روح الله متفکر آزاد عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز در گفتگو با تبریزبیدار، با اشاره به ۲۷ آذر سالروز شهادت دکتر مفتح و نامگزاری روز وحدت حوزه و دانشگاه اظهار داشت: در ابتدا باید دانست منظور از وحدت به چه معناست؟ آیا هدف و مفهوم وحدت، مسائل علمی یا فرهنگی مدنظر است یا حتی مسائل مفکری و محتوایی، به نظر می رسد که برای ساختن یک تمدن، بسترهای فکری علمی تمدن باید از مراکز فکری و علمی استخراج شود.
دانشگاه امام صادق(ع) نمونه بارز وحدت حوزه و دانشگاه است/ وحدت حوزه و دانشگاه به معنای تجمیع شدن نیست
وی افزود: حوزه و دانشگاه به دلیل سابقه علمی و انتظاری که از آن ها وجود دارد، در بستر تمدن سازی باید با یکدیگر همراه شوند، این همراه بودن ها را می توان جنبه ای از این وحدت مورد نظر نامید.
وی گفت: در موضوع وحدت حوزه و دانشگاه دو نظریه مطرح است، بخش اول مربوط به وحدت شکلی این دو مرکز علمی است، به مثال ساده تر می توان گفت که طبق این نظریه باید دانشگاه و حوزه در هم تجمیع شوند، حوزه ای که در دانشگاه تشکیل شود یا دانشگاه در داخل حوزه، البته در این بحث می توان به صورت مصداقی به دانشگاه امام صادق(ع) استاند کرد که به عنوان یکی از مراکز علمی موفق در سطح کشور مطرح است.
متفکر آزاد خاطر نشان کرد: در کنار این، موضوع دیگری محل بحث است که از آن به عنوان نظریه دوم نام برده می شود، وحدت در مسائل فرهنگی و اعتقادی است، قالب این بحث به این ترتیب خلاصه می شود که دانشگاه در مسائل فرهنگی و فقهی، تقویت شود، به طور کلی بعد از انقلاب اسلامی توجه به این بخش بیش از پیش افزایش یافته است، محتوای فرهنگی به دانشگاه راه یافته و تلاش هایی نیز انجام شده است، اما مسئله اصلی و بالاتر این است که حوزه و دانشگاه به عنوان دو بازوی تکمیل کننده تمدن سازی ، در تولید محتوای لازم برای تمدن ایرانی اسلامی، پررنگ ظاهر شوند. یعنی برای اداره جامعه و پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و برای اینکه این تمدن خود را به منصه ظهور برساند، حوزه و دانشگاه باید در مقام محتواسازی حاضر شوند.
تولید علوم انسانی بومی به معنای نفی کامل علوم انسانی غربی نیست/ سطح اعلای وحدت حوزه و دانشگاه رسیدن به جامعه تمدنی ایرانی اسلامی است
وی تشریح کرد: علم فایده مند برای ایران اسلامی تولید شود، برای تولید آن علم هم جنبه های بنیادین و فکری لازم است و هم به فناوری مورد نیاز باید دست یافت، موضوع دیگری که مطرح است موضوع علم دینی است و جایگاه آن در شرایط فعلی چیست؟ به عنوان مثال در علوم انسانی اگر متمرکز شویم خواهیم دید که برای تعالی تمدن ایرانی اسلامی باید علوم انسانی بومی را تولید کنیم، البته این به معنی نفی کامل و عدم استفاده از علوم انسانی غربی نیست، همچنین در حوزه های دیگر علم از جمله تجربی، فنی مهندسی و علوم پایه هم باید به همان میزان بر مبنای تمدن سازی حرکت کرد، در حوزه علوم پایه، نگاه به علم دینی بر اساس خلقت است یا طبیعت؟ در اینگونه مباحث نیز حوزه و دانشگاه می تواند به وحدت مورد نظر دست یابند، به طور کلی اگر بخواهیم با نگاه کامل به وحدت حوزه و دانشگاه بنگریم باید تمامی جوانب در نظر گرفته شود و سطح اعلای وحدت بین این ۲ نهاد، وحدت در رسیدن به جامعه تمدنی ایرانی اسلامی است.
بعد از مشروطیت نگاه سکولار در دانشگاه حاکم شد
عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز بیان داشت: حوزه و دانشگاه به عنوان بخش فرهنگ ساز جامعه شناخته می شوند، حوزه و دانشگاه هم نیروی انسانی جامعه را تربیت می کنند که به صورت مستقیم در فرهنگ جامعه تاثیر گزار است، هم پاراداین های فرهنگی جامعه را تولید می کنند بنابراین هم در حوزه فرهنگ و هم در مباحث علمی به صورت مستقیم نقش پر اهمیتی را ایفا می کنند، بعد از دوران مشروطیت تا زمان فعلی در دانشگاه ها نوعی نگاه سکولار حاکم است که حاصل نگاه ترجمه ای است،البته بعد از انقلاب ، در تغییر نگاه سکولار به غیر سکولار در دانشگاهها اتفاقات مهمی به وقوع پیوسته است ولی با این وجود هنوز هم این تغییر نگاه در دانشگاهها احساس می شود، اگر نگاه سکولار در دانشگاه ها کم رنگ تر شود شاهد بروز تغییرات مناسبی هم خواهیم بود. تغییر در نگاه به مسائل اصلی تمدنی، در حوزه علمیه باید در اولویت قرار گیرد،
خود دانشگاه یا حوزه یک مجموعه همگن نیستند/ تفکرات مختلفی هم در دانشگاه و هم در حوزه وجود دارد
وی با اشاره به وجود نظریه اختلاف در حوزه و دانشگاه، تاکید کرد: این موضوع را نمی توان بنام اختلاف دانشگاهیان و حوزویان نام نهاد، زیرا هر کدام از این نهاد ها یک مجموعه همگن و هم ایده نیستند، در خود دانشگاه ها انواع تفکرات و اندیشه ها جریان دارد، همچنین در خود حوزه تنوع تفکرات وجود دارد، بنابراین نمی شود این مسئله را اختلاف شمرد، یکی از مواردی که در نزدیک شدن حوزویان و دانشگاهیان موثر است دیدگاه های سیتمولوژیک به مسائل است، یعنی در بحث معرفت شناسی یا شناخت شناسی تفاوت دارند، بنابراین با نزدیک شدن این تفکرات به یکدیگر در علوم تولید شد نیز اختلاف چندانی مشاهده نمی شود، باید به فهم مشترکی از ابزار های علمی دست یابند، بنابراین نمی توان تفاوت های دیدگاهی را به نام اختلاف حوزه و دانشگاه مطرح کرد.
متفکر آزاد در پایان گفت: نهاد نمایندگی رهبر انقلاب در دانشگاهها هم در تحقق کامل این وحدت موثر هستند به طوری که دبیرخانه به اسم وحدت حوزه و دانشگاه تشکیل شده است و علمای حوزه با اساتید دانشگاه در ارتباط هستند و همین ارتباط گیری مستقیم به نزدیک شدن دیدگاه ها کمک شایانی می کند.
