به گزارش تبریز بیدار ، مراسم نکوداشت روز همبستگی آذری های جهان، ۱۹ ژانویه قبل از ظهر امروز با حضور اساتید و مسئولان دانشگاه در تالار شهریار دانشگاه تبریز برگزار شد.
در ابتدای این مراسم محمد علی متفکر آزاد با بیان اینکه به لحاظ اهمیت والای رویداد ۱۹ ژانویه ۱۹۹۰ گفت: زمینه ها، حقایق و چشم اندازهای این رویداد به خوبی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا حقایق موجود به نسل جوان امروزی نیز آشکار شود.
وی افزود: دین و پرستش امری فطری است از این رو در طول زمان تغییری نمی کنند. با گذشت ۷۰ سال از رژیم کمونیستی شوروی مردم شیعه آذربایجان دینداری خود را حفظ کرده اند و با ظهور نشانه هایی از فروپاشی شوروی این آتش نهفته در دل را آشکار کردند.
وی ادامه داد: مردم مسلمان آذربایجان در ۱۹ ژانویه ۱۹۹۰ به طرف مرزهای ایران راه افتادند چرا که انقلاب اسلامی ایران نیز الهی و فطری بود و دل های پاک و حقیقت طلب مردم شیعه آذربایجان به سوی ایران شتافتند.
ریشه های تاریخی و فرهنگی مشترک عمیقی بین مردم ایران و آذربایجان وجود دارد
وی تاکید کرد: ریشه های تاریخی و فرهنگی مشترک عمیقی بین مردم ایران و آذربایجان وجود دارد از این رو مردم شیعه آذربایجان گمشده خود را در انقلاب اسلامی یافتند و به سوی آن سرازیر شدند.
متفکر آزاد با اشاره به اینکه دشمنان اسلام نتوانستند این همبستگی و پیوند عمیق را تحمل کنند، اظهار کرد: دشمنان اسلام می دانستند که در صورت گرویدن هفت میلیون شیعه به انقلاب ایران چه قدرت عظیمی ایجاد خواهد شد از این رو سعی در ایجاد تفرقه بین مردم ایران و آذربایجان کردند.
استاد دانشگاه تبریز گفت: در نهایت با توجه به وعده پیروزی خداوند مردم مسلمان به هم خواهند پیوست چرا که همه ما بخشی از یک تن هستیم.
سران حکومت آذربایجان سر ناسازگاری با مردم مسلمان در پیش گرفته اند
وی افزود: متاسفانه امروز شاهد هستیم که سران حکومت آذربایجان سر ناسازگاری را در پیش گرفته است و گاهی کارهایی انجام می دهند که دل مردم مسلمان را رنجیده می کند. کارهایی چون سرکوب دسته جات مذهبی، زندانی کردن مردم مسلمان و عدالت خواه و استقبال از رژیم غاصب و کودک کش صهیونیستی از اقدامات ناروای سران حکومت آذربایجان است.
وی خاطرنشان کرد: امیدواریم سران این کشور زودتر از اینکه دیر شود، متوجه شوند که تنها راه نجات پیوستن به مردم است نه پیوستن به اجنبی ها.
پس از سخنان وی کلیپی که شامل اخبار آن روزهای آذربایجان و ایران بود پخش شد. هم چنین این کلیپ شامل فرازی ازسخنان امام جمعه اردبیل در خصوص وقایع ۱۹ ژانویه بود.
در ادامه ایزدی، رئیس دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز اظهار کرد: با توجه به آثار تاریخی و باستانی موجود در جمهوری آذربایجان، آن منطقه در باستان بخشی از فرهنگ و تمدن ایرانی بوده است.
وی افزود: در دوره اسلامی نیز سلسله هایی در آن منطقه شکل گرفته است که دارای فرهنگ و تمدن ایرانی، اسلامی و شیعی بوده اند. هم چنین آن منطقه در چند قرن گذشته یکی از خاستگاه های شعر و ادب فارسی بوده است که شاعر بزرگ نظامی گنجوی نمونه ای از آن است. اشعار فارسی این شاعر بزرگ به زبان آن منطقه ترجمه شده است گاهی در برخی مناطق به گونه ای جلوه داده اند که گویا این ترجمه نسخه اصلی بوده است!!
