کاسبی با درد های زندگی مردم

این پدیده واقعیتی است، که مبانی اخلاقی، اعتقادی و ارزشی جامعه را مورد هدف قرار داده و علاوه بر خسارت های معنوی، هزینه های بسیاری را بر معتقدان به آن تحمیل می نماید. نگرانی های کاری، خانوادگی و اجتماعی و عدم اعتماد به نفس، فرد ضعیف را دچار اضطراب و استرس می نماید، به گونه ای که سعی می کند، جهت تسکین درد ها، نزد رمال یا فالگیر برود. از طرفی چون این شیادان تا حدودی موقعیت روان شناختی افراد را درک می کنند، از شرایط موجود سوءاستفاده کرده و برای درماندگان نسخه می پیچند و پولهای هنگفتی به جیب می زنند و  با سوءاستفاده از احساسات و عواطف مذهبی مردم،بر مرکب جهل آنان سوار می شوند.

نه تنها در بین عامه مردم، حتی بسیاری از دارندگان مدارک و مدارج دانشگاهی نیز فال می گیرند و به فالگیرها مراجعه می کنند. اما هنوز محققان علوم اجتماعی کمتر به بررسی این پدیده پرداخته اند. شاید به این دلیل که هنوز فالگیری را به حد کافی مهم یا ارزشمند نمی دانند که درباره آن بیاندیشند و یا اینکه فالگیری را نوعی کنش زنانه غیر مهم می دانند که از حیطه دستور کار آنها خارج است.

یکی از عوامل بسیار مهمی که افراد مختلف، به رمالان و دعانویسان و طالع بینان روی می‏ آورند، فاصله‏ گرفتن از عقل و منطق است. در واقع فالگیری را می توان به مثابه افیون برای جامعه امروز دانست. همه کسانی که به اموری هم چون؛ سرکتاب، کارگشایی، فال و طالع‏ بینی و مانند آن روی می‏ آورند، آدم‏های درمانده و مستأصلی هستند که دستشان از هر گونه مبنای علمی و منطقی خارج است.

فالگیران چیزهایی را به مردم می گویند که آنها دوست دارند بشنوند؛ لذا باید به این نکته اذعان داشت که بحث خرافات در باور ما وجود دارد و این یک مساله جهان شمول است.

باورها قوی تر از عقل و منطق آدم ها هستند؛ لذا افراد به دلیل ضعف در تجزیه و تحلیل مساله و به دلیل عدم توانایی در این زمینه بر حسب باورهای غلط فال را انتخاب می کنند.

افرادی به سراغ فالگیرها و رمالها می روند که سرخورده و عاجز از حل مشکلاتشان هستند. وقتی این افراد به روانشناس مراجعه میکنند، به آنها گفته خواهدشد که خودشان مسئول نجاتشان هستند و بایدها و نبایدها را به آنها گوشزد می کند. اما فالگیر به آنها وعده ایی شیرین می دهد و آنها را متوجه مسئولیت خود نمی کند. این افراد به نوعی پس از مدتی بطور کلی قدرت تصمیم گیریشان را از دست داده و برای هر تصمیم ریز و درشتی ناچار به این افراد روی می آورند؛ و یا پس از عملی نشدن وعدهها ی فالگیر سرخورده میشوند و دیگر سراغ فال نمیروند.

 

فالگیری و رمالی به عنوان یک معضل اجتماعی و خانوادگی تلقی می شود و بسیاری از خانواده ها قربانی کلاهبرداری شیادان شده و نه تنها اعضای خانواده متحمل پرداخت هزینه های هنگفت برای فالگیری، وردنویسی، جادوگری، بخت گشایی و غیره می شوند، بلکه کانون گرم خانواده نیز دستخوش آسیب هایی خواهد شد. برخی گزارش ها نشان می دهد حدود ۵ درصد از طلاقها با موضوع رمالی، فالگیری و جادوگری در جامعه ارتباط دارد. علاوه بر این، جرایم متعدد دیگری مانند سوء استفاده جنسی، کلاهبرداری و سرقت نیز توسط رمالان رخ می دهد.

