سرویس شهری تبریزبیدار: طاهره اشرفیان/ عدالت شهری به معنای توزیع منصفانه منابع؛ خدمات و فرصتها، درون یک شهر است. این مفهوم شامل ضمانت دسترسی برابر به خدمات عمومی، مسکن، حمل و نقل، بهداشت و آموزش میشود. عدالت شهری به ما کمک میکند تا اطمینان حاصل کنیم که تمامی اقشار جامعه، به ویژه گروههای آسیبپذیر، از فرصتهای برابر در یک محیط شهری برخوردارند.
فناوریهای نوین، با تغییرات قابل توجهی که در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی ایجاد میکنند، نقشی حیاتی در تحقق عدالت شهری ایفا میکنند. این فناوریها، از جمله هوش مصنوعی، دادههای کلان، و اینترنت اشیا، به ما امکان میدهند تا به شیوههای جدیدی به مشکلات شهری بپردازیم. بهعنوان مثال، با استفاده از تحلیل دادههای کلان، میتوانیم نیازهای واقعی محلهها را شناسایی کرده و به بهینهسازی توزیع منابع بپردازیم.
علاوه بر این، فناوریهای نوین میتوانند به ایجاد پلتفرمهای مشارکتی کمک کنند که به شهروندان این امکان را میدهند تا در تصمیمسازیهای شهری نقش فعالتری ایفا کنند. این امر نه تنها باعث افزایش شفافیت میشود، بلکه به تقویت حس تعلق و مشارکت اجتماعی نیز کمک میکند.
در این خصوص با احمد اسدی، استاد دانشگاه و محقق در حوزه علوم شهری، گفتگویی انجام دادیم و به بررسی تأثیر این فناوریها بر عدالت شهری و چالشها و فرصتهای موجود با محوریت شهر تبریز پرداختیم که شمارا به خواندن این گفتگو دعوت میکنیم.
تبریز بیدار: مفهوم عدالت شهری از نظر شما چیست و ارزیابیتان از عدالت شهری درشهر تبریز چگونه است؟
عدالت شهری یعنی امکانات و خدمات شهری برابر برای همه در سطح شهر توزیع شده باشد. و همچنین همه از فرصت های برابر بهره مند باشند. و شهر تبریز نیز از جمله کلانشهرهای کشور می باشد که می توان آنرا با رویکرد عدالت بررسی کرد. بعضی از مناطق شهر تبریز خیلی مرفه می باشد و دارای واحدهای مسکونی بهتر، محیط شهری مناسب، کیفیت زندگی بالا، وضعیت اجتماعی و اقتصادی بالای ساکنان می باشد بعضی از مناطق دارای خدمات و امکانات کمتر می باشند و از فضای سبز کمتری برخوردارند و اینکه امکانات شهری کمتری دارند و معابر کوچک و خدمات آب و فاضلاب پایین از ویژگیهای آن است. می توان به مناطق زاغه نشین شهر اشاره کرد. که در پایین دست کمربند شمالی شهر قرار دارند. و بعضی مناطق نیز در سطح متوسط قرار دارند. برقراری عدالت شهر بطور کامل در سطح شهرها سخت است مثلا بعضی موارد عوامل طبیعی می باشد مثلا واحد مسکونی که در کنار یا نزدیک کوه یا جنگل واقع شده ممکن است دارای ارزش بیشتری نسبت به سایر موقعیت ها باشد.
