۱۵ اسفند ۱۳۹۴ 0:00 ق.ظ شناسه خبر: 1055368
سرویس سلامت و خانواده تبریزبیدار؛
همیشه لازم نیست استرس، با کار و مسؤولیتهای خانوادگی ارتباط داشته باشد. در زندگی سریع و پرگیر و دار امروزی، حتی بچهها هم با استرس دست و پنجه نرم میکنند.
مسایلی مثل گرفتن نمرات خوب، رقابت میان خواهر و برادرها، فشار همسالان، برآورده کردن انتظارات والدین و معلمان و تطابق آنها با آرزوهای خودشان بخشی از موضوعات استرس زا برای بچه ها هستند.
بیشتر والدین دنیای کودک را دنیایی پر از شور و نشاط و بدون هرگونه استرس و نگرانی میدانند و از آنجا که خودشان از فرزندانشان محافظت و مراقبت کرده و نیازهایشان را تامین میکنند، خیلی به عوامل استرسزا توجه ندارند.
شناسایی عوامل استرسزا در کودکان و روشهای مقابله با آن، از جمله دغدغههای هر پدر و مادری است.
استرس در کودکان ممکن است با اتفاقاتی که در زندگی آنها رخ می دهد تشدید شود. والدین باید مراقب چگونگی صحبت کردن خود در حضور کودکان باشند زیرا آنها نگرانی پدر و مادر خود را احساس کرده و دچار اضطراب میشوند.
عوامل مشکل سازی مثل طلاق نیز مؤثر هستند. حتی مسالمتآمیزترین طلاقها برای کودک تجربهای دشوار است زیرا اصلیترین سیستم امنیتی او یعنی خانواده دچار تغییری جدی میشود.
متخصصین ثابت کرده اند که بسیارى از رفتارهاى غیرعادى کودکان در واقع واکنش نسبت به فشارهایى است که احساس مى کنند.
استرس واژه اى است که معمولاً براى حالت هاى خاص بزرگسالان به کار مى رود. این واژه در مورد کودکان به لحاظ دنیاى آزاد و بى دغدغه آنان کمتر به کار مى رود و بعضاً به ندرت به کار برده مى شود. البته ممکن است در موارد حاد مثل سپرى کردن یک بیمارى، از دست دادن عزیزان و… متوجه فشارى که کودک متحمل مى شود شده باشیم ولى هرگز نمى گوییم که کودک دچار استرس شده است.
واقعیت این است که در دنیاى امروز بسیارى از حالت هایى که انسان را دچار روان پریشى ها مى کند در کودکى همان قدر عمومیت دارد که در بزرگسالى. عوامل بسیار ظریفى هستند که منشاء فشارند این عوامل مى توانند توانایى ها، قابلیت هاى یادگیرى، کار و خلاصه زندگى کودک را تحت تأثیر خود بگیرند.
واژه استرس را اولین بار در سال ۱۹۳۶ در مورد فشارهاى روانى – عاطفى کودکان دکتر هانس سلیه به کار برد. سلیه معتقد بود که «بسیارى از بیمارى هاى شایع میان کودکان بیشتر به خاطر عدم واکنش هاى سازشى مناسب به استرس است نه به خاطر صدمات ناشى از میکروب ها و سم ها.
علائم و نشانهها
همیشه تشخیص اینکه کودکان چه موقع دچار فشار روحی هستند کار سادهای نیست اما تغییرات رفتاری در کوتاه مدت مانند تغییرات در خلق و خو، ادا درآوردن، تغییر در الگوهای خواب یا شب ادراری میتواند نشانههایی از وجود استرس در کودک باشد. بعضی از کودکان دچار مشکلات فیزیکی مانند دل درد یا سردرد میشوند، بعضی در تمرکز و انجام تکالیف درسی مشکل دارند و بعضی دیگر گوشه گیر شده و بیشتر وقت خود در تنهایی سپری میکنند.
در کودکان کم سن و سال تر استرس ممکن است موجب پیدایش عادات جدید رفتاری شود مانند مکیدن انگشت، پیچاندن موهای خود یا انگشت کردن در بینی. کودکان بزرگتر ممکن است دروغ بگویند، موجب آزار و اذیت دیگران شوند یا پرخاشگری کنند. همچنین کودکی که دچار فشار روحی است ممکن است کابوسهای شبانه داشته باشد، جدایی از والدین برایش مشکل باشد، به کوچک ترین مسائل واکنش شدید نشان دهد یا در عملکرد تحصیلی خود دچار مشکلات جدی شود.
کاهش استرس
چگونه میتوان به کودکان در کاهش استرس کمک کرد؟ استراحت کافی، تغذیه مناسب و البته تربیت درست میتوانند از عوامل مؤثر باشند.
برای بعضی از افراد واقعاً مشکل است که بعد از یک روز پرمشغله کاری به خانه برگشته و با کودک خود بازی کنند یا با او به صحبت بنشینند اما صحبت کردن در مورد کارهای روزانه کودک نشان میدهد که او برای شما اهمیت دارد.با گفت و گو در مورد آنچه ممکن است دلیل استرس باشد به فرزند خود کمک کنید تا بر استرس خود غلبه کند. به کمک یکدیگر راه حل های مناسبی پیدا کنید مانند: کاهش فعالیتهای بعد از مدرسه، گذراندن وقت بیشتر با خانواده یا معلم و انجام فعالیتهای ورزشی.
برای کنترل استرس فرزندتان، حمایت خانواده، اصلی کمک به شمار میآید.با صحبت کردن میتوان به او نشان داد که او تنها نیست ، به او کمک کنید تا نگرانیهایش را ابراز کند و آنها را در دلش نگه ندارد. با او در مورد مدرسه، یادگیری و دوستانش صحبت کنید. زمانیکه به حرفهای او با علاقه و جدیت گوش دهید، این عمل رابطه بین پدر و مادر و فرزندان را استحکام میبخشد. از مدرسهاش دیدار کنید و با معلمان و والدین دیگر بچهها ملاقات کنید. این عمل این امکان را به شما میدهد تا از نزدیک با چشمان او مشکل را ببینید و از این طریق، فرزندتان احساس خواهد کرد که شما حقیقتا به امور او رسیدگی میکنید.
دکتر فریده علیزاده روان شناس کودک ونوجوان نیز در گفت و گو با تبریز بیدار با اشاره به افزایش مسائل استرس زا در بین کودکان اظهار کرد: متاسفانه امروزه مسائل استرس زندگی کودکان را تهدید می کند.
وی افزود: احساس فشاریی که کودکان از بابت رقابت های درسی دارند و نیز انتظاراتی که والدین از آن ها دارد سبب بروز استرس در کودکان می شود.
این روان شناس ادامه داد: شیوه ی رفتار والدین نیزبا فرزندان می تواند در بروز استرس موثر باشد.
علیزاده به والدین توصیه کرد :اگر میخواهید فرزندتان دچار استرس نشود، بایدتمام سعی و تلاش خودتان را بکنید تا خانهای امن و آرام و نیز پرمهر داشته باشید.
وی در پایان خاطر نشان کرد: این وظیفه شما والدین است که، خوب ببینید، به دقت گوش دهید و سپس فرزندتان را راهنمایی کنید تا بتواند روی احساساتش کار و آنها را کنترل کند و همیشه سعی کنید تجربیات خود را به فرزندتان نیز با صبرو آرامش بیاموزید
