پاسخ امام حسین به گلایه «فقرا هم دل دارند!» /هیئت بهترین جا برای آگاه سازی اجتماعی

سرویس فرهنگی تبریزبیدار/ در سلسله گفتگوهای تبیینی و چالشی با مداحان اهل بیت(ع) در ایام محرم، این بار مهدی بلوکی مداح جوان تبریزی مهمان تحریریه تبریزبیدار شده است.

حدودا از ۱۴ الی ۱۵ سالگی وارد عرصه مداحی شده و از «هیئت علی اکبر محله لاله» مداحی برای اهل بیت(ع) را شروع کرده است. مدتی نیز در حضور حاج مهدی خادم آذریان شاگردی کرده است.

مشروح گفتگوی تبریزبیدار با مهدی بلوکی به شرح ذیل است:

شگرد مداح باید تلفیق سبک قدیم و جدید باشد

تبریزبیدار: تفاوت‌های سبک های جدید مداحی و عزاداری‌ها با سبک‌های سنتی چیست و به نظرتان کدام تأثیرگذاری بیشتری دارد؟

بلوکی: در واقعیت الان این مسئله تبدیل به یک دغدغه شده است؛ در مورد تاثیرگذاری باید گفت که این شگرد مداح و همچنین اجرائیات هیئت است که باید اینها را پیاده کنند. باید در حدی باشد که وقتی از سبک های جدید استفاده می کنند، نسل جدید جذب شوند چون نسل های جدید بالطبع از قدیمی ها استقبال نمی کنند. صددرصد تاثیرگذاری سبک های مدرن و جدید در این برهه بسیار زیاد است ولی با توجه به اینکه شگردی وجود داشته باشد که تلفیقی از سبک های سنتی و سبک عای مدرن باشد. من در چندتا از هیئت ها مخصوصا در هیئت های تهران دیده ام که سبک های مدرن پیاده می شود و سبک های قدیمی هم با آن تلفیق می شود و تاثیر بیشتری می گذارد. امروزه مثلا وقتی نوحه سبک جدید می خوانیم، مرد های مسن اعتراض می کنند. یا مثلا وقتی سبک قدیمی می خوانیم، جوان ها رغبت نشان نمی دهند. باید سبک جدید را بخوانیم که جوان تر ها را به هیئت جذب کنیم اما از آن طرف هم باید نگذاریم سبک قدیمی فراموش شود.

پاسخ امام حسین به گلایه «فقرا هم دل دارند!»

تبریزبیدار: بهترین هدیه‌ و برکتی که در زندگیتان از امام حسین دیده‌اید چه بود؟

بلوکی: حقیقیت مسئله این است که حضور در محضر و مجالس اهل بیت بهترین برکت است و هر لحظه که انسان در مجالس اهل بیت نفس می کشد، بهترین هدیه و برکت برای همه است. سال ۹۰ یا ۹۱ بود و بنده در خدمت یکی از دوستان بودم که وضع مالیشان خیلی خوب بود. ایشان از من پرسید که «از اربعین چه خبر؟» آن زمان هم اربعین در این حد روال نبود که همه بتوانند بروند و جا افتاده نشده بود. ایشان به من گفت که من اربعین را با هواپیما به کربلا خواهد رفت. من هم در آن زمان موقعیت مالی مناسبی نداشتم و یک لحظه دلم شکست و همانجا در دلم گفتم: «یا امام حسین(ع)، فقرا هم دل دارند. یکی را با هواپیما دعوت می کنی من هم که خودت شرایطم را میدانی و دلم هم در کربلا جا مانده را دعوت کن.» من از دوستم خداحافظی کردم و به خانه آمدم. شب بود و داشتم فیلم «علی گندابی» را نگاه می کردم و یک ساعت پتو را روی سرم کشیدم و گریه کردم و واقعا حالم عوض شده بود. خوابیدم و ماجراهای روز هم یادم رفت. فردا صبح وقتی صبحانه می خوردم از طرف یکی از تورهای مسافرتی به من زنگ‌ زدند که: «آقای بلوکی می خواهید به کربلا بروید؟» نان همینطور در دست من ماند و بعد گفتم من از باب مالی مساعد نیستم و نمی توانم بروم. کسی که پشت خط بود گفت:«نه تنها از تو پولی نمی خواهیم، بلکه مقداری هم پول به شما می دهیم که به عنوان مداح با تور ما به کربلا بروید» من اصلا نمی دانستم چه بگویم؛ از طرفی هم چون به همسرم قول داده بودم که اگر این بار کربلا بروم او را هم با خودم ببرم، به آن کسی که صاحب تور بود گفتم: «من اگر بیایم باید همسرم را هم بیاورم چون قول داده ام» گفتند همسرت را هم بیاور. انقضای پاسپورت من هم تمام شده بود و با چه مصیبتی آن را حل کردم و از آن طرف هم صاحب تور مبلغ خوبی به من دادند. من هم تمام کارهایم را کردم. پنج روز مانده به اربعین، همان دوستم که قرار بود با هواپیما به کربلا برود با من تماس گرفت‌ و گفت پروازشان لغو شده و نمی توانند به کربلا بروند. من گفتم که ما ثبت نام کردیم و قرار است برویم و دوستم هم التماس کرد که برایش یک جا پیدا کنم‌. من از صاحب تور خواهش کردم که اجازه دهند دوستم هم با اتوبوس ما به کربلا بیاید و ایشان هم قبول کردند و دوستم در اتوبوس، همراه ما به اربعین رفت. این یک خاطره خوبی بود که من از امام حسین داشتم که صدای مرا شنید و مرا دعوت کرد.

