رنگ باختن دنیای شیرین کودکی در محاصره ی تجملات

تجمل‌گرایی واژه سختی است.  اما شاید سخت‌تر این باشد که تجمل‌گرایی به جنین‌های به دنیا نیامده هم رسیده است. جنین‌هایی که قرار است در سیسمونی‌های چند صدمیلیونی بخوابند، بغلتند، زندگی کنند و تولدهای شاهانه بگیرند و در دنیای بچگی‌شان فخر لباس و وسایل آنچنانی‌شان را به هم بفروشند. تجمل‌گرایی واژه سختی است اما سخت‌تر از آن بلایی است که قرار است بر سر نسلی بیاید که باید در چنین افکاری دست و پا بزنند.

جای سوال است برای ما که فرهنگ قناعت وساده زیستی نسل به نسل  توصیه شده حال چه اتفاقی افتاده است که روز به روز  در دنیای تجملات  و مصرف گرایی غوطه ور می شویم .

این در حالی است که تحقیقات نشان می‌دهد از سال‌های ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۰ با وجود اینکه میزان درآمد در اقشار خانواده کشورهای توسعه‌یافته بیشتر شد، تفاوتی در میزان رضایت از زندگی و احساس شادمانی آنها نداشته است یعنی پول تا جایی که نیاز‌های ما را برآورده کند، می‌تواند نقش موثری داشته باشد و بیش از آن در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن اثری بر ایجاد «حس خوب» در ما نخواهد داشت.

به نظر می رسد فضای رقابت وچشم وهم چشمی به این مشکل دامن می زند. امروزه خانواده  ها سعی می کنند تمام تلاش خود را صرف باشکوه کردن وسایل زندگی خود بکنند و در این عرصه ی رقابت از قافله جا نمانند.

اما آنچه که در این  شرایط بیشتر از همه  جای نگرانی دارد، شیوع این پدیده ی نا بهنجار به کودکان است، کودکانی که باید در روزهای شیرین کوددکی خود غرق در شور ونشاط باشند اکنون با تجمل وتجمل گرایی وارد دنیای رقابت می شوند.

دنیای کودکان تحت تاثیر رفتارهای والدین رنگ می‌گیرد.  و خیلی از والدین از پیامدهای منفی که این مسئله برای آینده ی کودکان آن ها به ارمغان خواهد آورد غافل هستند.

فرزندی که در دوران رشدش هیچ‌وقت با کمبود و کاستی مواجه نبوده یا هیچ‌گاه برای درخواستی «نه» نشنیده یا تجملات و تعلقات مادی را عامل برتری خود نسبت به دیگران بداند، مسلما دوران رشد طبیعی را طی نخواهد کرد و زمانی که دیگر سیستم حمایتی خانواده به هر دلیلی در کار نباشد، خود را در جامعه‌ای می‌بیند که در خیلی از موارد با محیط قبلی‌اش متفاوت است و این تناقض او را متضرر خواهد کرد.

در روزگار ما دیگر خیلی خبری از جشن‌های ساده نیست و تجملات و زرق و برق زندگی آدم بزرگ‌ها پا به دنیای پاک کودکان گذاشته و آن را از صمیمیت و سادگی دور کردهاست.جشن‌های مفصلی که کمترین شباهتی به تولد ندارد و حتی گاهی به بزرگی یک جشن بزرگ عروسی برگزار می‌شود. 

 این روز‌ها زیاده‌روی در برپایی مراسم و خرج کردن‌های بیش از حد معمول خیلی کلاس دارد تا جایی که پخش شدن فیلم تولد بچه‌های شخصیت‌‌های معروف مثل فوتبالیست‌ها در شبکه‌های اجتماعی هزار بازدید‌کننده پیدا می‌کند و همه انگشت به دهان می‌مانند که این همه هزینه و بریز‌ و به پاش تنها برای یک تولد!

 جدای از بحث مالی وهزینه های که صرف این مراسمات می شود اثرات منفی که این گونه مراسمات در روح و روان کودکان به جا می گذارد نمی توان  نادیده گرفت.ناز پرورده بار آمدن و مغرور شدن بچه‌ها به تدریج و شکل گرفتن شخصیتی که هیچ شباهتی به الگو‌های اسلامی، ایرانی ما ندارد. بی‌توجهی به داشته‌ها، زیاده خواهی‌ و خود ‌بزرگ‌بینی از جمله آثاری است که ناخود‌آگاه در فرد شکل می‌گیرد و رشد می‌کند.  

