به گزارش تبریز بیدار ، معاونت فرهنگی شهرداریها یکی از معاونتهای مهم و اثرگذاری است که فعالیتهای آن در سطح شهرداریهای کلانشهرها و علیالخصوص تبریز بر کسی پوشیده نیست. این روزها خبرها و سخنان مختلفی در خصوص حذف این معاونت توسط وزارت کشور به گوش میرسد که تبریزبیداراز همان روزهای اول با پیگیری و پوشش واکنشها نسبت به این مسئله سعی کرد آخرین اقدامات را در اختیار مخاطبان خود قرار دهد.
شاید نکته تکمیلکننده اظهارات اعضای شورا و نمایندگان مجلس در خصوص حذف معاونت فرهنگی شهرداریها در تبریز، حجتالاسلاموالمسلمین احمد حمیدی باشد. در این خصوص تصمیم گرفتیم تا گفتوگویی را با وی انجام دهیم. آنچه میخوانید مشروح گفتگوی تبریزبیداربا معاون فرهنگی-اجتماعی شهرداری تبریز است.
بسیار متشکر و خوشحالیم که دعوت سایت تبریزبیدار برای گفتگو پیرامون وضعیت فرهنگی و اجتماعی شهر تبریز در ۱۰ ماهه ابتدایی سال جاری را پذیرفتهاید، انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب فرهنگی بوده و مروری بر دیدگاههای مقام معظم رهبری پیرامون مسئله فرهنگ نشان دهنده تعلق خاطر عمیق ایشان به مسائل فرهنگی و اهمیت آن برای معظم له است که میبینیم ایشان در دهههای اخیر به مراتب موضوع تهاجم فرهنگی، ناتوی فرهنگی و حتی اخیراً ولنگاری فرهنگی را تذکر دادهاند. تحلیل معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تبریز از این موضوع چیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم، بنده نیز به نوبه خود خدمت شما و مخاطبین عزیز عرض سلام و ادب داشته و از سایت تبریزبیدار که یکی از رسانههای مطرح و پرطرفدار شهر تبریز و آذربایجان شرقی است، بابت تلاشهای عمده در جهت اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مردم تبریز کمال تشکر و امتنان را دارم.
آنچه مسلم است مقام معظم رهبری به عنوان تنها پرچمدار مسائل حوزه فرهنگی با زمان شناسی، و درک عمیق از تهدیدات علیه فرهنگ ما، این تهدیدات را تبیین و راهکارهای مقابله با آنان را نیز مطرح میکنند. تا آنجایی که بنده اطلاع دارم در سدههای گذشته ما کسی را در میان خود نداشتهایم که تا این اندازه بر مسائل فرهنگی، لایههای زیرین فرهنگی و راهکارهای اثربخشی فرهنگی اشرافی داشته باشند.
تاکنون راهبری و هدایت حکیمانه و دقیق در حوزه مسائل فرهنگی و لایههای زیرین و مویرگهای فرهنگی را از فرددیگری جز مقام معظم رهبری شاهد نبودهایم. در دو دهه اخیر معظم له موضوعاتی در حوزه فرهنگی از جمله تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی را مطرح کردهاند و اگر متولیان امر فرهنگ جامعه پیام ایشان در حوزه فرهنگی را به موقع دریافت میکردند، یقیناً وضعیت فرهنگی کشورمان و به تبع آن وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ما بدین گونه نبود.
فرهنگ زیرساخت توسعه جامعه و به عنوان اکسیژن و تنفس جامعه مطرح میباشد و متاسفانه در موقع خودش به هشدارهای ایشان در این حوزهها توجه کافی صورت نگرفته است. ایشان در سال ۸۷ موضوع پیوست فرهنگی را مطرح کردهاند و علی رغم وجود نهادهای متولی فرهنگی در کشور، برای این موضوع اقدامی جدی و عملیاتی در این حوزه صورت نگرفته و هیچ نهادی متولی اصلی اجرا و تدوین این پیوست فرهنگی نبوده است.
پس از طرح موضوع پیوست فرهنگی برخی به سمت ارزیابی تاثیرات اجتماعی و قرهنگی پروژههای انجام شده در کشور رفتند، این درحالی است که پیوست فرهنگی اصلاً بدین معنی نیست، بلکه قسمت کوچکی از پیوست فرهنگی این موضوع است و مطالبه رهبرانقلاب این می باشذ که هرگونه پروژه با دیدگاه و ضرورت عملیاتی در حوزه فرهنگی مطالعه شده و با آینده نگری در حوزه تاثیرات مثبت و منفی اجتماعی و فرهنگی، پیش بینی گردد تا اجرای آن پروژهها ماهیت فرهنگ، هویت، گذشته را از ما نگیرد.