از نظر قانون، رمالی، کف بینی و فال گرفتن، امیدوار کردن مردم به امور غیرواقعی و واهی است چرا که فرد پیشگو با حیله و فریب مخاطب خود را امیدوار می کند و از آینده خبر می دهد، از این راه مال وی را میبرد.

رمالان با تجویز طلسم هایی مختلف که از فلز درست شده و یا دادن طلسم های خوراکی مشتریان را امیدوار به انجام نیت میکنند. طلسم این گونه افراد معمولا در نوع خوراکی از اقلام بسیار مجهول و ناشناخته تشکیل می شود. مغز کلاغ، استخوان سگ، پشم کفتار، چشم گربه و اقلامی از این قبیل معمولا اجزای تشکیل دهنده طلسم های خوراکی هستند که در پاره ای از اوقات نه تنها اثر مثبت ندارند، بلکه باعث بیماری، جنون و یا مرگ طرف مقابل می شوند.

حضرت علی (ع) میفرماید: کسی که سحر بیاموزد، کم یا زیاد، کافر شده است و رابطه او با خداوند به کلّی قطع می شود.

شهید مطهری در مقاله «حماسه حسینی درباره واقعه کربلا» میگوید: در طبقه بندی شناخت و معرفت های بشری، خرافات، شناختی عامیانه تلقی می شود و در گذر نسلها، خرافات جزئی از فرهنگ شده و نسل به نسل انتقال پیدا میکند و متاسفانه مردم تفاوتی میان باورهای غلط و باورهای صحیح قائل نمی شوند. عالمان و اندیشمندان باید با آگاهی بخشی و افزایش معرفت دینی مردم جامعه از گسترش و انتقال این باورهای غلط به نسلهای بعدی جلوگیری کنند.  باید توجه داشت، هرچه بیشتر به مسائل دینی پرداخته شود، مبارزه با معضلاتی مانند خرافه تاثیرگذارتر خواهد بود.

خرافات متاثر از فرهنگ ما نیز هست و باورهای سنتی ما،خرافه پرستی را توجیه میکند . رواج خرافه گرایی که متاسفانه برخی عناصر فرهنگی نیز آن را تائید می کنند برای جامعه مضر است و مردم را از واقعیات زندگی دور میکند و باعث میشود آنان برای حل مشکلات به رویا و توهم روی بیاورند. نیروی انسانی به هدر می رود و در مجموع جامعه از حرکت و پویایی باز می ماند. 

 متاسفانه این گونه گرایش ها به دعا و فال انسانها را تقدیری و سرنوشتی بار می آورد به طوری که فرد برای رسیدن به خواسته هایش تلاش نمیکند و خودش را به دست تقدیر می سپارد

روحانیت و علمای دین در این میان دارای نقش مهمی هستند. بررسی عواملی که باعث انحراف ملل می شود و پیشگیری از انتقال تفکرات غلط و رواج خرافات و سحر و جادو به نسلهای بعدی، امری مهم تلقی میشود. به طور کلی رواج چنین اندیشه های باطلی، دینمداری و رستگاری مردم را به خطر انداخته و زندگی دنیوی افراد را نیز به سوی شقاوت می کشاند. باید توجه داشت با اصلاح اینگونه عقاید هر دو بعد زندگی دینی و اجتماعی مردم به سمت و سوی صحیح هدایت می شود و دخالت عالمان و اندیشمندان در این مسئله ضروری است.  آن ها باید با آگاهی بخشی و افزایش معرفت دینی مردم جامعه از گسترش و انتقال این باورهای غلط به نسلهای بعدی جلوگیری کنند. باید توجه داشت، هرچه بیشتر به مسائل دینی پرداخته شود، مبارزه با معضلاتی مانند خرافه تأثیرگذارتر خواهد بود.

