به گزارش تبریز بیدار ، دیدن کودکی که بر سر یکی از چهارراههای پرتردد تبریز گل میفروشد صحنه بسیار ناراحتکنندهای است. کودکی که با التماس، درخواست خرید یک شاخه گل و یا یک خوراکی را دارد مسلماً به دلیل فقر اقتصادی و فرهنگی خانواده مجبور به قرار گرفتن در این موقعیت شده است.
در حالی که کودکان دیگر در حال تفریح، بازی و آموزشهای مورد نیاز برای آینده هستند کودکان کار و یا به تعبیر دیگر کودکان خیابانی علاوه بر محروم ماندن از روال عادی زندگی با مشکلات زیادی مواجه هستند که این تنها بخشی از زندگی یک کودک خیابانی است.
کودکی که نانآور خانه است شاید با لایههایی از جامعه آشنا شود که بسیاری از بزرگسالان از وجود چنین سطوح اجتماعی و آسیبهایی که هر لحظه این کودکان را تهدید میکند بیگانه باشند. کودکان کار در این نوشته تنها یک واژه است در حالی کودکان خیابانی این شرایط را هر روز زندگی میکنند.
اخیراً موضوع حضور باندهایی که کودکان را به صورت مستمر به کار میگیرند مطرح شده که بیتردید این کودکان بیش از پیش در معرض مخاطرات اجتماعی قرار خواهند گرفت. در این میان مسؤولان امر با جمعآوری و ساماندهی وضعیت این کودکان اقدامهای مؤثری انجام دادهاند که در این زمینه حضور مردم و سازمانهای مردم نهاد نیز موجب حل این معضل اجتماعی خواهد شد.
۶۰ درصد سن کودکان کار زیر ۱۲ سال است
مدیرکل بهزیستی آذربایجانشرقی گفت: کار در خیابان، خطرات و آسیبهای بسیاری برای کودکان دارد بنابراین مردم باید در جمعآوری کودکان کار همکاری کنند.
محسن ارشدزاده افزود: با توجه به اینکه ۶۰ درصد سن کودکان کار زیر ۱۲ سال است در زمان جمعآوری احتمال گریه کردن و ناراحتی این کودکان وجود دارد که در این بین شهروندان با ترحم و از روی مسائل انسانی ناراحت شده و واکنش نشان میدهند این در حالی است که هدف از جمعآوری کودکان حمایت و نگهداری آنان است.
وی با بیان اینکه مردم در چنین مواقعی به احساسات خود غلبه کنند درخواست کرد: اصحاب رسانه باید به گونهای این مسائل را اطلاعرسانی کنند تا مردم با ما همراهی کنند چراکه کار در خیابان خطرات و آسیبهای بسیاری برای کودکان دارد.
مدیرکل بهزیستی آذربایجانشرقی گفت: برای ساماندهی کودکان کار و خیابانی یک مرکز حمایتی و آموزشی راهاندازی کردهایم که هدف از راهاندازی این مرکز آموزشی و آشنا کردن کودکان و خانوادههای آنها به مشکلات، عواقب و خطرات کار در خیابان است تا با مشاوره و راهنمایی مددکاران دوباره به سمت کار در خیابان برنگردند.
وی افزود: اگر خانواده این کودکان مشکل مالی داشته باشند و در جامعههدف بهزیستی باشد با تشکیل پرونده از این خانوداهها حمایت میکنیم.
ارشدزاده با بیان اینکه متاسفانه از ابتدای امسال ۳۶ کودک جمعآوری شده است، ادامه داد: از بین این کودکان ۲۰ کودک زیر ۱۲ سال است به طوریکه بسیاری از این کودکان در مقطع دوره اول ابتدایی هستند.
مدیرکل بهزیستی آذربایجانشرقی با بیان اینکه از بین کودکانی که امسال جمعآوری شده ۴ کودک بدون سرپرست هستند، گفت: کودکان بیسرپرست هر جایی که باشند در معرض آسیب هستند بنابراین با اخذ مجوز قانونی این کودکان پذیرش شده و در نهایت تحت حمایت بهزیستی قرار میگیرند.