متاسفانه دیده شده است که برخی پروژهها همچون سیتی سنترهایی با مظاهر غربی در کشور ما احداث و مورد بهره برداری قرار میگیرد و تاثیرات خود از جمله ترویج روحیه مصرف گرایی، “ما نمیتوانیم” و … را در فرهنگ و هویت کشورمان ما بر جای میگذارد.
باید در بطن جامعه بود تا واقعیت های اجتماعی را لمس کرد
شما به عنوان چهرهای دانشگاهی و فرهنگی مطرح بودهاید و هم اکنون وارد فضای اجرایی و عملیاتی در حوزه فرهنگی شدهاید، تفاوت نظریه فرهنگی و اجرای فرهنگی را در چه میبینید؟
در حوزه فرهنگ، مادامی که فرد در بطن جامعه و در میان مردم زندگی نکرده و با واقعیتهای اجتماعی روبرو نشده نمیتواند اقدام مثمر ثمری انجام دهد.
البته پیش از شهرداری تبریز بنده در کنار تدریس در دانشگاهها، معاون فرهنگی و پژوهشی سازمان تبلیغات و مدیر فرهنگی دانشگاه تبریز و دیگر پستهای اجرایی حضور داشته و این موضوع را از نزدیک لمس کردهام، اما نکته مهم در اینجاست که ما تاکنون نتوانستهایم به صورت جدی و مستمر ارتباط دانشجویان با صنعت و جامعه را برقرار کنیم و درسهای ما به دانشجویان در حوزه تئوری باقی مانده و حوزه فرهنگی نیز از این مسئله مستثنی نیست.
باید از اقدامات سنتی فاصله بگیریم
انتظار این است که در دانشگاهها رشتههایی ایجاد شود که یک مدیر فرهنگی به عنوان پزشک فرهنگی برای تشخیص و درمان دردهای فرهنگی جامعه تربیت یافته و با رصد تهدیدات و آسیبهای فرهنگی، آموزشها و راهکارهای لازم برای مقابله با آنها را در این زمینه به مردم ارائه کند. ما باید از اقدامات سنتی در حوزه فرهنگی دور شده و به سمت تخصص محوری و تربیت مدیران فرهنگی مختصص حرکت کنیم.
از دیگر نمودهای مهمی که در در زمینه پیوست فرهنگی اشاره کردید موضوع سیتی سنترها و آسیب مراکز مدرن تجاری آن است، در حوزه فرهنگی این آسیب را چگونه ارزیابی میکنید؟
شهر تبریز دارای بزرگترین بازار سرپوشیده خاورمیانه است و به گونهای طراحی شده که منِ طلبه به راحتی میتوانیم نیازهای خرید خانواده و زندگی خود را تأمین نمایم، اما در مراکز خرید دیگر بنده و یا حتی دیگر مردم نمیتوانند به راحتی در این مراکز حضور پیدا کنند.
طراحی بازار تبریز به گونهای است که پیوست فرهنگی رعایت شده والگویی برای موضوع پیوست فرهنگی است و با دارا بودن اصالت موردنیاز در بازار، فضای فرهنگ اسلامی و ایرانی را مهیا میکند. اما متاسفانه مدلهای فرهنگ غربی برای بیشتر مردم و متدینین آزاردهنده است و دلیل آن نیز عدم درک تذکرات رهبر معظم انقلاب در این حوزه و چاره اندیش برای مقابله با آن است که با این وضعیت نمیتوانیم جلوی گسترش این مراکز خرید را با این وضعیت بگیریم.
آموزش های لازم در پیوست فرهنگی را ارائه داده ایم
در موضوع پیوست فرهنگی معاونت اجتماعی شهرداری تبریز تا چه اندازه به این موضوع ورود پیدا کرده است؟ نمودههای عینی برای این مسئله میتوانید نام ببرید؟
اولین دغدغه ما برای پیوست فرهنگی و نگارش آن برای موضوعات و پروژههای شهرداری تبریز وجود کادر و مدیران صاحب نظر و متخصص در این زمینه بود که ما خلأ جدی آن را احساس میکردیم.
