سرویس اجتماعی تبریزبیدار؛
اختلال شنوایی و کاهش شنوایی یکی از شایعترین معلولیت اعصاب حسی است که سراسر جهان شیوع آن در حال گسترش است. این اختلال بار اجتماعی و اقتصادی زیادی را بر افراد، خانواده ها و حتی دولت ها وارد می کند. در سال بیش از پنج هزار کودک کم شنوا یا ناشنوا در کشور متولد میشوند که متأسفانه آمار اختلالات شنوایی به دلیل مسائل ژنتیکی و مادرزادی در کشور نسبت به آمار جهانی بیشتر است.
سازمان جهانی بهداشت بیشتر دلایل ناشنوایی را قابل پیشگیری و درمان میداند، از همین رو بر ضرورت پیشگیری از طریق غربالگری ژنتیکی پیش از تولد و افزایش مداخلات درمانی و توانبخشی در کشورها تأکید میکند با این حال در سال حدود سه تا پنج هزار نفر مبتلا به کم شنوایی در کشور شناسایی می شوند.
بر اساس آمار سازمان بهزیستی در هر هزار کودک، سه نفر با اختلال شنوایی متولد می شوند؛ در واقع روزانه می توان گفت در روز حدود ۱۵ کودک ناشنوا و کم شنوا در ایران به دنیا می آیند که این اختلال دارای سه سطح متوسط، شدید و عمیق همراه است و حدود ۳۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال دچار کاهش میزان شنوایی می شود و در واقع از هر ۴ نفر سالمند یک نفر از اختلالات ناشنوایی رنج می برد.
شاید نشنیدنشان باعث شده تا دیده نشوند. این کلمات وصف حال ناشنوایان و کم شنواهای کشور است که آمار دقیقی از آنها در دست نیست، این افراد مانند دیگر معلولان جامعه با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکنند، اما ناتوانی آنها برخلاف دیگر معلولان سبب شده در برقراری ارتباط با سایر افراد جامعه با مشکلات بیشتری رو به رو باشند، چون ناشنوایان در دنیای ساکتشان هر روز تنهاتر میشوند و موانع بیشتری بر سر راهشان قرار میگیرد.
هفته ای برای همدردی با فریاد کنندگان بی صدا
این روزها ناشنوایان برای رفع نیازهای ابتدایی خود مانند ارتباط با همنوع، اشتغال و تحصیل مشکل دارند. امروز روز جهانی ناشنوایان و فرصتی است تا به نیازهای این افراد که در کنار ما زندگی میکنند و دیده و شنیده نمیشوند، بیشتر توجه کنیم.
هر سال در سراسر دنیا هفت روز پایانی ماه سپتامبر را به عنوان هفته ناشنوایان در نظر میگیرند و سعی میکنند مراسم مختلفی برای بازگو کردن نیازهای این افراد برگزار کنند، فدراسیون جهانی ناشنوایان امسال شعار «تقویت جایگاه ناشنوایان در جامعه» را برای این مناسبت انتخاب کرده تا توجه مسئولان و شهروندان به این حق طبیعی ناشنوایان بیشتر جلب شود. مسئولان فدراسیون جهانی ناشنوایان سعی دارند در این هفته افراد بیشتری درباره لزوم شناسایی ناشنوایان در جامعه، کمک به رفع نیازهای این افراد، آگاهی نسبت به خطراتی که ناشنوایان را تهدید میکند، ارتقای فرهنگ ناشنوایان، اهمیت زبان اشاره و تواناییهای ناشنوایان آگاهی پیدا کنند
نامهربانی مبلمان شهری
یکی از مشکلات ناشنوایان مناسبسازی نشدن امکانات شهری با نیازهای این افراد است. برای نمونه این افراد هنگام استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو و اتوبوس به دردسر میافتند. بارها برای این افراد پیش آمده که نتوانستهاند در ایستگاه مورد نظرشان پیاده شوند،زیرا تمام اتوبوسها و بیشتر قطارهای مترو مجهز به تابلوهایی که نام ایستگاهها در آنها نوشته میشود، نیست. افزون براین زمانی که راهبران قطارهای مترو به هر دلیلی اعلام میکنند در برخی ایستگاهها توقف نخواهند داشت ناشنوایان متوجه موضوع نمیشوند و به همین دلیل وقت بیشتری از آنها گرفته میشود.
پای درد دل افراد ناشنوا که بنشینید متوجه خواهید شد اغلب آنها برای گرفتن گواهینامه رانندگی نیز مشکلات زیادی را تحمل کردهاند.
اشتغال مهمترین مشکل ناشنوایان آذربایجان شرقی
در آذربایجان شرقی بیش از ۲۰ هزار نفر دارای مشکلات شنوایی و شنیداری است، تاکنون حدود ۱۱ هزار نفر ناشنوا از خدمات بهزیستی استان به صورت مستمر بهرهمند شده و بیش از ۳۵۰ نفر کودک ناشنوا و کم شنوا در مراکز «آموزش خانواده و کودکان ناشنوا» از برنامههای آموزشی و توان بخشی بهرهمند شدهاند. همچنین هفت مرکز توانبخشی و آموزشی برای افراد ناشنوا در استان مستقر شده است.