ارشدزاده انگیزه مالی و سودجویی خانوادهها را موجب دستفروشی کودکان دانست و افزود: کودکانی که پس از سپری شدن حمایتهای مورد نیاز دوباره به کار دستفروشی برگردند به دادگستری معرفی میشوند تا برخورد لازم با خانوادههای این کودکان انجام شود.
درآمد ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومانی کودکان کار
وی با اشاره به کسب درآمد بالای دستفروشی کودکان کار گفت: کودکان جمعآوری شده در این زمینه اظهار میکنند روزانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان و شاید بیش از این مبلغ نیز درآمد دارند که این موضوع موجب میشود خانوادهها با طمع سودجویی، کودکان را وادار به کار کنند که در این زمینه مقرر شده چنین افرادی به دادستانی معرفی و به صورت جدی با این افراد برخورد شود.
تشکیل باندهای حرفهای در زمینه سوءاستفاده از کودکان کار
ارشدزاده در خصوص تشکیل باندهای حرفهای در زمینه سوءاستفاده از کودکان کار تصریح کرد: امسال به ۲ مورد برخورد کردیم که بسیاری از کودکان اظهار میکنند برای یک فرد کار میکنند و این فرد تمام درآمد روزانه را گرفته و در پایان روز تنها ۱۰۰ هزار تومان به این کودکان مزد میدهد.
مدیر کل بهزیستی آذربایجانشرقی ادامه داد: اطلاعات کسب شده از کودکان به دادگستری ارائه شد تا افرادی که در قالب باندهای سوءاستفاده کننده از کودکان فعالیت میکنند پیگیری شده و اقدامهای قضایی انجام شود.
ارشدزاده گفت: بعد از جمعآوری، این کودکان به مرکز ویژه مددکاری و مشاوره تحویل داده میشوند تا در صورت نیاز در خوابگاه شبانه نگهداری شوند.
وی افزود: کار کردن کودکان در خیابانها و سرچهارراهها ممنوع است چراکه کار خیابانی برای کودکان مخاطرات بسیاری دارد بنابراین شهروندان میتوانند در صورت مشاهده کودکان کار با شماره تلفنهای ۱۲۳ و ۱۳۷ و ۱۱۰ تماس گرفته و فعالیت این کودکان را گزارش دهند.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار آذربایجانشرقی نیز با بیان اینکه اصحاب رسانه باید به صورت جدی در زمینه موضوع کودکانکار اطلاعرسانی کنند، اظهار کرد: شهروندان با دلسوزی از این کودکان گل میخرند غافل از این که این کودکان متکدی به بار میآیند.
سعید شبستری افزود: شبکهها و باندهایی هر روز سر ظهر کودکان را میآوردند و شبها هم جمع میکنند و پولهای آنها را میگیرند مردم باید بدانند که موضوع خود کودکان نیستند ای کاش موضوع تنها کودکان باشند تا رسیدگی کنیم.
وی ادامه داد: این افراد به صورت باند و حرفهای کار میکنند که در این زمینه اصحاب رسانه باید آگاهسازی کنند و مردم بدانند تا پول به دست آمده برای کودکان نمیماند.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تبریز نیز با بیان اینکه موضوع کودکان کار یکی از معضلهای اجتماعی است، گفت: این کودکان زمانی که باید مشغول آموزش، تفریح و بازی باشند و استعدادهای خود را شکوفا کنند به دلیل بیبضاعتی و سوء مدیریت خانواده و یا به وسیله افراد سودجو به صورت باندهای حرفهای به کار گرفته میشوند.
حجتالاسلام احمد حمیدی افزود: بیش از ۱۱ نهاد وظیفه ساماندهی کودکان کار را دارند تا این صحنههای ناراحتکننده در ویترین شهر دیده نشود.
وی با بیان این که براساس قانون، وظیفه شهرداری جمعآوری کودکان کار است، ادامه داد: قراردادی با نهاد «ان جی او» «فرزندان رحمت» را برای جمعآوری کودکان کار منعقد کردهایم.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تبریز یادآور شد: براساس این قرارداد تمام الزامات مورد نیاز را در اختیار این نهاد قرار دادیم تا جمعآوری کودکان به وسیله این نهاد انجام شود چرا که نگران بودیم شاید عوامل خدماتی شهرداری نتوانند برخورد مناسبی با کودکان داشته باشند.