بسیاری از نخبگان آن ۱۷ شهر آذربایجان راضی نبودند که به روسیه بپیوندند
وی با اشاره به پیوستگی قوی فرهنگی، تاریخی و مذهبی منطقه آذربایجان و ایران در طی چند قرن گذشته گفت: زمانی که آذربایجان از ایران جدا شده و به دست روس ها افتاد بسیاری از نخبگان آن ۱۷ شهر آذربایجان راضی نبودند که به روسیه بپیوندند.
در دوره تزاری روس ها مسلمانان را محدود کردند
ایزدی با اشاره به دوره حکومت تزاری در این کشور تاکید کرد: در این دوره روس ها سعی کردند تا آثار تشیع و اسلام را در این منطقه از بین برده و یا محدود کنند.
استاد دانشگاه تبریز ادامه داد: اما پس از وقوع انقلاب کمونیستی ۱۹۱۷ جمهوری سوسیالیستی در این منطقه حکم فرما شد. در این دوران تمامی روابط این کشور با ایران قطع شد، جلوی تظاهرات مذهبی مردم گرفته شد و حتی روحانیون را نیز تلف کردند، مساجد را تغییر کاربری داده و یا تخریب کردند.
در دوران کمونیستی در جمهوری آذربایجان مذهب زدایی کردند
وی افزود: در این دوران هم مذهب زدایی کردند و هم بقایای الفبای فراسی را نیز زدوند.
وی در ادامه با اشاره به رویدادهای این منطقه پس از جنگ جهانی دوم اظهار کرد: پس از جنگ جهانی دوم هیاتی از حزب کمونیست وارد تبریز شده و روزنامه ای با عنوان “وطن یولوندا” را در این شهر راه اندازی کردند. آن ها با استفاده از این روزنامه در صدد برآمدند که افکار خود را به مردم تبریز نیز القا کنند و مردم را دچار بحران هویتی کنند. در واقع می توان گفت جعل و تحریف تاریخ و سابقه اسلامی موجود در منطقه کار اصلی این روزنامه بود که پس ازپیروزی انقلاب اسلامی تمامی این گروهک ها از میان برداشته شدند.
ایزدی ادامه داد:پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران عده ای که طرفدار کمونیست بودند، تفکرات کمونیستی را این بار با عناوین و نام های دیگری مطالب هویتی را بر علیه همسایه بزرگشان ایران مطرح کردند.
مردم خواهان پیوند مذهبی با ایران در آذربایجان سرکوب می شوند
استاد دانشگاه تبریز با اشاره به دیدگاه های مختلف موجود در جمهوری آذربایجان گفت: اولین دیدگاه خواهان پیوندهای مذهبی، اجتماعی و سیاسی با ایران اسلامی است که متاسفانه مورد کم مهری و سرکوب قرار گرفته اند.
وی افزود: دومین دیدگاه، خط و مسیر ابراهیم اف یعنی همان تفکرات کمونیستی را ادامه می دهند و بر علیه وحدت ملی ایران اقداماتی را سازماندهی می کنند که انتظار داریم آقای الهام علی اف در برابر مساعدت های ایران تفکرات امثال ابراهیم اف را به فراموشی بسپارند.
وی تاکید کرد: دیدگاه سوم متعلق به پان ترکیست هاست و دیدگاه چهارم دیدگاهی خنثی است که هیچ موضعی در این خصوص ندارند.
صدقی، استاد تاریخ دانشگاه تبریز نیز در این مراسم با بیان اینکه چندین رویداد در طول تاریخ موجب پیوند عمیق بین مردمان ایران و آذربایجان شده است، گفت: اولین رویداد اسلام است که با ورود اسلام به این منطقه، مردم آذربایجان نیز در کنار مردم ایران قرار گرفته و به اسلام گرویدند. دومین رویداد مربوط به سده پنجم هجری است که در حوزه شعر و ادب فارسی مکتبی تحت عنوان مکتب آذربایجان در شعر فارسی شکل گرفت که افرادی چون نظامی گنجوی، خاقانی شروانی و … حاصل این دوران بوده اند.
وی ادامه داد: سومین رویداد مهم ظهور صفویان در بستر خانقاه نشینی بود که تشیع به نوعی در دل فرهنگ اسلامی شکل گرفته و تبدیل به اساس و پایه اشتراکات فرهنگی ایران و آذربایجان شد که تا این دوران هیچ گونه شکاف و گسستی بین فرهنگ و روابط مردمان این دو منطقه مشاهده نشده است.