تبریز بیدار: به نظر شما چه چالشهایی در زمینه استفاده از فناوریهای نوین برای ارتقا عدالت شهری در تبریز وجود دارد و چگونه می توان بر آنها غلبه کرد؟
استفاده از فناوریهای نوین در سطح جهانی افزایش پیدا کرده است. ولی متاسفانه در کشور ایران در زمینه پیشرفت های ارتباطی و فناوری عقب ماندگیهایی وجود دارد. تبریز از جمله شهرهای با توسعه و پیشرفت بالا در سطح کشور است. و در زمینه صنعتی و تجاری و اقتصادی دارای رونق هست. همین امر نیز سبب می شود در سطح کشور از وضعیت مناسبی برخوردار باشد. ولی به هر حال عقب ماندگیهای کشور و تحریمها و موارد دیگر نیز بر شهر تبریز تاثیرگذار بوده است. مثلا سیستم حمل و نقل شهر تبریز طبق فناوری های روز نیست.خودروهای شخصی مردم که مورد استفاده قرار می گیرد بر اساس فناوریهای روز دنیا نیست.مدیریت دولتی و خصوصی بر اساس فناوریهای روز دنیا نیست.چالشها از جمله اینکه اول مربوط به کل کشور است و تلاش هایی که در زمینه فناوری شده کفایت نمیکند. و این شهر تبریز را هم تحت تاثیر قرار داده است. سرعت اینترنت پایین می باشد. برخی شبکه اجتماعی مجازی مسدود شده است.بعضا میزان درآمد و پایگاه اقتصادی مردم چنان ضعیف است که امکان استفاده از فناوریهای نوین را نمی دهد.بخاطر اینکه در کل کشور و همچنین در شهر تبریز دولت و شهرداری جایگاه بالایی در ارائه خدمات به شهروندان دارند و به دلیل ضعف اقتصادی و نداشتن منابع مالی کافی به نحو احسن به سمت فناوریهای نوین حرکت نکرده اند. و بخش خصوصی نیز همین مشکل را دارد. پس یکی از مشکلات تبریز و کشور ما نبود منایع مالی کافی برای استفاده از فناوریهای نوین است. دوم بحث تحریمها و ارتباطات محدود با کشورهای پیشرفته بر استفاده از فناوریهای نوین سایه انداخته است. سوم نداشتن امکانات سخت افزاری و نرم افزاری شهروندان برای شکل گیری زمینه های ارتباطی می باشد. مثلا در زمینه اینکه سیستم حمل و نقل شهر تبریز بر پایه سوخت های فسیلی می باشد. و استفاده از خودور های برقی وجود ندارد یا در سطح ناچیزی قرار دارد. امروزه توسعه پایدار رابطه تنگاتنگی با استفاده از فناوریهای نوین دارد.
تبریز بیدار:آیا فکر میکنید که آموزش و آگاهی بخشی به شهروندان در استفاده از فناوری های نوین برای تحقق عدالت شهری ضروری است.چرا ؟
بله. آموزش و آگاهی بخشی ضروری است. زیرا : اولا باعث افزایش بهره وری میشود. شهروندان با استفاده صحیح از فناوری میتوانند بهرهوری خود را افزایش دهند. ثانیا این امر باعث کاهش نابرابری دیجیتالی میشود. آموزش میتواند نابرابری در دسترسی به فناوری را کاهش دهد.تالثا آموزش باعث تقویت مشارکت مدنی میشود.اگاهی بیشتر منجر به مشارکت فعالتر شهروندان درتصمیم گیریها میشود.
آگاهی و دانش شهروندان از بنیادهای اساسی توسعه شهری محسوب میشود. و البته صرفا آگاهی و دانش کفایت نمی کند و وجود زمینه های دیگر نیز مهم می باشد مثل اشتغال و درآمد مناسب و …
شهروندان با استفاده از فناوریهای نوین می توانند به شکل گیری شهری منجر شوند که می توانند در آن از امکانات و خدمات استفاده کنند و صرفا تماشاگر نیستند.
تبریز بیدار: به نظر شما چگونه می توان با استفاده از فناوریهای نوین، توسعه پایدار و عدالت اجتماعی را در تبریز همزمان پیش برد؟
فناوریهای جدید در اغلب موارد زمینه ساز توسعه پایدار هستند مثلا نبود فناوریهای مناسب در زمینه خودروهای مورد استفاده در شهر تبریز باعث آلودگی هوا میشود.
