سرویس فرهنگی تبریزبیدار؛ سینا محمدی
۱۶ آذر و روز دانشجو فرصتی برای بررسی هویت تاریخی و رسالت ملی و دینی دانشجو است. از همان ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ که مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعترضوی با شلیک گلوله دولت کودتا محوطه دانشگاه تهران را با خون خود رنگین کردند فضای دانشگاهی کشور رنگ و بویی سیاسیتر به خود گرفت. شهادت این سه دانشجو که به دنبال یک فعالیت اعتراضی سیاسی در اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون معاون رئیسجمهور وقت ایالات متحده آمریکا و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا صورت گرفت گویی رسالت جدیدی را بر دوش دانشجویان ایرانی گذاشت و سرآغازی شد برای جنبشهای مطالبهگر و معترض دانشجویی.
اما یقینا امروزه یکی از شاخصه های کشورهای در حال توسعه و پیشرفت را مسئله فرهنگ و به ویژه نقش نظام آموزش عالی آن تشکیل می دهد . با توجه به نقش اساسی دانشگاه و دانشجو در حرکت فکری – علمی و مهندسی فرهنگی کشور می بایست جایگاه مشخصی نیز برای دانشجو در مهندسی کلان کشور تعریف کرد.
برای مشخص کردن ویژگی های یک دانشجو موثر در مهندسی فرهنگی کشور و متناسب با شرایط موجود جامعه و دنیای امروز، توجه به اصول هویت ساز ضروری است.
علم جویی و تولید علم اصلی ترین و ابتدایی ترین هویت دانشجو است که باید مدنظر قرار گیرد اما در کنار آن عنصرمهم دیگری که در مهندسی فرهنگی باید مد نظر قرار گیرد، آرمان خواهی دانشجویان می باشد. جنبش دانشجویی باید به دنبال آرمان ها باشد یعنی دنبال عدالت ، مساوات ، آزادی معنوی ، آزادی اجتماعی، عزت ملی و سرآمد شدن در جهان باشد.
حساسیت اجتماعی و در صحنه بودن دانشجو و بی تفاوت نبودن نسبت به مسائل جامعه و حوزه پیرامونی خود، دیگر عنصر مهم در مهندسی فرهنگی کشور است چرا که بدون چنین حساسیت های اجتماعی، ارتباط دانشجو با دنیای پیرامونش بریده می گردد. بنابراین، یک دانشجو نمی تواند نسبت به مسائل و معضلات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه خود و حتی جامعه جهانی اش بی تفاوت و بدون انگیزه باشد. به تعبیر رهبر انقلاب بی تفاوتی دانشجو نسبت به آن چه در جامعه می گذرد مصیبت بزرگی است.
سیاسی بودن دانشجو نه سیاست زده بودن، عنصر مهم دیگری است که باید در این زمینه بدان توجه کرد. سیاسی بودن دانشجو یعنی حساسیت در برابر مسائل سیاسی داخلی و بین المللی است بدین معنا که یک دانشجوی متعهد تنها نباید در محور مسائل فردی و شخصی خود متمرکز باشد. واز رویدادهای جامعه وجهان خود غافل گردد ونسبت به آن بی تفاوت باشد. گاهی سیاسی بودن با سیاست زدگی مخلوط شده و دانشگاه را جولانگاه احزاب سیاسی می کند که آفت بزرگی برای جنبش دانشجویی است.
عنصر مهم دیگر که سازنده هویت دانشجویی در مهندسی فرهنگی است؛ اصل آزادگی است. دانشجوی مسلمان، انسانی آزاده بوده که این روحیه آزادگی به او امید حرکت داده و از سوی دیگر، در برابر داشته های دیگران، خودباخته و شکست خورده نخواهد شد. از این رو، با تکیه بر شعار ” ما می توانیم ” به سوی پیشرفت و نوآوری می تازد.
مطالبه گری را باید شاخصه اصلی دانشجو نام برد. رهبر معظم انقلاب در این باره می فرماید: توصیهى من به فضاى دانشجوئى و محیط دانشجوئى، همین مطلبى است که عرض کردم؛ یعنى خواستن، مطالبه کردن، داعیه داشتن؛ هم در زمینهى مسائل سیاسى و اجتماعى، هم در زمینهى مسائل علمى، هم در زمینهى مسائل خاص دانشگاهى؛ همراه با عقلانیت.
عنصر اصلی دیگردانشجویی، که در مهندسی فرهنگی باید مد نظر قرار گیرد، تعمق، ژرف اندیشی و تفکر و آزاد اندیشی است.
یکی دیگر از عوامل مهم هویت ساز دانشجویی در مهندسی فرهنگی و دوران کنونی ما ـ که به نظر می آید مهم ترین آنها هم باشد ـ حضور انگیزه تمدّن سازی در دانشجویان امروز است. مقصود، این است که دانشجوی امروز جامعه اسلامی در قالب دانشگاهی قرار گرفته که می تواند در چارچوب نظام فرهنگی خاص خود، نقش مؤثری در ایجاد تمدّن جدید اسلامی در تاریخ بشریت به عهده گیرداگرچه راه، طولانی و مسیر، پرپیچ و خم و بس پیچیده و دشوار است، اما همت و اراده دانشجویان ایرانی بسیار بلندتر و محکم تر از همه این ناملایمات است.