اولین اقدام ما در این راستا آموزشهای مختلف برای بیش از یکصدنفر از اساتید دانشگاهی و فعالین فرهنگی در حوزه پیوست نگاری فرهنگی برگزار کردیم که در نهایت با ارزیابی افراد توانمند از میان آنان، حدود ۴۰ تن از آنان چینش شد. پس از این مراحل برای تسهیل در روند انعقاد قرارداد، برای تعداد اندک این افراد داخل مجموعه شهرداری مقرر ساختیم که در پروژههای شهرداری ورود پیدا کرده و مراحل پیوست نگاری فرهنگی را انجام و تسهیل نمایند.
برای آن بخش از افراد آموزش دیده خارج از شهرداری مقرر ساختیم برای ساختاربخشی به افراد و در قالب مجموعههای قانونی، دو گروه از این افراد را به دنبال اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی صلاح برآمدهاند و ما منتظریم پس از کسب مجوزها، مطالعه و پژوهش فرهنگی پروژههای مهم و عمده را از نقطه صفر به آنها بدهیم.
اقدام اساسی ما در این زمینه این بوده است که این مقوله مهم را وارد ادبیات شهرداری تبریز نمودیم و ما این مطالبه مقام معظم رهبری را به گفتمانی جدی تبدیل کرده و پیگیر هستیم با توجه به تاکیدات آقای شهردار، پروژههای عمده خود را در سال ۹۶ به این افراد ارائه دهیم.
۸۰ درصد بودجه ما سخت افزاری و ۲۰ درصد نرم افزاری بوده است
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر اخیراً از سهم ۶-۷ درصدی مقوله فرهنگ از بودجه شهرداری تبریز سخن گفته است، نطرتان درباره این میزان تخصیص بودجه فرهنگی چیست؟
بودجه فرهنگی شامل بخشهای عمدهای از جمله ورزش، پیشگییری از آسیبهای اجتماعی، فرهنگ، گردشگری و سلامت است که تحت عنوان بودجه فرهنگی اطلاق میشود. ما برای سال ۹۵، ۱۴۴ میلیارد تومان اعتبار برای فرهنگ در نظر گرفتیم که ۸۰ درصد این بودجه در حوزه سخت افزاری و ۲۰ درصد مابقی در حوزه نرم افزاری فرهنگ اختصاص مییابد.
مثلاً سالن همایشهای بین المللی شهرداری تبریز در خاوران، پروژه مقبره الشعرا به عنوان نماد هویتی تبریز، پارک موزه دفاع مقدس و تکمیل ۶ فرهنگسرا و کتابخانههای متعدد و فراهم نمودن زیرساختهای گردشگری و احداث سالن ورزشی، از بودجه فرهنگی مصرف میشود.
علیرغم اینکه در آمدهای شهرداریها در کشور از جمله شهرداری تبریز کاهش یافته و به تبع آن از بودجههای بخشهای مختلف در شهرداریها کاسته شده است، اما این موضوع خوشبختانه در حوزه نرم افزاری فرهنگی در شهرداری تبریز روی نداده و فراتر از بودجه ریزی ما در حوزه فرهنگی هزینه شده است.
در حوزه فرهنگی چه برنامهها و اقدامات شاخصی در سال جاری انجام دادهاید؟
اولویت ابتدایی ما در معاونت فرهنگی اجتماعی و مناطق و سازمانها، آموزشهای شهروندی است که در صورت موفقیت در این حوزه قطعاً هزینههای شهرداری کاهش و اعتماد عمومی و مشارکتهای مردمی در حوزه شهری افزایش خواهد یافت.
دومین اولویت ما تحکیم بنیان خانواده است که ما با برآورد فضا پیرامون تهاجم به رکن خانواده، این نهاد را در متن اهداف فرهنگی و فعالیتهای خود قرار دادهایم که براین اساس نمایشگاه سبک زندگی ایرانی-اسلامی را در حال اجرا داریم. قرار است این نمایشگاه در جهت تحکیم بنیان خانواده و سبک زندگی ایرانی-اسلامی، در دو هفته آینده اجرایی شده و هدف گذاری ما این است که ۲۰۰ هزار نفر از شهروندان در بازه زمانی ۴-۶ ماهه بازدید نمایند.
پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، تقویت و ترویج ورزشهای همگانی، معرفی تبریز و حوزه سلامت از جمله اولویتهای اصلی ابلاغی از سوی آقای شهردار است که با تدوین شیوه نامهها و اولویتها، این مسائل را در ابتدای سال ابلاغ کردیم.