حجتالاسلام حمیدی تصریح کرد: تمام هزینه و امکانات مورد نیاز در اختیار این نهاد قرار گرفته همچنین خودرویی به عنوان اورژانس اجتماعی، این کودکان را در طول سال پس از جمعآوری به اقامتگاههای بهزیستی تحویل خواهد داد.
وی با بیان اینکه ۳۶ کودک کار و خیابانی از شهر جمعآوری کردهایم، گفت: احتمال دارد نزدیک به ۶۰ کودک کار در تبریز وجود داشته باشد که در این زمینه تلاش میکنیم با کمک به خانوادههای نیازمند، این کودکان دوباره به کار برنگردند.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تبریز ادامه داد: اگر تمام نهادهای متولی کار خود را درست انجام دهند این معضل که موجب ناراحتی شهروندان است حل خواهد شد.
خانواده و کودکان کار
از هم پاشیده شدن سازمان اجتماعی خانواده یا عدمایفای صحیح نقشهای اجتماعی اعضای خانواده و نقصان در کارکردها و دوری فیزیکی یا عاطفی فرزندان، پیامدهای روانی و اجتماعی بسیاری برای کودکان بر جای میگذارد. در خانوادههای بیکفایت، ضداجتماعی یا دچار اختلال که دغدغه اصلی مشکلات مادی، هراس از عدمامنیت، عدمامکان ارضای نیازهای عاطفی، نیاز به احترام و هزاران مشکل دیگر است و کودک در ارتباط با اعضای خانواده مشکل دارد، هیچیک از افراد نقشهای خود را به درستی ایفا نمیکنند.
بنابراین کودک مجبور است به جای بهرهمندی از امتیازات ویژه کودکی، تن به تنهایی و پلیدیهای خیابان دهد یا برای ارضای سادهترین نیازهای خود برای برخورداری از ابتداییترین امکانات زندگی تن به کارهایی چون دستفروشی، تکدیگری و… بدهد. در برخی خانوادهها بهعلت وجود یکسری شرایط و عوامل نامناسب، کودک ترجیح میدهد از منزل بگریزد و بهطور قطع در این مواقع احساس نبود آزادی در منزل و وجود آزادی بیشتر در بیرون از منزل را احساس میکند.
آسیبشناسی کودکان کار
اغلب بر این باورند که تمام کودکان کار که مجبور بهکار در سطح خیابانها هستند بزهکارند و این بزهکاری را نیز نتیجه زندگی خیابانی میدانند اما این فرض بسیار قابل بحث و مستلزم این است که ثابت شود همه کودکان خیابانی مرتکب جرم میشوند. این امر ناشی از تبلیغات نادرست و نداشتن شناخت کافی از گروههای کودکان خیابان است زیرا بسیاری از این کودکان از طریق کارهای خیابانی به خانوادههایشان کمک میکنند. نباید فراموش کرد که کودکان خیابان از محرومترین کودکانی هستند که از حقوق اساسی خود بیبهرهاند و ضرورت حمایت از آنان در چارچوب دفاع و حمایت از حقوق کودکان بهشدت احساس میشود.
این کودکان بهعلت شرایط ویژه زندگی خود بهشدت مورد انواع آزار و سوءاستفاده قرار میگیرند و به سلامت جسمی و روانی آنان آسیبهای جدی وارد میشود. بنابراین لازم است از طرف نهادهای مختلف اجتماعی و مردمی حمایت لازم از آنها به عمل آید. و نباید این موضوع را نادیده گرفت که کردار خشونتبار آنان نسبت به دیگران در واقع بازتاب خشونتی است که از همه طرف بر آنها وارد میشود.
این کودکان بیش از هر چیز نیاز به مهر و محبت، عاطفه و تعلیم و تربیت دارند و جدا شدن این قشر از این نیازها، آنان را از لحاظ شخصیتی با مشکلات عدیدهای مواجه میکند و آینده رضایتبخشی را برای آنان بهدنبال نخواهد داشت، بنابراین ضروری است که برای این مشکل تدابیر اساسی اندیشیده شود.
منبع: فارس