دستگاه اباعبدالله را معامله نکنید

تبریزبیدار: معمولاً زیاد شایعه می‌شود که مداحان برای حضور در مراسمات عزاداری پاکت و مبالغ زیاد می‌گیرند. پاسخ شما به این شایعه چیست؟

بلوکی: متاسفانه این یک معضل است. بهترین روش برای اینکه وجهه یک مداح خراب نشود این است که وقتی در جایی مداحی می کند، به صورت معامله ای نباشد و مثلا نگوید که تا به من ۱۰ میلیون نپردازید من به مراسم شما نمی آیم! این وجهه مداح را خراب می کند و این هم اصلا کار جالبی نیست. مبلغی که مداح می گیرد باید به عنوان هبه و ایاب ذهاب باشد نه اینکه به صورت معامله باشد چون دستگاه سیدالشهدا است. اگر آن مبلغ به عنوان هبه داده شود و داد و ستد صورت نگیرد خیلی خوب می شود و مثل سنت اهل بیت می شود. متاسفانه بعضی برنامه ها هم در بین مداحان شکل می گیرد که اینهم باز یک وجهه منفی است هم برای مداحی و هم برای خود مداح. من به نوبه خودم همیشه به دوستان هم می گویم که در مداحی سراغ داد و ستد نروید. درگاه امام حسین برای معامله نیست.

تبریز بیدار: احساس می‌شود بین ذائقه نسل قدیم هیأتی ها و نسل جدید شکاف و فاصله افتاده است. به نظرتان دلیلش چیست؟

بلوکی: علت این فاصله گرفتن ها زیاد است اما مهمترین علتی که به نظر می آید، این است که بین مداح و مستمع فاصله وجود دارد. بین گردانندگان هیئت و مستمعین فاصله وجود دارد. اگر مداح خودش را به مستمع نزدیک تر کند، می تواند این فاصله را کمتر کند. اگر بنده در این جلسه میکروفون دستم بگیرم بخوانم و بعد بروم تا جلسه‌ی بعد، این باعث می شود که فاصله باز کنم اما اگر خودم را به آنها نزدیک کنم و دردهایشان را بشنوم، درد های پیرها و جوان ها را، خیلی خوب می شود. رابطه بین مداح و مستمع خیلی مهم است. مداح می تواند با بعضی ترفندها و اصول مداحی، نسل جدید و نسل قدیم را چفت کند و بین آنها اتحاد به وجود بیاورد.