ما با طراحی پورتال، ۲۲۵۰ برنامه آموزشی، نشست، کارگاه، همایش، کنگره و یا جشنواره برگزار کردهایم. هم اکنون صرفاً در حوزه آموزشهای شهروندی، ۱۲۰ عنوان آموزش در ۱۲۶ مرکز فرهنگی آموزش میدهیم و در کنار آن اعتقادی به برنامههای ویترینی نداریم و در دل محلات در حوزه مأموریتهای فرهنگی فعالیتهای خود را انجام میدهیم.
در ۹ ماهه ابتدایی سال جاری، براساس پرتال رسمی، برای ۱۰۰ هزار شهروند تبریزی در سنین مختلف از کودکان زیر ده ساله تا سالمندان بالای ۸۰ سال، آموزشهایی در حوزه سلامت، روانشناسی، مشاوره، پیشگیری از اعتیاد و …ارائه دادهایم. برنامههای ما در ۹۸ عنوان به برنامههای دینی و مذهبی اختصاص یافته و در ۳۴ کتابخانه خود با ۵۵ سالن قرائت خانه، به ۱۸۰ هزار شهروند خدمات ارائه کردهایم.
در ۶ ماهه ابتدایی امسال به صورت آماری، در محور آیینی، مذهبی و قرآنی، ۱۲۰ عنوان برای ۱۹۶۰۰ کرسیهای تلاوت قرآن، مراسمهای افطاری و آموزشهای احکام و … و در آموزشهای شهروندی و مهارت افزایی نیز ۱۲۰ دوره برای ۵۷ هزار نفر برگزار کردهایم. ما در زمینه بازیهای بومی-محلی، بازیهای سنتی و بومی را احیا کردهایم و مثلاً بازی “قوناخ-باجی” را به صورت گسترده در پارکها و فرهنگسراها آموزش داده و اجرایی کردهایم و در محور سلامت ۱۴۰ عنوان و محور نشاط اجتماعی ۹۰ عنوان برنامه داشتهایم.
جلسات کمیته تبلیغات ۲۰۱۸ مستمر برگزار می شود
کمتر از یک سال به آغاز سال ۲۰۱۸ و شروع پروسه تبریز ۲۰۱۸ زمان باقی مانده است. آیا برنامههای فرهنگی و مقدمات آن برای سال این رویداد طراحی و تصویب شده است؟
بله جلساتی در این باره در کمیته استانی به ریاست آقای مهندس پورمهدی در استانداری تشکیل یافته و ما را به عنوان مسئول تبلیغات و امور بین الملل انتخاب کردهاند که تاکنون ۱۱ جلسه با حضور نهادهای مربوط برگزار شده و در این راستا استراتژی تبلیغات در سال ۲۰۱۷ را برای معرفی تبلیغات در حال تدوین هستیم.
موضوع برندسازی تبریز ۲۰۱۸ از جمله دیگر مسائل است که در کنار ۱۲ هفته فرهنگی در کشورهای خارج و ۹ هفته فرهنگی در تبریز را برنامه ریزی و تعریف کردهایم. بستههای نمایشگاهی با هدف معرفی ظرفیتها و داشتههای تبریز در حال آماده سازی است و برنامههای مختلفی برای سال ۲۰۱۷ از جمله جشنواره بین المللی عکس و فیلم در تبریز، جشنواره بین المللی کاریکاتور، نشست شهرداران منطقه قفقاز، جشنواره ملی انیمیشن و کنگرهها و همایشها مختلفی در نظر گرفتهایم.
در درون مجموعه شهرداری نیز براساس دستور شهردار، ستادی برای آماده شدن در راستای تبریز ۲۰۱۸ را تشکیل دادهایم که در حوزههای مختلف شهرسازی، عمرانی و فرهنگی برنامههای مختلفی در نظر خواهیم داشت.
امیدوارم شاهد افزایش بودجه فرهنگی سال آینده باشیم
پیشنهاد و برآورد شما برای بودجه فرهنگی سال آینده شهرداری تبریز چیست؟
برنامه ریزی برای بودجه سال آینده براساس نیازها، واقعیتها و ضرورتها و براساس شرایط بودجهای از سوی ما خوب و رضایت بخش بوده است و امیدواریم براساس تاکید شهردار محترم نسبت به سالهای گذشته شاهد افزایش چشمگیری خواهیم بود.