هر سال بیش از ۱۰۰ نفر کودک ناشنوا از کمکهزینهی کاشت حلزون برخوردار شده و تعمیرات موردنیاز این دستگاهها توسط اداره کل بهزیستی استان نیز انجام میشود.
ازدواجهای فامیلی و علل اکتسابی ناشنوایی
۵۰ درصد علل ناشنوایی ژنتیکی و ۵۰ درصد اکتسابی و ناشناخته است گفت: با توجه به کاهش ازدواجهای فامیلی و افزایش مشاوره ژنتیکی، عوامل ژنتیکی در بروز ناشنوایی کاهش اما عوامل اکتسابی آن افزایش یافته است
ناشنوایی معلولیتی است که اگر بخواهیم درباره آن قضاوت کنیم، باید بگوییم نوعی معلولیت پنهان است چرا که با فردی مواجه هستیم که از نظر جسمی و ظاهری مشکلی ندارد فقط زمانی متوجه معلولیت میشویم که بخواهیم با آن فرد ارتباط برقرار کنیم.
یکی از شدیدترین معلولیتها، معلولیت ناشنوایی است ارتباط گیری ناشنوایان به صورتی است که ۷۰ درصد ارتباطات از طریق گفتار و شنوایی انجام میگیرد.
در سال ۳ هزار فرد با معلولیت شنیداری متولد میشوند
بر اساس برآورد جهانی، در سال ۳ هزار فرد با معلولیت شنیداری متولد میشوند. در سالهای اخیر غربالگری شنوایی به تشخیص به موقع کمک کرده است. غربالگری به این معناست که جلوی تشدید ناشنوایی را بگیریم.
در سالیان قبل از غربالگری سن متوسط تشخیص معلولیت شنیداری سه سال بود،ولی اکنون با غربالگری این سن را به دو سال تولد کاهش یافت
هر سال حدود یک میلیون و ۲۰۰ تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار نوزاد در جامعه ایران متولد میشوند که ۹۰ درصد آنها در طرح غربالگری شنیداری قرار میگیرند، ۵۰ درصد علل ناشنوایی ژنتیکی و ۵۰ درصد دیگر علل اکتسابی و ناشناخته است.
با توجه به کاهش ازدواجهای فامیلی و افزایش مشاوره ژنتیکی، عوامل ژنتیکی در بروز ناشنوایی کاهش اما عوامل اکتسابی افزایش یافته است.
حوادث دوران بارداری، عدم توجه و مراقبت از زنان باردار میتواند باعث تولد کودک ناشنوا شود. همچنین عواملی که در نوزادی مانند زردی، رخ میدهد در بروز ناشنوایی موثر است. در سنین بالاتر نیز عواملی مانند آلودگیهای صوتی، صدای ناهنجار، استفاده از هندزفری و موسیقی بلند و عوامل شغلی میتواند سبب ناشنوایی شود. حوادث رانندگی، برخی بیماریها و عفونتها و عوامل ناشی از کهولت سن نیز در بروز ناشنوایی موثر است.
اختلال شنوایی کودکان، فراگیری مهارت های گفتاری و شناختی را در آنها به تأخیر انداخته و می تواند مانع پیشرفت تحصیلی کودک در مدرسه شود، در نظام آموزش و پرورش به افراد کم شنوا اجازه تحصیل در مدارس عادی و دانشگاه های عادی داده می شود و به دلیل آنکه آموزش به این افراد به نیازمند نیروی انسانی کارآمد است و وسایل کمک آموزشی مخصوصی را می طلبد که در مدارس عادی وجود ندارند، اکثر این افراد دچار افت تحصیلی و در مواردی مجبور به ترک تحصیل می شوند.
کمبود فضای آموزشی و نبود کتب درسی مخصوص آموزش ناشنوایان را دیگر مشکلات آموزشی آنها است ناشنوایان نیاز بیشتری به تکرار و توضیح مفاهیم دارند لذا باید در مراکز و تحت نظر افراد متخصص آموزش ببینند.
