به گزارش تبریز بیدار ، به نقل از راهنمای سفر من حمام تاریخی نوبر یکی از جاذبههای گردشگری شهر تبریز هست که از دوران قاجاریه به یادگار مانده هست. این حمام که با اسم حمام وزیر نیز شناخته میشود، بعد از مرمت بعنوان «اولین سفرخانه سنتی تبریز» شروع به کرده هست.
موقعیت جغرافیایی
حمام نوبر یکی از بینظیرترین نمونههای معماری ایرانی مربوط به اواسط مرحله قاجاریه هست که با ۶۹۶ مترمربع زیربنا در ناحیه مرکزی شهر تبریز و در تقاطع خیابانهای امام خمینی و تربیت، مواجهی کاخ شهرداری تبریز، واقع شده هست.
تاریخچه
در مرحله ایلخانی مشابه سایر فعالیتهای معماری عامالمنفعه حمامهای بسیاری در شهر تبریز و سایر شهرهای اطراف ساخته گردید، ولی ساختمان بسیاری از این حمامها به سبب رطوبت و گرمای زیاد و از سویی زمین لرزه ویرانگر و اتفاقات تاریخی شهر تبریز در دورههای متفاوت ویران گردیدند.
گفتنی هست پیشتر و در مرحله ایلخانی حمامها زیادتر در کنار کاروانسراها و در اطراف دروازهی شهر قرار داشتند.
از اینرو، قدمت حمامهای قدیمی در تبریز به دوران قاجار و پس از ان میرسد که حمام نوبر نیز یکی از این نمونههای تاریخی بر جای مانده هست. برپایه معلومات حاصله از نقشهها و سندهای قدیمی این حمام قدمتی ۱۴۰ ساله دارد. برای نمونه، در نقشه شهر تبریز که پیش از سال ۱۲۴۳ هجری قمری تامین شده، محل این حمام در نزدیکی دروازه نوبر مشخص شده و در نقشه دارالسلطنه تبریز، از معتبرترین نقشههای تبریز و مربوط به ۱۲۹۷ هجری قمری، این بنا با اسم «حمام وزیر» ثبت شده هست. بعدها به تدریج با توسعه تبریز و خراب کردن دروازه قدیمی، بنای حمام نوبر در مرکز شهر قرار گرفته هست. سازنده این حمام معماری به اسم بالاکاظم از اهالی قرهآغاج هست.
معماری
حمام نوبر دارای دو قسمت کلیدی سربینه و گرمخانه است؛ سربینه یا رختکن حمام فضایی بزرگ با قاعده هشت ضلعی هست که قسمت میانی آن طاقبندی شده و گنبد روی هشت ستون سنگی استوار هست.
سالن کلیدی حمام دارای چهار پایه سنگی در مرکز سالن هست و ستونی بزرگ قسمت مرکزی را میپوشاند.
امروزه تون حمام در پشت این قسمت باقی هست. بنای حمام دارای دو ورودی از خیابانهای مجاور هست.
این دالان به یک مغازه و در انتها به سربینه حمام منتهی میشود. دو راه ورودی حمام در دو سوی سربینه واقع هست.
کاربری بنا
در واقعیت، حمام نوبر، نخستین و بزرگترین سفرهخانه سنتی شهر تبریز هست که در رتبه آثار ملی ایران نیز ثبت شده هست.
