سرویس اجتماعی تبریزبیدار؛
تب و تاب گرمای هوای در نخسنین روزهای تابستان در آذربایجان همچون دیگر نقاط کشورمان در حال افزایش است که همین مساله استفاده از وسایل خنک کننده چون کولر را بالا برده است. افزایش استفاده از کولر به خودی خود محل اشکال نیست اما وقتی در این مساله پای کمبود آب و برق پیش می آید مساله کمی تفاوت می کند.
در آذربایجانی که روزگاری در گرماگرم هوای تابستانی که دیگر نقاط کشور درگیر خود کرده بود، هوای خنکش زبانزد بود استفاده از کولر برای خنک کردن منازل روز به روز افزایش می باید. کولرهایی که هم مصرف آب را بالا می برد و استفاده از انرژی برق که البته در نوع گازی نبود مصرف آب با ازفازیش چند برابری مصرف برق جبران می شود! حال در شرایطی که تبریز و آذربایجان با کم آبی از یک طرف و احتمال قطعی برق به دلیل افزایش مصرف روبرو است انتخاب کولر گازی یا آبی مساله مهمی است که می تواند نقش به سزایی در عبور از بحران های کم آبی و قطعی برق در تابستان ایفا کند.
برخی تصور میکنند استفاده از کولرهای آبی ویژه کشورهای فقیر و کمتر توسعهیافته است، در حالی که این وسیله گرمایشی، بهترین گزینه برای مناطق گرم و خشک است. در ایالت تگزاس آمریکا ۸۰ درصد ساختمانها توسط کولرهای آبی خنک میشوند. استفاده از این وسیله در کشورهایی مثل استرالیا و عربستان هم بسیار رایج است.
بانک جهانی توصیه اکید دارد وسایل سرمایشی بر اساس ژست اقتصادی انتخاب نشود بلکه اقلیم جغرافیایی ملاک انتخاب قرار داده شود. افزایش بیرویه مصرف برق و تولید گازهای گلخانهای دو عارضهای است که استفاده غیرضروری از کولرهای گازی به جوامع تحمیل میکند.
در کشور ما نیز شکلگیری موج استفاده از کولرهای گازی، بدون منطق فنی و تنها به پشتوانه وجود سوخت و ارز ارزان شکل گرفت که البته این روزها با افزایش بی رویه قیمت ارز، حتی نمونه های ساخت داخل کولر گازی تا ۳ افزایش یافته است!
انتخاب وسیله سرمایشی، یک انتخاب فنی است و افراد نباید بر اساس سلیقه و ذائقه خود اقدام به خرید کنند. واحدهای مشاوره و فروش شرکتهای معتبر معمولا به صورت رایگان به مشتریان خدمات مشاورهای میدهند که با توجه به ویژگیهای محیط، بهترین گزینه برای خرید چیست. اگر توصیه خرید توسط مهندسان تاسیسات ارایه شود، احتمال اتلاف هزینه و انرژی تا حد بسیار زیادی کاهش مییابد. به دلیل اینکه فروشندهها اطلاعات فنی زیادی ندارند، توصیههای آنها، عمومی و معمولا بر اساس شرایط بازار است.
به نظر می رسد بهتر است در هنگام خرید پیش از آنکه به معیارهای مالی و قیمت وسایل سرمایشی توجه کنید، به مسائل فنی آنها اهمیت دهید. چراکه وسایل سرمایشی عمر زیادی دارند و سالهای طولانی به مصرفکننده سرویس ارایه میدهند؛ پس اگر خریداری فقط به خاطر قیمت، یک انتخاب غلط انجام دهد تا سالها باید با مشکلهای جانبی دست و پنجه نرم کند. همچنین اختلاف قیمت محصولات به حدی نیست که اگر آن را در طول عمر مفید وسیله، تقسیم کنید، چشمگیر شود.
آسایش بدن در شرایطی ایجاد میشود که «دما، رطوبت و سرعت وزش باد» مناسب باشد. در انتخاب وسایل سرمایشی باید گزینهای انتخاب شود که با توجه به شرایط محیط و همچنین اقلیم منطقه، بهترین کارایی را در این سه پارامتر داشته باشد. بهترین «دمای آسایش» برای بدن انسان ۲۴ تا ۲۶ درجه است. افراد در دمای زیر ۲۴ درجه احساس سرما و در دمای بالای ۲۶ درجه احساس گرما میکنند. وسیله سرمایشی باید به گونهای عمل کند که دمای محیط را به این نقطه برساند.
