یادداشت تبریز بیدار؛ مهدی نعلبندی/ ناراحتی آقای علیاف از حفظ مسجد شوشا توسط ایران در روزهای اشغال، متعجبم نکرد، چرا که جنابشان سابقه تخریب مساجد در شهرهای تحت تسلط خود را در کارنامه دارند. و حالا؛ «به شما دستور میدهم بازنگری در ساماندهی داخلی آن مسجد لازم است. آن مرمت برای ما لازم نیست. آنجا را مجددا مرمت و چهرهاش را به خود باز میگردانیم! پس از آن، افتتاح خواهد شد.»
این ساماندهی یعنی از بین بردن هر کتیبه و نقشونگار که شوشا و آغدام را به فرهنگ شیعی-ایرانی پیوند دهد. اتفاقی که برای مساجد بسیاری در جمهوری آذربایجان افتاد و میافتد. اگر نبود از جان گدشتگی مومنین باکو، اکنون نشانی از مسجد حضرت فاطمه زهراء سلاماللهعلیها نبود.
روش کار رها کردن مسجد است تا خراب شود و در شرف فرو ریختن، به یکباره یک مناره در بازسازی فراموش شود. برای چه؟ برای تاریخزدایی و تاریخسازی. زدودن نشانههای شیعی و ساختن مسجدی به نام خلفاء تا بشود کانون وهابیت. نمونهاش؛ مسجد ابوبکر باکو.
عزیزان!
هویت شیعی در جمهوری آذربایجان در جنگ قرهباغ و پیادهروی اربعین خود را به رخ کشید و در حال قوام است. گلهگذاری و دستور بازسازی جناب علیاف، هم خطاب به ایران است و هم خطاب به برادران شیعه ما در قفقاز. یعنی قلع و قمع نمادهای شیعی. از حذف نام و کلام معصومین تا مثلا یک ماده تاریخ فارسی را شامل میشود. مثل ممنوعیت پخش اذان از منارهها که سابقه دارد. هر دو جنگ با شیعه است و دشمن اول شیعه جز اسراییل نیست که در تلاش است با سه پرچم آبی و سرخ و سیاه در قرهباغ جای پا محکم کند.
باید پاهایش قلم شود که لازمهاش نه قهر و دور شدن از آذربایجان بلکه حضور مقتدرانه در بازسازی قرهباغ است.
از دیگر سو؛ اکنون وقت اعتراض علماست، با همان قدرتی که در جنگ قرهباغ وارد میدان شدند. نباید اجازه داد میراث دینی و شیعی مساجد و ابنیه عمومی قرهباغ که این منطقه را به تاریخ حقیقی خود پیوند میدهد از بین رود. از بین رفتن این ابنیه درست مثل تغییر الفباست و نتیجهاش انقطاع نسلهاست با تاریخ.
پیشتر نوشتم که قرهباغ ۲۰۲۰ همان باکو ۱۹۹۱ است و نسبت ما با هر دو یکی. برای ساختن فردای بیحسرت باید نگاهی به سی سال گذشته انداخت. ما طمعی در خاک کسی نداریم، اما در مقابل تغییر ژئوپلتیک دینی و تاریخی و سیاسی منطقه باید بایستیم. و راهش مجاب کردن جناب علیاف به واگذاری مرمت این ابنیه به ایران است. حداقل به پاس حمایتهایمان در دو جنگ دهه نود و چهلوچهار روره قرهباغ. یوخسا بورکوموز قاریشار.
