۱۳ آبان ۱۳۹۴ 0:00 ق.ظ شناسه خبر: 1051437
به گزارش تبریز بیدار، نتایج انتخابات مجدد پارلمانی تا حدودی طبق پیش بینی ها صورت گرفته از آب در آمد اما بزرگترین رخداد آن کسب کرسی های لازم برای تشکیل دولت تک حزبی توسط حزب عدالت و توسعه و ریزش آرا احزاب مخالف بود. این نتیجه از آنجا مهم است که در انتخابات ۷ ژوئن حزب حاکم با یک زلزله سیاسی مواجه شد و سایه خطر از دست دادن دولت را بر خود احساس می کرد. حال در این زمینه خبرنگار تبریزبیدار در گفتگو با مسعود صدر محمدی پژوهشگر مسائل ترکیه و قفقاز به چرایی کسب این نتایج و پیامدهای آن بر آینده سیاسی ترکیه پرداخته است.
تبریز بیدار: چه مجموعه اتفاقاتی باعث شد تا علیرغم نارضایتی نسبی مردم ترکیه به سیاست های دولت به رهبری حزب عدالت توسعه در انتخابات۷ ژوئن دوباره به نامزدهای این حزب برای تشکیل دولت تک حزبی اعتماد کنند؟
نتایج روز گذشته تقریبا همه را شوکه کرد و خود مسئولین حزب عدالت و توسعه تا حدود زیادی انتظار کسب این نتیجه را نداشتند تا جایی که بلنت آرینج معاون ارشد حزب عدالت و توسعه و سخنگوی دولت به غیرمنتظره بودن این پیروزی اعتراف کرد. اما حقیقت ماجرا از برنامه ریزی اردوغان و مشاورانش برای بازگرداندن نظر مردم حکایت دارد.
پس از انتخابات ۷ ژوئن و شکست حزب حاکم، ۳ نظریه در درون حزب عدالت وتوسعه مطرح شد:
• طیف داووداوغلو: به عقیده آنها برای حفظ محبوبیت مردمی باید با حزب جمهوری خلق به رهبری قلیچداراوغلو ائتلاف کرد و هزینه تغییر رفتار دولت ترکیه را به پای آنها گذاشت.
• طیف جوانان حزب و متمایل به اردوغان: آنها بهترین راه حل را ائتلاف با حزب باغچه لی و کنار گذاشتن مذاکرات صلح با کردها می دانستند و در ابتدا اردوغان هم به این راه حل متمایل شد و اقدامتی در این جهت انجام داد.با توجه به نزدکی ایدئولوژیکی طیف رای دهندگان به این دو حزب حمایت مردمی از این ائتلاف نیز وجود داشت.
• طیف کهنه کار: راه حل برون برفت از این شکست در نظر آنها برگزاری انتخابات مجدد بود تا با بحران سازی، فرصت مجدد تشکیل دولت تک حزبی به وجود آید. این افراد موسوم به طیف کاخ ریاست جمهوری بودند.

در طول سه ماه گذشته تحولاتی بزرگ جامعه ترکیه را با خود درگیر کرده است. بزرگترین انفجارهای تروریستی و سخت ترین نبردها علیه شبه نظامیان پ.ک.ک از یک سو و وخامت اوضاع اقتصادی همراه با با نوسانات ارزش پولی ترکیه از دیگر سو اوضاع ترکیه را بحرانی جلوه می داد.
اردوغان و هم حزبی هایش از این اتفاقات طراحی شده نهایت بهره را بردند و این پیام را به درستی مردم ترکیه انتقال دادند که در صورت نبود عدالت و توسعه جامعه ترکیه درگیر بحران ها عمیق و طولانی مدت خواهد شد.
ضعف مخالفان حزب حاکم در برجسته نکردن کاستیها رقیب موجب شد تا مردم ترکیه بار دیگر به اردوغان و هم حزبی هایش اعتماد کنند و واقعیت این است احزاب رقیب اهرم فشار قوی در دست ندارند.
این نتیجه درون احزاب رقیب دولت آشفته بازاری به وجود آورده تا جایی که برخی در درون این احزاب خواستار برکناری روسای حزب هستند.
تبریزبیدار:چه دلایلی موجب شد تا علیرغم ضعف های موجود در دولت برخاسته از آک پارتی مخالفان دولت نتوانند در این دور از انتخابات پارلمانی پیروز شوند؟
واقعیت این است که علیرغم بعضی شعارهای پوپولیستی و عوامگرایانه رقبای حزب عدالت و توسعه، بخاطر حجم خدمات ارائه شده در طول یک دهه گذشته و کارنامه روشن چشمگیری که این حزب دارد، رقبای انتخباتی توان رقابت را با این حزب را ندارند. از سوی دیگر احزاب رقیب دارای نقاط ضعف و مشکلات تاریخی یا گفتمانی هستند که حزب عدالت و توسعه بر اساس آنها می تواند به این احزاب حمله کند.
به عنوان نمونه اگر حزب جمهوری خلق بخواهد در مسائل دموکراسی حزب حاکم را متهم کند تاریخ ترکیه بخاطر دارد که این دولت دارای همکاری قابل توجهی با کودتاگران در تاریخ ترکیه بوده است در حالی که دولت متشکل از حزب حاکم با ثبات ترین دولت ترکیه از ابتدا تا به امروز بوده است. و یا در مسئله کردها، آک پارتی قبل از هر حزب دیگری در جهت حل این مناقشه برآمد. حتی احزاب مخالف نمیتوانند در مسائل فساد اقتصادی حزب حاکم را متهم کنند چرا که خود این احزاب کارنامه قابل دفاعی در این زمینه دارند.
