سرویس فرهنگی تبریز بیدار / انتخابات ریاست جمهوری در هر کشوری از اهمیت والایی برخوردار است؛ چون هرگاه مردم در انتخابات شرکت کرده و فردی را به عنوان رییس جمهور انتخاب می کنند، گفتمان جدیدی در سیاست های اجرایی داخل و خارج کشور ایجاد میشود و این سیاست ها روی زندگی تک تک افراد جامعه آن کشور تاثیر مستقیم می گذارد.
مکتبی که به نام کلمبیا معروف است در مطالعات مبارزات انتخاباتی خویش اذعان دارد که «مبارزات انتخاباتی تاثیر زیادی بر آرای مردم ندارد؛ چون رأی دهندگان پیشاپیش دارای ذهنیت هستند و نمیتوان این دهنیت را در مدت کوتاهی تغییر داد. به بیانی دیگر مردم پیشاپیش انتخاب خود را انجام داده اند.
رحمان قهرمانپور در کتابی با عنوان «بازی انتخابات ریاست جمهوری: پیش بینی ناپذیری انتخابات در ایران» ادعا می کند که انتخابات بسیار پیچیده تر از این حرف هاست و بازیگران گوناگونی در تعیین نتیجه آن نقش دارند.
این نویسنده از انتخابات با عنوان بازی یاد کرده و معتقد است که هر کس در این بازی مهارت و توانایی بیشتری از خود نشان دهد، احتمال پیروزی او بیشتر از دیگران است. وی در مقدمه کتاب ادعا میکند که مطالب کتاب بر اساس مشاهدات عملی اوست. تجربه دور و نزدیک انتخابات ریاست جمهوری ادوار مختلف، این سوال را در ذهن او ایجاد کرده بود که: «با چه روشی می توان این پدیده را فهمید و تحلیل کرد؟» تالیف این کتاب به منظور پرسش به این پاسخ است.
قهرمان پور، تحلیل گر مسائل منطقه و نویسنده این کتاب همچنین اظهار می دارد: در این بازی احتمال برد نامزدی بیشتر است که دانش انتخابات را با هنر مبارزات انتخاباتی درهم آمیخته و توان لازم را برای ادامه بازی داشته باشد. در این بازی، عقل،تجربه و احساس و قدرت روانی در کنارهم عمل کرده به کمک هم می آیند یا برعکس یکدیگر را تضعیف میکنند.
این کتاب از ۱۷ زاویه انتخابات ریاست جمهوری ایران را مورد بررسی قرار داده و سعی بر پاسخ بر این پرسش دارد که: چرا پیش بینی نتایج انتخابات ریاست جمهوری در ایران تا چند روز قبل از انتخابات، کاری بسیار سخت و دشوار است؟
در بخشی از کتاب بازی انتخابات ریاست جمهوری؛ پیش بینی ناپذیری انتخابات در ایران می‌خوانیم:
(شگفت اینکه این نظریه نه‌تنها در میان عموم مردم بلکه در میان مسئولان و حتی تحلیل‌گران سیاسی هم، مشتریان خاص خود را دارد. کسانی که مانند آدام اسمیت به «دست پنهان» تنظیم‌کننده نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری باور دارند، ناگزیر از تحلیل واقع‌بینانه‌تر آن و فهم اهمیت کنش‌ها و اقدامات بازیگران سیاسی حاضر در عرصۀ انتخابات، اعم از نامزد اصلی، ستاد او، حامیانش و دیگران بازمی‌مانند و شانس و احتمال پیروزی خود را کاهش می‌دهند. جالب این است که در سال‌های ۱۳۷۶، ۱۳۸۴ و ۱۳۹۲ گروه یا گروه‌هایی بازنده شدند که پیروزی خود را بسیار نزدیک و حتی مسجل می‌دانستند و چه‌بسا در ناخودآگاه خود با اطمینان به این پیروزی، تلاش چندانی برای پیروز شدن انجام نمی‌دادند. ما از اریش فون‌هایک و بسیاری از فیلسوفان سیاسی دیگر آموخته‌ایم که امکان هدایت اقتصاد و به‌سخنی جامعه، به‌دست دولت از دید عملی نشدنی است و به همین‌سان مهندسی اجتماعی و سیاسی نیز ممکن نیست.