نگاه به عزاداری امام حسین(ع) باید جهانی باشد

تبریزبیدار: شما بیشتر به شاخسی علاقه دارید یا به هیئت و روضه؟

بلوکی: من به هردوی اینها علاقه دارم. همه اینها هم حُسن است. با یکی از دوستان صحبت می کردم و ایشان می گفتند که در فلان منطقه، در هر محله یک شاخسی وجود دارد چه لزومی دارد؟ اگر ۱۰ تا از شاخسی ها یکجا جمع شوند خیلی بهتر می شود. من هم به ایشان گفتم که شما از بُعد خودتان به قضیه نگاه می کنید ولی یقینا اگر اینطور شود رقابت کمتر می شود. هدف ما امام حسین(ع) و اهل بیت هستند. وقتی این رقابت ایجاد می شود، از هر محله ندای یاحسین(ع) می آید و این برای شیعیان یک نقطه قوت است. کسی که امروز به عنوان مداح یا مسئول هیئت یک هیئت راه می اندازد، وقتی از یک منظر نگاه می کنیم می گوییم حتما به خاطر منیّت و شهرت این کار را کرده است ولی این زیاد مهم نیست. نگاه ما به شاخسی و‌ اهل بیت باید یک‌ نگاه بین المللی باشد. همه ما شیعه هستیم و نگاه ما باید جهانی باشد. وقتی از بعد بین المللی نگاه می کنیم، می بینیم جهانیان می گویند که چقدر امام حسین(ع) برای شیعیانش اهمیت دارد که در هر محله یک هیئت و شاخسی وجود دارد. وقتی از این منظر نگاه می کنیم نگرشمان تغییر می کند. امروز ما نمی توانیم بگوییم همه شاخسی ها جمع شوند و فقط مساجد برپا باشند؛ چون مردم از کجا می توانند بفهمند که در مسجد عزاداری وجود دارد اما وقتی در بیرون عزاداری می شود، همه آن را می بینند. این نگرش خیلی خوب است و‌ حتی یک نوع تبلیغ است. کسی که اهل مسجد است هرروز به مسجد می رود ولی اینکه در بیرون هم برنامه عزاداری (شاخسی) به پا شود، وقتی دو نفر هم رد می شوند می ایستند تا نگاه کنند. بالطبع این تبلیغ تاثیرگذار تر است به خاطر همین من هردو نوعِ عزاداری را دوست دارم و هردوی آنها بُعد مثبت دارند.

هیئت بهترین جا برای آگاه سازی اجتماعی

تبریزبیدار: نقش هیأت‌ها در آگاهی دادن به مستمعین در مسایل روز سیاسی و اجتماعی چیست. به نظرتان هیأت باید در این مسایل ورود کند یا نه؟

بلوکی: هیئت صرف گریه کردن برای امام حسین نیست. اگر نگاهمان این باشد که برای عزاداری یا سینه زنی به هیئت برویم، این دیدگاه فایده ای ندارد؛ هرچند که اجر معنوی دارد اما امروزه اگر آگاه سازی نشود و در مورد مسائل روز، مسائل اجتماعی، جامعه، مسائل سیاسی، آگاه سازی نشود و در هیئت صحبت نشود، این هیئت فایده ای نخواهد داشت. ما اگر به هیئت به عنوان ظاهر نگاه کنیم ضربه خواهیم خورد. بنده کسی را می شناختم که با چه شرایطی و چه معنویتی به هیئت می آمد ولی الان می بینم که جای دیگریست؛ دلیلش هم این است که معرفت را نتوانسته در هیئت پیدا کند و فقط شور پیدا کرده. اگر یک بار شما شعور و یک‌بار شما شور باشد، اگر‌ یکی از اینها نباشد شما به مقصد نخواهید رسید. برای همین مهم ترین کار ما در هیئت ها در این برهه زمانی، آگاه سازی انسان ها نسبت به مباحث جامعه، مباحث سیاسی و مکتب سیدالشهدا و … است. بیشترین جایی که می تواند امروزه بر جامعه تاثیر بگذارد، هیئت ها است. حُسن هیئت این است که چون همه‌مان شیعه ایم و اعتقاد داریم، بهترین راه این است که از این طریق آگاه سازی شویم. ما باید مکتب و سیره سیدالشهدا را باید در جامعه و خانواده‌مان پیاده کنیم. قرآن برای ما یک‌مسیر است و یک نوع برنامه است که به ما برنامه زندگی می دهد.

تبریزبیدار: سوالات ما تمام شد. اگر خودتان مطلبی دارید که در مورد آن صحبت نشده است بفرمایید. 

 بلوکی: الان جنگ، جنگ رسانه ای و فرهنگی است. اگر بخواهیم یک کشور را نابود کنیم، باید به فرهنگ آن کشور نفوذ کنیم. برای همین هم دشمن با انواع و اقسام روش ها کشور را مورد تهاجم فرهنگی قرار می دهد و اکثر موارد هم پیروز می شود. ما هم خیلی باید مراقب رسانه هایمان باشیم چون مهمترین عنصر فرهنگی ماست.

گفتگو از الهه مهدوی

انتهای پیام/