درصورتی که حزب عدالت و توسعه به صورت نرم در جهت استیلای همه جانبه بر جامعه ترکیه حرکت کرده است و برای حساس نشدن مردم، خدمات اجتماعی و اقتصادی مناسبی به مردم ارائه داده است.
تغییر رفتار در بحران سوریه؛ از ارتباط گیری پنهانی با اسد تا هزینه تغییر رفتار به حساب رقیب سیاسی
تبریزبیدار: تحلیلگران عقیده دارند یکی از دلایل رویگردانی بخشی از مردم ترکیه در انتخابات ناشی از سیاست های تهاجمی ترکیه در منطقه خصوصا در مسئله سوریه بود حال با این نتیجه در انتخابات این سیاست ها تا چه اندازه تغییر خواهد کرد؟
تغییردر رفتار دولت ترکیه در مسئله سوریه از مدت ها قبل آغاز شده بود تا جایی که از اطلاعات درز کرده به بیرون به دست می آیددولت ترکیه از طریق ژنرال حقی پکین ژنرال بازنشسته اطلاعاتی ارتش برای ارتباط بادولت بشار اسد تلاش کرده است.
گردانندگان حزب عدالت و توسعه خصوصا طیف داوداوغلو حتی در ایام پس از انتخابات ۷ ژوئن به دنبال ائتلاف با حزب قلیچداراوغلو بودند وسعی داشتند تغییر رفتار منطقه ای دولت ترکیه را در انظار عمومی به حضور رقیب نسبت دهند!
باید توجه داشت دولت ترکیه به خوبی متوجه این بن بست شده بود اما حضور نظامی روسیه سبب مشروعیت بخشیدن مخالفت ترکیه با دولت اسد شد عامل مداخله نظامی روسیه در سوریه برای تغییر نظر آمریکا و تل آویو در مورد تغییر مناسبات قدرت در ترکیه بسیار مهم بود!
به طور کلی سرعت تغییر و تحولات و پیچیدگی در مسئله سوریه بسیار بالاست و سیاست های منطقه ای دولت جدید ترکیه پس از انتخابات تغییر خواهد کرد ولی جزئیات این تغییر متاثر از شرایط ریز کشورهای منطقه و چگونگی تشکیل کابینه جدید دولت ترکیه خواهد بود.
مسئله کردها هیچ گاه حل نخواهد شد
تبریزبیدار: آیا دولت جدید ترکیه قادر خواهد بود مسئله کردها را حل کند و اساسا پیگیری این مناقشه تاریخی به چه صورتی خواهد بود؟
مسئله کردهای ترکیه به هیچ وجه حل نخواهد شد و حل این مسئله به وجود اردوغان و اوجالان و غیره مربوط نمی شود. چرا که حل مسئله کردها یعنی تشکیل دولت مستقل کردی! و این در واقع به معنی اجرایی شدن قسمت اعظمی از نقشه خاورمیانه بزرگ امریکاست و طبیعی است کشورهای دارای اقلیت کرد زبان به هیچ وجه نخواهند گذاشت این امر محقق شود.
سفیر انگلیس درایران در اواخر دروان مشروطیت در یکی از گزارشات خود برای دولت متبوعش می نویسد : “حل مسئله کردها منوط به هماهنگی کامل ایران و ترکیه در فاز نخست و سپس همراهی عراق و سوریه در مرحله بعدی است ”
همچنین از سوی دیگر به حمایت های لجستیکی، تجهیزاتی و مالی که از سوی کشورهای غربی از کردهای تجزیه طلب در ترکیه و عراق و سوریه به عمل می آید توجه کنیم می بینیم که با حل مساله کردی در ترکیه و منطقه فاصله فراوانی داریم.
دولت جدید ترکیه برای آرام کردن فضا و همراهی نسبی مردم شاید مذاکرات صلح را آن هم با شرایطی که حزب کردی را در حاکمیت تحت فشار قرار دهد از سر خواهند گرفت و از سوی دیگر کردها به خوبی میدانند راه حل نظامی دیگر جوابگو نخواهد بود و حال که به لحاظ تعداد کرسی کسب شده در مجلس حزب سوم ترکیه محسوب می شوند برای پیگیری مطالبات خود از طریق سیاسی اقدام خواهند کرد.
گل، قدرتمند ترین رقیب اردوغان
تبریزبیدار: این پیروزی در مناسبات داخلی حزب عدالت و توسعه و رفتارهای مخالفان اردوغان به رهبری عبدالله گل چه تاثیری برجای می گذارد؟
طیف عبداالله گل طیف قدرتمندی در درون آک پارتی محسوب می شوند. شخص عبدالله گل شخصیتی با ارتباطات داخلی و خارجی بسیار، با وجهه مناسب در جامعه ترکیه شناخته می شود فلذا گل تا قبل از انتخابات با دیدن تضعیف پایگاه مردمی حزب عدالت و توسعه در فکر تاسیس حزبی جدید بود اما با رقم خوردن این نتیجه این تصمیم می تواند تا چند سال به تعویق خواهد بیافتد؛ ؛بایدتوجه داشت که نمیتوان انتظار بازگشت گل به درون حزب عدالت و توسعه را داشته باشیم زیرا وی راضی نخواهد شد در حزبی که خود تاسیس کرده حال به عنوان زیر دست اردوغان وداووداوغلو در آن فعالیت کند. علی ایحال تا تشکیل دولت جدید ترکیه باید منتظرماند.
ولی با این وجود باید در نظر داشت گل قدرتمند ترین رقیب درون جناحی اردوغان به شمار می آید و از توان بالقوه بالایی برای تاثیر گذاری در صحنه سیاست ترکیه برخوردار است.