 

واقعاً اگر فکری به حال خودمان نکنیم این رفتار به مثابه یک فرهنگ عمومی در می‌آید و آنوقت بچه‌هایی که خانواده‌های ضعیف و حتی متوسط دارند همیشه باید خلاء نداشتن خاطره یک جشن تولد را در ذهن داشته باشند و این یعنی ظلمی که خودمان داریم در حق خودمان می‌کنیم. 

 شاید در نگاه اول خرید سیسمونی یا همان وسایل نوزاد کار شیرین ودلچسبی به نظر آید چنانچه در گذشته این گونه بود و هر تکه از لوازم نوزاد را که آماده می کردند با شادی و آرزو های زیبا ودعا برای سلامتی نوزاد بود و خود  این امر موجب تشویق خانواده ها به افزایش نسل و داشتن خانواده ای پرجمعیت و بانشاط می شد اما امروزه  برخلاف گذشته هزینه های سر سام آور  سیسمونی  به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یافته است و به یک دغدغه بزرگ برای خانواده ها و حتی خود  زنان باردار تبدیل شده است، طوری که شاید دیگر بعضی خانواده ها مانند گذشته از نوه دار شدن خوشحال نشوند.

شخصیت کودک علاوه بر عوامل محیطی، وابسته به تربیت والدین نیز است که در این زمینه یکی از مشکلاتی که به طور مستقیم با روش‌های تربیتی ناصحیح و غیر منطقی ارتباط دارد کم تحملی کودکان است.

دفاع بی مورد از فرزند، ایجاد روحیه تجمل گرایی و تامین تجهیزات و وسایل لوکس برای فرزندان از عواملی هستند که نقش مهمی در کم تحملی کودکان دارد.

پریسا حیدری، کارشناس ارشدروان شناس بالینی در گفت وگو با تبریزبیدار با بیان اینکه راه یافتن تجمل گرایی در بین کودکان اثرات مخرب و زیان باری در آینده ی آن ها خواهد داشت اظهار کرد: اینکه قرار باشد کودک قانع نباشد و بخواهد هرچیز جدیدی را تهیه کند بدون اینکه به آن احتیاجی داشته باشد، درست نیست و این کودک در جوانی هم با این مشکل به صورت پیشرفته تر روبه رو می شود و نمی تواند سبک زندگی درستی را دنبال کند.

 

حیدری با اشاره به ایجاد جو رقابتی در بین کودکان تصریح کرد: والدین در برخی موارد با دیدن وسایل فرزندان دیگر خانواده ها بدون هیچ مقدمه ای سریعا به  آن وسایل را برای فرزندان خود تهییه می کنند  بخصوص در مواردی که والدین به دلیل اشتغال فرصت کافی برای بودن با فرزند خود ومحبت کردن به او را ندارند. غافل از اینکه این هدیه ها هرگز جای محبت های آن ها را نمی گیرد.

وی افزود: درواقع والدین به جای اینکه وقت بیشتری را با فرزندشان بگذرانند برای تامین محبت خواه یا ناخواه او را به خرید و تجمل گرایی سوق می دهند. 

نظارتی که والدین بر رفتارهای خود دارند و کنترل عادت‌هایی مانند به نمایش گذاشتن داشته‌ها و امکانات، نقش مهمی در از بین بردن این الگوهای رفتاری در کودکان دارد. نباید فراموش کرد، در بسیاری از مواقع کودکی که فخر فروشی می‌کند، تحت تاثیر الگوهای تجمل گرایانه والدینش قرار گرفته است و این عادت‌های نادرست خود را به دیگر هم سالانش نیز انتقال می‌دهد، از این رو والدین بهتر است از اصلاح رفتارهای خود شروع کنند و به جای بزرگ نمایی کردن داشته و فخر فروشی، عادات انسان دوستانه، همدلی با خویشاوندان و دوستان، مطالعه و تحقیق و استفاده بهینه از امکانات را آموزش دهند تا ازعواقب تجمل گرایی و مصرف گرایی کودکان چه در حال و چه در آینده تاحد زیادی جلوگیری شود.

اینکه فرزندان ما بپذیرند قرار نیست همه چیز در زندگی فراهم باشد و به تناسب شرایط خودشان، مسیر پیشرفت را طی خواهند کرد و متوجه خواهند شد که در صورت تلاش بیشتر می‌توانند به برخی از امکاناتی که برایشان فراهم نشده دست پیدا کنند، نه‌تنها آنها را سرخورده نمی‌کند، بلکه انگیزه پیشرفت را در وجودشان تقویت خواهد کرد و آنجاست که کودک با توانایی‌های خود آشنا می‌شود و اعتماد به‌نفس واقعی در او شکل می‌گیرد.