حتی باور حداقلی به علم بودن علوم انسانی هم، ما را به این باور رهنمون میکند که امکان مهندسی صدها و بلکه هزاران متغیر مؤثر بر رخداد بزرگی چون انتخابات ریاست‌جمهوری و کنترل و هدایت آن‌ها منتفی است. از سوی دیگر در عصر اطلاعات، انجام چنین کاری نمی‌تواند از دید تیزبین مردم و تحلیل‌گران پنهان بماند و هزینه‌های سیاسی در پی نداشته باشد. اندیشه مهندسی کردن فضای سیاسی و پیرو آن انتخابات همواره در ایران بوده و هست، اما عملی کردن آن هزینه‌های سیاسی و امنیتی سرسام‌آوری دارد که باعث میشود اقدام عملی در این راستا بسیار دشوار باشد.
انتخابات در حالت کلی و انتخابات ریاست‌جمهوری در حالت خاص یک رخداد چندوجهی است و ازاین‌رو باید از ابعاد و منظرهای گوناگون و البته متفاوت، آن را بررسی و مطالعه کرد. مطالعه نظام‌مند انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران بی‌گمان وجود دارد اما همانند بسیاری از مطالعات دیگر یا چاپ نشده یا نویسنده از آن‌ها اطلاعی ندارد. این کتاب بیشتر از آنکه درصدد طرح یک فرضیه ویژه دربارۀ انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران باشد، به‌دنبال توصیف و تلاش برای فهم رخدادها، عملکردهای افراد و روندهایی است که به پیروزی یک فرد خاص در انتخابات ریاست‌جمهوری می‌انجامد.)
فهرست مطالب این کتاب نیز به این شرح میباشد:
پیش‌درآمد
فصل یکم: اهمیت انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران
چرا انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران اهمیت دارد؟
فصل دوم: اهمیت انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۲
ناممکن بودن مهندسی انتخابات
نظریه انگ زدن
ضرورت باز کردن فضای سیاسی برای افزایش مشارکت توده مردم
ثبت‌نام غیرمنتظره آقای هاشمی
رفتار پیش‌بینی‌ناپذیر آقای احمدی‌نژاد
کنار کشیدن عارف به‌نفع روحانی
فصل سوم: رویکردهای نظری در تحلیلانتخابات ریاست‌جمهوری در ایران
نخبگان سیاسی و انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران
تحلیل ساختاری انتخابات
تحلیل استراتژیک نسبتی انتخابات
تحلیل کارگزار محور انتخابات
تحلیل نونهادگرایانه
نگاه جنبشی به انتخابات
زنان و انتخابات
تصویر زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۲
تحلیل اقتصادی
تخریب‌ها و انتخابات
اصلاح‌طلبان و انتخابات
اصولگرایان و انتخابات
تأثیر قانون انتخابات بر انتخابات ریاست‌جمهوری
جغرافیای انتخابات ریاست‌جمهوری
مناظره‌های انتخاباتی، پدیده‌ای نو
نشانه‌شناسی مناظره‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۲
رسانه‌ها و انتخابات ریاست‌جمهوری
تحلیل محتوای فیلم‌های تبلیغاتی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۲
چرا تحریم انتخابات پاسخ‌گو نبوده است؟
قدرت بسیج حاکمیت
احساس قدرت شهروندان در شرایط جدید
اپوزیسیون درون و بیرون نظام
آیا انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران پیش‌بینی‌ناپذیر است؟
فصل چهارم: نتیجه‌گیری
انتهای پیام/
گزارش از امیررضا فرامرز
