به گزارش تبریز بیدار ، در روزگار نهچندان دور زمانی که هنوز تبریز عنوان باغ شهر ایران را یدک میکشید، هر کوچه و محله این شهریک گرمابه و به اصطلاح امروزی حمام عمومی داشت، به طوری که گفته میشود حدود ۳۰ سال پیش بیش از ۱۲۰ باب گرمابه عمومی و تاریخی در شهر تبریز فعالیت میکرد، در حالی که این تعداد هماکنون به ۲۵ باب رسیده که ۱۲ باب آن گرمابه عمومی و بقیه را گرمابههای تاریخی و قدیمی تشکیل میدهد.
آنطور که مسلم است ،حفظ و مرمت اماکن تاریخی یک شهر، زنده نگه داشتن هویت و اصالت مردمان آن شهر بوده و تنها با ارزش و بها دادن به این اماکن تاریخی تمدن یک شهر را زنده نگه داشت.
اما متاسفانه آگاهانه یا ناآگاهانه با تخریب داشتههای خود عملا هویت و ریشه خود را از بین برده و با این کار دست فرزندانمان و نسلهای بعدی را از وجود پیشینه غنی شهرمان خالی میکنیم.
طبق اعلام کارشناسان میراث فرهنگی ،حمامهای بسیاری در دورۀ ایلخانان در تبریز ساخته شد، ولی قدمت حمامهای قدیمی موجود در تبـریز به دوران قاجار و پس از آن یعنی بعد از زلزلۀ ویرانگر ۱۱۹۴ق میرسد.
حمام خان تبریز و بی تفاوتی مسئولین
حمام خان تبریز یکی از قدیمی ترین حمام های تاریخی تبریز به حساب میرود که قدمت این حمام تاریخی، به دوره قاجار می رسد.
این بنای ارزشمند در میرزا رضا دالانی در محله قره باغی ها واقع شده است که دارای بخش های عظیم با ستونهای سنگی و طاقهای آجری میباشد و در محوطه بیرونی این حمام نیز باغی بسیار زیبا و مشجر واقع شده است که بر زیبایی های این حمام قاجاری افزوده است
به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص وضعیت این حمام تاریخی سری زدیم به این حمام قاجاری در میرزارضا دالانی قره باغی ها
در ابتدا پیگیر مالک این حمام شدیم که بعد از جستجوی فراوان شماره تلفن مالک این حمام آقای محمد حسین عباسقلی زاده را پیدا کردیم و به منظور انجام هماهنگی ها با ایشان تماس گرفتیم مردی سالمند گوشی را برداشته و بعد از اعلام علت تماس، با اشتیاق به استقبالمان آمد.
این مرد انگار دل پری داشت و ضمن ابزار گله مندی افزود: از ییست سال قبل به منظور مرمت حمام تاریخی خان به تمام مراجع ذی ربط مراجعه کرده ام تا بلکه مانع تخریب کامل این بنای با شکوه تبریز شده و هویت تاریخی این حمام ارزشمند، که در اولین نقشه تبریز نیز به تصویر کشیده شده را نجات دهم.
او ادامه داد خلاصه بعد از تلاشهای فراوان اواسط دهه ۸۰ بود که بنده در زمان استانداری دکتر بیگی پیگیر مجدانه حمام تاریخی خان شدم و با حمایت استاندار وقت آقای بیگی، سازمان میراث فرهنگی، عملیات مرمتی حمام تاریخی خان را شروع نمود و اقدام به آغاز عملیات مرمتی این حمام نمود که این اقدام ارزشمند برای ساکنین این محله و سایر شهروندان تبریزی بسیار قابل تقدیر بود
ولی متاسفانه بعد از ۳۰درصد پیشرفت مرمت، به یکباره عملیات مرمتی حمام خان متوقف شد که اکنون ۵ سال از آن تاریخ میگذرد و شاهدیم عملیات مرمتی حمام خان بصورت نصفه کاره به حال خود رها شده است
عباس قلیزاده با افسوس افزود: متاسفانه بخشهایی از حمام، به دلیل مرمت و مقاوم سازی در زمان مرمت تخریب گردید ولی دیگر ارگانی نجاتگر این حمام تاریخی نشد.
هم زمان با شنیدن صحبتهای مالک حمام به همراه ایشان از قسمتهای مختلف حمام بازدید نمودیم که با توضیحات زیبایش در خصوص کاربری آن محل ها نوعی حس نوستالژیک در ذهن آدمی تجسم میگشت که بسیار دلپذیر بود
ایشان افزود:در دیواره های این حمام نقاشی های دیواری متعدد و منحصر بفردی وجود داشت که بدلیل نامناسب بودن شرایط جوی داخل حمام، همگی تقریبا تخریب شده و اکنون به جز چند نقاشی چهره چیزی بر دیوارها باقی نمانده است
محمد حسین عباس قلی زاده در پایان صحبتهایمان خواستار توجه ویژه سازمان میراث فرهنگی و شهرداری تبریز به این حمام ارزشمند تاریخی شده و اظهار امیدواری کرد با همت مسئولین این حمام قاجاری جانی دوباره بگیرد و از تخریب کامل نجات یابد.
شایان ذکر است حمام خان از دو قسمت سنتی و حمام نمره تشکیل شده که بخش سنتی آن متعلق به دوره قاجار بوده است.
این حمام تاریخی شامل بخش های ورودی، دالان و دهلیز، بینه و سکوهای سربینه، میان در، سرویس های بهداشتی، حجامت خانه، گرمخانه، موتورخانه و خزینه بوده است.
انتظار میرود مسئولین محترم میراث فرهنگی به همراه استاندار و شهردار تبریز نظر مثبت به مرمت این حمام تاریخی داشته و دستورات فوری برای تداوم عملیات مرمتی حمام خان صادر نمایند، چرا که این مجموعه در کنار باغ مجاورش بهترین جذبه برای گردشگران گرامی تبریز میتواند باشد.
منبع: تبریزمدرن