 آموزش و بصیرت افزایی در مراکز علمی ، آموزشی و فرهنگی: روسا و مدیران مراکز علمی و آموزشی باید نسبت به توجیح مسائل خرافی و پوچی این موضوعات به خصوص  رمالی و فالگیری به افراد زیر مجموعه شان آموزش لازم را بدهند.

مهمترین راهکارهای فرهنگی در مقابله با این معضل، آگاهی بخشی به مردم از طریق برنامه های صداوسیما، بهره مندی از رسانه های مکتوب و نشریات کثیرالانتشار و استفاده از فضاهای آموزشی است.

اگر فالگیری و رمالی را به عنوان یک پدیده و معضل اجتماعی موجود درون جامعه امروز بنگریم، بی شک فرهنگ سازی و ارتقای سطح آگاهی های مردم آن هم با برنامه ریزی و انجام کار خستگی ناپذیر و طولانی مدت می تواند تنها راه مبارزه ریشه ای با این معضل باشد.

مقتضی است مسئولان قضایی و قانونی با تدوین و وضع قانونی قاطع و قضات با صدور احکامی متناسب به جرمی که این افراد انجام می دهند جلوی رشد این مسائل خرافی را بگیرند تا سرنوشت این افراد برای سایر شیادان و کلاهبرداران درس عبرتی برای دیگران شود تا از احساسات مردم و عقایدشان سوء استفاده نکنند.

اطلاع رسانی و شفاف سازی در کنار برخوردهای قاطع قانونی راهکارهای اساسی ریشه کن کردن این گونه فریبکاران است. در غیر این صورت روز به روز بر تعداد این راحت طلبان مثل غده های سرطانی که بدون هیچگونه زحمت پول های هنگفت بدست می آورند، افزوده می شود.

موضوع رمالی، طالع بینی و این گونه خرافات توجه عده کثیری از انسان ها را به سمت خود جلب کرده است. این پدیده آفتی سهمگین به جان و روح آدمی انداخته، که امروزه رو به گسترش است. بنا براین چاره جویی از آن از اهم اولویت کاری مسؤولین دست اندرکار می باشد. ودر صورت اهمال، خسارت های انسانی، اقتصادی زیادی در پی خواهدداشت و سبب سست شدن اعتقادات و ایمان و کار و تلاش می شود. درمان این نوع بیماری اجتماعی، با برخورد صحیح و مناسب و به موقع مدیران فرهنگی، به راحتی انجام پذیر خواهد بود.

  سکینه داودی روانشناس در گفت وگو با تبریز بیدار درمورد دلایلی که  فرد سراغ فالگیر می رود اظهار داشت : این رفتار نشانه استیصال در فرد است. 

داودی اضافه کرد: افرادی که برای حل مشکلات خود به سراغ فال گیر ها می روند آدمهایی هستند که به خاطر مشکلات زندگیشان احساس ناامنی میکنند و در واقع به جستجوی امنیت در زندگی ، سراغ فالگیرها می روند. این دسته از افراد میخواهند با مراجعه به فالگیر برای خودشان امنیت تولید کنند غافل از این که امنیتی که در سایه سخنان فالگیر به وجود می آید اساسا واقعی نخواهد بود اما فرد مستاصل و ناتوان خواستار این است که یک نفر از بیرون به او امید بدهد.

این روان شناس در خصوص علت افزایش رجوع مردم به سمت خرافات گفت : وجود بستر و زمینه های جهل در جامعه عامل عمومیت پنهانی سودجویان و فالگیران است . امروز نیز فقر، بیکاری، فرهنگهای منفی سبب رجوع به فالگیری شده و جوانان در این مسیر مظلوم ترین قشر آسیب دیده هستند.

داودی در پایان گفت: افراد به دلیل اینکه توانایی حل مساله و مهارت لازم برای مواجه شدن با مشکلات را ندارند همیشه دوست دارند آسانترین راه را برای رهایی از مشکلات بوجود آمده انتخاب کنند ؛ بنابراین به زعم خودشان و باورهایشان به سمت افراد فالگیر و دعانویس می روند