سرویس فرهنگی تبریز بیدار / منظور از باب الحوائج چیست؟ آیا ایشان باب الحوائج از طریق خدا هستند؟ چرا به همه ائمه باب الحوائج نمی گویند؟ مگر فرقی بین آنهاست؟
حوائج جمع حاجه یا حائجه به معنی نیاز و خواسته است و در برخی از کتب لغوی باب الحوائج به معنای آستانه رفع حاجت ها آمده است و در اصطلاح و مراد از «باب الحوائج» این است که انسان به روح والاى این امام متوسل شود و از او درخواست دعا کند تا خدا بر اثر استجابت دعاى او، حاجت او را برآورده کند. لذا حتی در درخواست از ائمه نیز نوعی اراده خداوند در اعطاء قدرت به آنها مد نظر است.
در واقع مراد از باب الحوائج آن نیست که آنها مستقلاً حاجات را برآورده می کنند، بلکه این امر با اذن و عنایت خداوند صورت می پذیرد به عبارتی اینان طریق به سوی خدا هستند. اما توجه داشته باشید اراده خداوند بر آن تعلق گرفته است که بزرگان دین از جمله اهل بیت(ع) به عنوان عاملی برای رفع نیاز بندگان به عنوان باب الحوائج مقرر شوند یعنی در چنین مواردی اراده خدا به آن تعلق گرفته است که آنها، خود دارای قدرتی برای رفع حاجت باشند مثلاً رئیس اداره کسی را منصوب می کند تا تمام امور مربوط به شهروندان را بررسی و مشکلات آنها را حل نماید لذا در این موارد فرد هم می تواند به خود رئیس و هم به منصوب رئیس، مراجعه کند.
بنابراین انسان در تمامی امور مختار است که حاجات خود را مستقیماً از خداوند بخواهد یا به اهل بیت مراجعه کرده و با اراده خداوند از آنها طلب حاجت نماید در واقع باب الحوائج واسطه فیض از جانب خداوند است حال یا خود مستقیم فیض رحمانی را عنایت و حاجت را برآورده می کند و یا بواسطه دعا و درخواست از خداوند، خود خدا حاجت را برآورده می کند.
این مطلب اختصاص به برخی از اولیای خدا ندارد و تمامی آن بزرگواران و ائمه دارای این مقام هستند، زیرا از یک نظر همه ائمه اطهار و اولیاء الهی و فرزندان صالح آنان، باب الحوائج اند و وسیله تقرّب به خداوند و موجب گشایش گره های زندگی هستند.
در این میان امام موسی کاظم (ع) و حضرت ابالفضل(ع) و حضرت علی اصغر(ع)، به اسم خاص شهرت پیدا کرده اند و این به لحاظ مناسبت هایی بوده که آن اسامی مبارک در آن تجلّی نموده و ظهور پیدا کرده است به عبارت دیگر اطلاق نمودن لقب باب الحوائج به بعضی از ائمه معصومین (ع) شاید به جهت آن باشد که چون حوائج دوستان و شیعیان از ناحیه آن امام معصوم (ع)، بیشتر برآورده شده است از این رو، در تعابیر دوستان و ارادتمندان ، لقب باب الحوائج بر این بزرگواران اطلاق شده است و این امر به معنای انحصار واقعی این لقب به برخی از آنها نیست چنانکه از حکمت دعای توسل این چنین استفاده می شود که هر مشکل و حاجتی را باید به یکی از ائمه ـ علیهم السلام ـ متوسل شد.
همانگونه که درباره خداوند نیز چنین است که انسان مریض به اسم شافی و انسان بدهکار به اسم غنی و انسان گناهکار به اسم غفور خداوند توسل جسته و او را به آن یاد می کنند؛ به همین جهت مرسوم است که در راه توفیق طاعت الهی و تقرّب به خداوند مستحب است به اسم مبارک رسول اکرم(ص) فاطمه زهرا ـ سلام الله علیها ـ و دو فرزند آن، امام حسن و امام حسین(ع)توسل جسته می شود و انسان گرفتار، دردمند و مریض به اسم مبارک امام کاظم (ع)توسل می یابد و…
پس آنچه که در بین امامان، امام کاظم(ع) به آن شهرت یافته اند، از این باب بوده است که بسیاری که به گرفتاری و مشکلات مبتلا بوده اند و دست بشری قادر به گره گشائی آن ها نبوده است، به آن امام متوسل شده و آن حضرت نیز در پیشگاه خداوند از آنان شفاعت کرده و در نزد باری تعالی مقبول واقع شده است و این لقبی است که ارادتمندان آنها داده اند و الا همه آنها باب الحوائج هستند و دلیل خاصی وجود ندارد که باب الحوائج را منحصر در افراد خاصی کند.