در مناطقی مانند سواحل جنوبی و شمالی کشور که رطوبت بالایی دارند، استفاده از کولر آبی گزینه مناسبی نیست، چراکه این کولر با رطوبتزنی به هوا، دما را کاهش میدهند پس وقتی رطوبت هوا بالاست، افزایش رطوبت توسط کولرهای آبی، محیط را از دمای آسایش دورتر میکند. در این مناطق باید از کولرهای گازی استفاده شود.و یا در مناطقی مانند استان خوزستان که دمای هوا بالای ۴۳ درجه است، کولرهای آبی توان کاهش دما تا ۲۵ درجه را ندارند. کولرهای آبی در این مناطق فقط میتوانند به کاهش نسبی هوا کمک کنند و توان رسیدن به دمای آسایش را ندارند. به همین خاطر برای رسیدن به دمای مطلوب، بهتر است در این مناطق نیز از کولرهای گازی استفاده شود.
اما در مناطقی همچون آذربایجان که دمای هوا تا ۴۳ درجه بالا میرود و رطوبت پایینی دارند، کولرهای آبی بهترین گزینه هستند. یک دستگاه کولر آبی به تنهایی، هر سه دقیقه یک بار هوای داخل یک خانه ۱۲۰ متری را عوض میکند و محیط خانه را به دمای آسایش میرساند. حال آنکه اگر قرار باشد از کولر گازی برای چنین محیطی استفاده شود، لازم است که برای سالن پذیرایی و هر یک از اتاقها، یک دستگاه کولر گازی مستقل نصب شود. البته در شهرهایی که دمای هوای بالای ۳۹ درجه است، استفاده از کولرهای آبی سلولزی به جای کولرهای آبی پوشالی توصیه میشود. این کولرها به دلیل بهرهوری بالاتری که دارند، دمای محیط را با مصرف انرژی کمتری به نقطه مطلوب میرسانند.
این نکته هم قابل ذکر است که طبع بدن افراد با توجه به شرایط سنی، جسمی، جنسی و روحیهای متفاوت است. به همین دلیل نمیتوان در یک شرایط ثابت، رضایت همه افراد را از دمای محیط جلب کرد. بر اساس استانداردها، کولری که بتواند رضایت ۸۰ درصد افراد را جلب کند، یک وسیله سرمایشی مطلوب است.
«راندمان تبخیر» پارامتر مهمی است که نشاندهنده کیفیت کولرهای آبی است. کولرهایی که راندمان تبخیر بالاتری دارند، در مقایسه با سایر کولرها، به ازای میزان هوای یکسانی که میگیرند، هوای خنکتری تحویل میدهند. راندمان تبخیر کولرهای خوب، بالای ۷۵ درصد است. اطلاعات مربوط به راندمان تبخیر، روی پلاک استاندارد کولرها درج شده است. تعداد بسیار زیادی از مصرفکنندگان و حتی فروشندگان، «راندمان تبخیر» را با «برچسب انرژی» اشتباه میگیرند؛ در حالیکه این دو پارامتر هیچ ربطی به هم ندارند.
راندمان تبخیر در «کولرهای آبی پوشالی» از «کولرهای آبی سلولزی» پایینتر است، چراکه در این کولرها مشکلاتی از قبیل افت پوشال، مسدود شدن روزنههای پوشال توسط رسوبات و یکدست نبودن بافت پوشال در سطح دریچهها، کارایی کولر را پایین میآورند.
در کنار مزیت هایی که برای کولر آبی ذکر شد بحران کم آبی در آذربایجان، تردیدی در استفاده از این نوع کولرها ایجاد می کند که با مدیریت صحیح می توان از آن هم عبور کرد.
فراموشض نکنیم هم که استان ما یکی از قطب های تولید کننده لوزام سرمایشی کشور است که اقبال مردم به استفاده از کولر های آبی می تواند نقش عمده ای در عبور از بحران های اقتصادی استان ایفا کند.