همچنین عدم استفاده از فناوریهای مناسب در ساخت و ساز ها باعث هدر رفت انرژی میشود. وابستگی به صنایع سنتی و عدم توسعه صنایع میکروالکترونیک برای درآمدزایی شهری و به عنوان پایه اقتصادی شهر باعث آلودگیهای شهری میشود. امروزه صنایع سنگین آلودگی تولید می کنند و صنایع تکنولوژی محور آلودگی کمتری دارند.استفاده کمتر از فناوریهای نوین باعث مراجعه حضوری بیشتر به کاربریها و فعالیتهای مختلف برای تامین نیاز شهروندان میشود که هم ترافیک ایجاد می کند و هم آلودگی و …
فناوری ضعیف منجر به توسعه ضعیف انسانی نیز می شود. و ….
تبریز بیدار: در مواقع بحرانی (مثل سیل یا زلزله)، فناوری چگونه میتواند به عدالت در توزیع منایع کمک کند؟
در زمان وقوع بحران در صورت وجود فناوریهای مناسب اطلاع رسانی می تواند به همه در سریع ترین زمان انجام شود. و کسانی که مثلا در موقع سیل در خطر و در معرض آسیب هستند با اطلاع میشود کمک کرد تا آسیب کمتری ببیند. توزیع امکانات، توزیع تغذیه، چادر و …. می تواند اطلاع رسانی و مکان و نحوه توزیع آنها اعلام شود. همچنین نقشه برداری دقیق و شناسایی مناطق آسیب دیده برای توزیع بهتر منابع و پلتفرمهای ارتباطی که هماهنگی بهتر بین تیمهای امدادی ایجاد میکند، در مواقع بحرانی می تواند کمک کننده باشد.
تبریز بیدار:آیا نمونه های موفقی از شهرهایی که با استفاده از فناوری به عدالت شهری دست یافتهاند، وجود دارد؟ می توانید به آنها اشاره کنید؟
بله برخی استفادههای مناسب از فناوری در برخی شهرها اتفاق افتاده است که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
_ استفاده از سامانههای هوشمند ترافیکی در تهران: این فناوری با کنترل بهتر ترافیک و کاهش ترافیک، منجر به افزایش عدالت شهری و کاهش زمانهای رانندگی میشود.
_ پلتفرمهای اشتراکگذاری خودرو در شیراز: این فناوری با کاهش تعداد خودروهای شخصی و افزایش استفاده مشترک، منجر به کاهش آلودگی هوا و بهبود عدالت شهری میگردد.
_ استفاده از سامانههای پارکینگ هوشمند در اصفهان: این فناوری با جلوگیری از پارک نامناسب و بهبود دسترسی به محلهای عمومی، به عدالت شهری کمک میکند.
تبریز بیدار: به نظر شما آینده عدالت شهری در تبریز چگونه خواهد بود و چه اقداماتی باید انجام شود تا به این هدف نزدیک تر شویم؟
آینده عدالت شهری تبریز بستگی به پارامترهای مختلفی داره. مدیریت شهری در این زمینه نقش موثری دارد. که امکانات را به شیوه مناسب در اختیار و دسترس همگان قرار دهد. فقر مانعی برای دسترسی مردم به خدمات هست. در شهرهای جهان سوم دو قطبی جامعه خیلی شکل گرفته است .بیشتر مردم فقیر هستند و درصد اندکی طبقه مرفه وجود دارد و طبقه متوسط ناچیز هست. ولی در کشورهای پیشرفته بیشتر شهروندان طبقه متوسط هستند و به امکانات و خدمات دسترسی دارند و درآمد کافی برای گذران زندگی دارند و در جهان سوم این امکان وجود ندارد.
با این حال در دستیابی به عدالت شهری نکات زیر میتواند کمک کننده باشد:
_ برنامهریزی جامع: تدوین برنامههایی که همه جوانب را پوشش دهد.
_ سرمایهگذاری مستمر: تأمین مالی پروژهها توسط دولت و بخش خصوصی.
_ تقویت همکاری بین بخشی: همکاری نزدیک بین دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی.
انتهای پیام/