وی با اشاره به اینکه در دوره معاصر با ظهور نظام روسیه تزاری در آذربایجان و قاجاری در ایران گسست هایی میان روابط این دو منطقه ایجاد شد، اظهار کرد: وقوع دو جنگ بزرگ ویرانگر که نتیجه آن تحمیل دو عهدنامه گلستان و ترکمنچای و جدایی سرزمین ارس از ایران بود. این اتفاق تحول نادر تاریخی بود که تا آن زمان مشابه آن روی نداده بود که باعث قطع ارتباطات فرهنگی شد.
در سال های ۱۸۲۸ تا ۱۹۱۷ مناسبات فرهنگی ایران و آذربایجان دچار گسست تاریخی شد
صدقی گفت: در سال های ۱۸۲۸ تا ۱۹۱۷ این منطقه تحت سلطه روسیه تزاری بود و بخش عمده مناسبات فرهنگی در این دوران دچار گسست تاریخی شد.
استاد تاریخ دانشگاه تبریز در ادامه با اشاره به سخت ترین دوره تاریخی این منطقه گفت: سختترین دوره تاریخی مربوط به استقرار نظام شوروی بعد ازانقلاب ۱۹۱۷ بود که درسال های ۱۹۲۰ تا ۱۹۹۰ به مدت ۷۰ سال سخت ترین و شدید ترین نظارت ها صورت گرفت و ارتباطات فرهنگی و اجتماعی بین مردمان ایران و آذربایجان به صورت همه جانبه قطع شد.
وی تاکید کرد: علی رغم چنین نظارت های شدید ۲۷۰ ساله جمهوری آذربایجان اولین جمهوری در اتحاد جماهیر شوروی بود که در مسیرهویت خواهی پیشگام شد و نخستین جنبش های مردمی در راستای بازگشت به هویت دینی و اسلامی شکل گرفت.
تضاد مسلمانان و ارمنی ها زمینه ساز شروع تحرکات ۱۹ ژانویه بود
وی افزود: اسلام و مذهب تشیع و تعارضات مسلمانان با ارمنی ها در این منطقه از جمله مهم ترین دلایل حفظ آگاهی دینی و مذهبی مردم در این منطقه بود که همین تضاد با ارمنی ها خودزمینه ساز شروع تحرکات در ۱۹ ژانویه ۱۹۹۰ بود.
صدقی با بیان اینکه فعالیت تشکل مردمی تحت عنوان جبهه مردمی آذربایجان در تحولات ۱۹۸۹ و ۱۹۹۰ نقش اساسی داشت، گفت: راه اندازی و مدیریت اعتراضات مردمی علی رغم سلطه نظام شوروی ازطریق این جبهه صورت می گرفت.
جهان در ۱۹ ژانویه ۱۹۹۰ صدای ترک برداشتن پرده آهنین ظلم شوروی را شنید
پرغو، رئیس موسسه تاریخ و فرهنگ ایران نیز در این مراسم با بیان اینکه در اواسط ژانویه ۱۹۹۰ جهان صدای ترک بداشتن پرده آهنین ظلم شوروی را شنید، گفت: این صدا از باکو بود که مردم مسلمانش نزدیک به ۱۰۰ سال صدایشان خفه شده بود.
وی افزود: بغض فروخورده ای که ۷۰ سال با تفکر غیربومی تحت فشار قرار گرفته بود، در این روز ترکید.
وی تاکید کرد: امام خمینی(ره) با رهبری انقلاب اسلامی ایران صور اسرافیلی در منطقه دمید که مردم را در برابر ظلم ها روشنگری کرد و مردم آذربایجان با شعار الله اکبر ایدئولوژی جایگزین را مطرح کردند.
پرغو با اشاره به اینکه قطع شدن پای بیگانگان در منطقه آذربایجان خواسته چندین ساله مردم بوده است، اظهار کرد: مردم خواستار ایجاد فضایی برای عمل به اعتقادات دینی خود هستند که باید همه دست در دست هم دهیم تا بتوانیم این فضا را بازسازی نماییم.