کانون ناشنوایان آذربایجان شرقی، کی و کجا؟
کانون ناشنوایان استان آذربایجان شرقی به مرکزیت کلانشهر تبریز در سال ۱۳۵۷ به همت تنی چند از ناشنوایان دلسوز و فعال شهر تبریز تاسیس و پس از چندین سال فعالیت با تلاشهای بی وقفه در سال ۱۳۸۰ تحت عنوان موسسه کانون ناشنوایان آذربایجان شرقی با مجوز رسمی استانداری آذربایجان شرقی به شماره ثبت ۲۸۵ به فعالیت خود رسمیت بخشید.به صراحت می توان اذعان نمود این کانون به عنوان تشکیلاتی تخصصی در میان سازمان های مردم نهاد برای مخاطبین و دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی نامی آشنا می باشد.این تشکل باتوجه به احساس مسئولیت خطیر در خصوص تحقق اهداف مورد نظر و رفع مشکلات، در زمینه های متنوع مرتبط با نیازهای ناشنوایان فعالیت می نماید. آنچه مسلم است پدیده ناشنوایی و دیگر معلولیت های فیزیکی،محرومیت نبوده و بلکه محدودیت هستند. لذا این محدودیت را می توان با تمهیدات لازم و ارائه راهکارهای مناسب بر طرف ساخت. .علیرغم تفاوت موجود ما بین زبان ناشنوایان(اشاره و لب خوانی) و زبان افراد شنوا(تکلم و گویش) می توان اذعان نمود که بنیان رفع مشکلات و مطالب در همدلی نهفته می باشد، . نقش کانون در ایجاد پل ارتباطی و دیگر فعالیت های چند بعدی و تخصصی ناشنوایان حائز اهمیت بوده و بر این اساس ناشنوایان همواره کانون را به عنوان خانه دوم خود می شناسند.این کانون بعنوان پیش رو در تمامی ابعاد توانست جرقه ی ایجاد تشکیلاتی ملی را برای ناشنوایان روشن نماید ، اینک نیز کانون ناشنوایان آذربایجان شرقی با همکاری شبکه ملی سازمانهای مردم نهاد و همزمان با رویداد تبریز- ۲۰۱۸ (پایتخت گردشگری کشور های اسلامی) در مرداد ماه سال جاری میزبان کنگره ملی ناشنوایان ایران بود
هزینه چندین میلیونی سمعک، وقتی نشنیدن «به صرفهتر» میشود
حیاتی ترین نیاز دانش آموزان ناشنوا سمعک و باتری است، هزینه های تهیه باتری و سمعک بسیار بالاست و متاسفانه بیمهها حمایت چندانی از خانواده ناشنوایان نمیکنند. قیمت سمعک ها بر اساس درصد شنوایی دانش آموزان ناشنوا متفاوت هستند. ممکن است بعضی از انواع سمعک ها گران قیمت باشند، اما بیمه ها بیشتر هزینههای تهیه «سمعک» ناشنوایان را تحت پوشش خود قرار نمی دهند.
هزینه ای که ممکن است بیمه ها برای تهیه سمعک و باتری بپردازند به قدری ناچیز و همراه با دردسر است که اغلب خانواده های دانش آموزان ناشنوا ترجیح می دهند به جای درگیر شدن با سیستم اداری و دوندگی بیهوده، خود مخارج سمعک و باتری را پرداخت کنند.
باتری سمعک به طور معمول هر دو روز یک بار تمام می شود و خانواده ناچار است باتری دیگری تهیه کند، این در حالی است که هزینه هر عدد باتری تا ۲۰۰ هزارتومان و تهیه یک بسته شش تایی بین تا نیم میلیون هزینه به خانواده های دانش آموزان ناشنوا تحمیل می کند.
بهزیستی سمعک و باتری را بر اساس اولویت در اختیار دانش آموزان ناشنوایی قرار می دهد که توان مالی کافی ندارند و در عین حال به دانش آموزانی که مددجوی سازمان نیستند هیچ سهمیه ای تعلق نمی گیرد.
خانواده ها باید توجه ویژه ای به سطح شنیداری فرزند خود بخصوص در دوران شیرخوارگی داشته باشند، : هر چند در زمان تولد، گوش نوزاد در بیمارستان معاینه می شود، اما با این حال خانواده ها نیز باید نسبت به این امر حساس باشند. در شرایط عادی شیرخواران با شنیدن صدای بلند می ترسند و گریه می کنند، اما اگر شیرخواری نسبت به صدای بلند هیچ واکنشی از خود نشان ندهد، والدین باید به ناشنوایی کودک خود شک کنند.
خانواده ها برای کسب اطمینان بیشتر در مورد سطح شنوایی کودک خود بهتر است به متخصص گوش و حلق و بینی در مراکز خصوصی یا پزشک شنوایی سنجی و گفتار درمان در سازمان بهزیستی مراجعه کنند تا غربالگری های لازم انجام شود
شش ماهگی بهترین زمان برای تشخیص ناشنوایی
سن شش ماهگی بهترین زمان برای تربیت باقیمانده شنوایی کودک است، با کمک متخصص گفتار درمان و تمرین هایی که خانواده ها باید انجام دهند، کودک دچار افت شنوایی نخواهد شد و قادر به یادگیری خواهد بود.
مواردی از کم شنوایی کودکان دیده می شود که خانواده ها بسیار دیر برای تشخیص و درمان اقدام کرده بودند و سطح شنیداری کودک افت قابل ملاحظه ای کرده بود.
ناشنوایان ایران، تنها راه جلوگیری از افت شنوایی کودکان مراجعه به موقع به کارشناسان مربوطه است در صورتی که خانواده ها از طریق سازمان بهزیستی اقدام کنند، دست کم یک سال طول می کشد تا به مددجویان بهزیستی بپیوندند که تا آن زمان شنوایی کودک افت بیشتری خواهد کرد و در یادگیری با مشکلات متعددی مواجه خواهد شد.