در سال اول حضور بنده در معاونت فرهنگی، اعتبار فرهنگی شهرداری ۵۷ میلیارد تومان بود، سال دوم ۷۰ میلیارد، سال سوم ۱۱۰ میلیارد بوده و ما بودجه امسال را ۱۴۴ میلیارد بسته بودیم. الحمدلله این سیر صعودی نشانگر نگاه مثبت مدیران شهرداری به موضوع فرهنگ است و این نشانه خوبی است که از ۵۷ میلیارد تومان به ۱۴۴ میلیارد تومان افزایش یافته است.
حذف معاونت فرهنگی شهرداری ها، اقدامی غیرکارشناسی، غیرقانونی و سیاسی است
اخیراً اخباری مبنی بر حذف معاونت فرهنگی و اجتماعی از چارت شهرداری تبریز شنیده میشود، واکنش شما به عنوان متولی اصلی این معاونت در این باره چیست؟
بنده ابتدا فکر میکردم روی این مسئله کار کارشناسی صورت گرفته، اما در جلسهای در تهران دیدیم که این موضوع کاری کارشناسی نبوده و اگر بنا بر اصلاح و چابک سازی باشد، خود بنده و همکاران نسبت به این موضوع و معاونت اشراف داشته و داریم.
احساس شخصی بنده این است که طراحی این حذف از سوی وزارت کشور و ابلاغ آن به شهرداری نشان میدهد در قبال این موضوع سیاسی کاری انجام شده و شاید در نگاه خوشبینانه هدف این حذف، کاری غیرکارشناسی است که یک معاونت ستادی و نظارتی را به سازمانی اجرایی و عملیاتی تقلیل میدهند.
از سوی دیگر تشکیل سازمان هم رده با سایر ۱۳ سازمان و مناطق شهرداری نمیتواند نظر حاکمیتی اعمال کند، چراکه معاونت فرهنگی در قالب یک سازمان هم رده و موازی با سایر سازمانهای شهرداری در میآید. با ادغام بخشهای گردشگری، ورزش، شلامت و فرهنگ در یک سازمان نشان میدهد که در صورت علاقه یک یا بخشی مدیرعامل سازمان به موضوع، رشد و توسعه سایر موضوعات با مشکل مواجه شده و این روند توسعه فعالیتها به صورت کاریکاتوری رشد خواهد کرد و موازی نخواهد بود.
در نگاه بدبینانه این حذف معاونت کاری سیاسی است؛ چراکه برگزاری ۲۲۵۰ برنامه در مجموعه شهرداری در ۹ ماهه گذشته میتواند به بستری اجتماعی برای برخی فعالیتها تبدیل شود و میتواند مطمع برخی جریانات سیاسی قرار گیرد.
عمده اقدام بنده و همکارانم در حوزه ستادی معاونت فرهنگی و اجتماعی این است که اجازه اعمال نفوذ جریانات سیاسی را در برنامههای معاونت نمیدهیم. شما نمیتوانید برنامهای فرهنگی درشهرداری تبریز را نشان دهید که براساس اهداف سیاسی یک جریان به پیش رود و درصدد هستیم کار فرهنگی بما هو کار فرهنگی باشد.
در پایان اجلاس نماز در شهر کرج، بنده ابلاغ حذف این معاونت و تبعات آتی آن را برای وزیر کشور مطرح کردم که متاسفانه آقای وزیر از حذف معاونت اظهار بی اطلاعی کردند که جای بسی تأمل دارد. دیگر همکاران ما در کلانشهرها نسبت به جایگاه این موضوع دغدغه دارند و آنگونه که پیداست اعضای شورای شهر ما نیز خوشبختانه به مسائل فرهنگی توجه ویژهای دارند و بعید می دانم شورای شهر ما نیز به دنبال حذف این معاونت برآیند.
اعلام حذف موردی و مشخص یک معاونت توسط وزارت کشور امری غیرقانونی است و تنها وزارت کشور میتواند اعلام کند که شهرداری تبریز مثلا میتواند ۶ معاونت داشته باشد و نمیتواند به موضوع تقلیل معاونتها مصداقی ورود کند.
ما مستندات این اقدام غیرقانونی، غیرکارشناسی، غیرمنطقی و برخلاف منویات مقام معظم رهبری در حوزه فرهنگی، وزارت کشور را به نهادهای مختلف ارسال کردهایم و اگر حذف این معاونت صورت بگیرد شاهد صدماتی در عرصه فرهنگ در شهرمان خواهیم بود که چه بسا قابل جبران نخواهیم بود.
بسیار متشکریم بابت وقتی که در اختیار ما قرار دادید.
خواهش میکنم. شما هم موفق باشید.