محمدرضا کفاش، مدیر مسئول موسسهی آران نیز به عنوان سخنران پایانی این مراسم با بیان اینکه روز ۱۹ ژانویه روز بزرگی است، اظهار کرد: سطح روابط رژیم صهیونیستی با جمهوری آذربایجان چندین برابر ایران است.
وی با اشاره به موانع و چشمانداز روابط بین جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان گفت: در روز بیستم ژانویه ۱۹۹۱ میلادی ارتش سرخ با شقاوت تمام، انقلاب مردم آذربایجان را در خیابانهای باکو سرکوب کرد.
وی افزود: شوروی سابق فعالیتهای خود را با دو رویکرد اصلی در قفقاز و باکو تنظیم کرده بود و از جمله رویکردها اقدامات و تبلیغات ضد دینی و ضدایرانی در سیاستهای شوروی سابق بود.
وی با اشاره به موانع و چالشهای موجود در زمینه روابط بین جمهوری آذربایجان و ایران، گفت: پس از استقلال جمهوری اسلامی ایران فرصتهای بالقوه در این زمینه به بالفعل تبدیل نشدند و با تاسف و به صراحت میتوان گفت، روابط رژیم صهیونیستی با جمهوری آذربایجان در سطح مطلوبتری نسبت به کشور ما قرار دارد.
کفاش عنوان کرد: همچنین در این مورد برداشتهای ضد دینی و تاریخی و اتهاماتی که دولت جمهوری آذربایجان به ایران وارد کرده نیز به این مشکل دامن زده بود.
وی بیان کرد: ثبتهای جهانی در یونسکو همچون چوگان، جنگلهای ائلکان، عناصر موسیقی و فرش میتواند قدم مثبتی در این راستا به شمار میآید و با مدیریت میراثهای فرهنگی و اشتراکات بین دو کشور میتوان از تنشها جلوگیری کرد.
وی گفت: تهدید تقویت آموزههای دینی نیز از دیگر عواملی است که رژیم صهیونیستی را در این میان بیش از پیش دچار وحشت میکند و با توجه به پیشینه و تعصبات مذهبی مردم این منطقه، باورهای دینی مردم باعث ایجاد رعب و وحشت میشود.
مدیر مسئول موسسهی آران تاکید کرد: دولت جمهوری آذربایجان پس از جنگ و از دست دادن ۲۰ درصد از سرزمین خود و در حواشی جنگ قره باغ، شروع به اتهامزنی به ایران کردند.
کمک های ایران در جنگ چهار روزه آوریل توسط سران این کشور مغفول مانده است
وی افزود: کمکهای دولت ایران در جنگ چهار روزه آوریل، به جمهوری آذربایجان از چشم دولت این کشور مغفول مانده است و اگر مسیرگشایی ایرانیان و کمک به پیاده کردن تسهیلات در بیلهسوار نبود، مردم آذربایجان در این جنگ شسکت میخوردند.
وی متذکر شد: هدف عمده رژیم صهیونیستی از برقراری رابطه با دولت جمهوری آذربایجان، بیان این نکته است که این رژیم با تمامی ملتها و مذهبها ارتباط دارد و کشورهای مسلمان غیرعرب نیز در این میان بیبهره نیستند.
کفاش افزود: در بخشهای امنیتی، سیاسی و اقتصادی، رژیم صهیونیستی از کشور ایران موفقتر بوده است و با صراحت تمام میتوان گفت اسرائیل در زمینه ارتباطات سیاسی با جمهوری آذربایجان از کشور ما موفقتر عمل کرده است.
بخشی از تروریستها در فرودگاه آذربایجان آموزش نظامی دیدهاند
وی تاکید کرد: استفاده از پتانسیلهای جغرافیایی آذربایجان نیز از دیگر رویکردهای مورد توجه برای دولت اسرائیل است و بخشی از تروریستهای این کشور در فرودگاه آذربایجان آموزش نظامی دیدهاند.
وی خاطرنشان کرد: امید است در آیندهای نه چندان دور شاهد تبدیل فرصتهای بالقوه به بالفعل باشیم.
گفتنی است؛ نشست علمی تخصصی ۱۹ ژانویه با هدف بررسی زمینهها، حقایق و چشمانداز این رویداد و با همکاری موسسهی تاریخ و فرهنگ دانشگاه تبریز و موسسهی فرهنگی آذر آران در تالار شهریار دانشگاه تبریز برگزار شد.
منبع: ائل
