گزارش تبریزبیدار از نشست جامعه شناختی؛

ارتباط نوروز با توسعه؛ آری یا نه؟ / از سرمایه های نمادین تا چتر فرهنگی / تکراری اما نو

نشست «نوروز و توسعه» عصر پنج‌شنبه، ۱۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۳ به همت خانه توسعه آذربایجان و با همکاری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی در سالن اجتماعات اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد.

به گزارش تبریزبیدار، در این نشست که با حضور جمعی از اندیشمندان حوزه جامعه‌شناسی برگزار شد، فیروز راد، استاد دانشگاه پیام نور تبریز و نعمت‌الله فاضلی، استاد دانشگاه و پژوهشگر به بررسی رابطه میان نوروز و توسعه پرداخت.

فیروز راد اظهار داشت: در نگاه اول شاید به نظر برسد که رابطه‌ای بین نوروز و توسعه وجود ندارد، اما با دقت بیشتر می‌توان چندین رشته ارتباطی میان این دو مقوله را مشاهده کرد.

وی توضیح داد: بشر تاکنون پنج نوع سرمایه را کشف کرده است؛ انسانی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نمادین.

به گفته این استاد دانشگاه، سرمایه‌های انسانی و اقتصادی از دیرباز شناخته شده‌اند، ولی سه سرمایه دیگر توسط جامعه‌شناسان معرفی شده‌اند.

راد افزود: سرمایه اجتماعی شامل اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و انسجام اجتماعی است و وقتی این سرمایه‌ها با افتخار، احترام و شهرت آمیخته می‌شوند، به سرمایه نمادین تبدیل می‌گردند.

وی با اشاره به سرمایه‌های نمادین در تاریخ ایران گفت: سعدی، ابن سینا، فارابی، مثنوی، قرآن و مسجد کبود تبریز نمونه‌هایی از سرمایه‌های نمادین‌اند. علاوه بر این، رخدادهایی مانند نوروز و عاشورا نیز جزو این دسته قرار دارند.

این استاد جامعه‌شناسی در ادامه به بررسی کارکردهای نوروز پرداخت و گفت: نوروز دارای ۲۵ کارکرد مختلف است که مهم‌ترین آن‌ها شامل جشن و سرور، وحدت و یکپارچگی مردم، و شکوفایی و خیزش طبیعت و انسان است.

راد در بخش دیگری از سخنان خود به ابعاد مختلف توسعه اشاره کرد و توضیح داد: توسعه سه بعد مادی، اخلاقی-ارزشی و غایی-معنوی دارد. بعد مادی آن شامل نوسازی جامعه و بهبود رفاه است، بعد اخلاقی و ارزشی بر عدالت، آزادی، و انسجام اجتماعی تأکید دارد، و بعد غایی آن انسان را به سوی معنا و معناداری رهنمون می‌کند. که هر کدام با یکی از ویژگی ها و مفاهیم نوروز ارتباط دارد.

در ادامه نعمت‌الله فاضلی، استاد دانشگاه و پژوهشگر، نیز گفت: نوروز یک چتر فرهنگی است که همه افراد را، فارغ از دین، مذهب، نژاد و زبان، بدون تبعیض در زیر سایه خود می‌گیرد.

وی افزود: نه تنها ما ایرانیان بلکه ۱۳ کشور دیگر نیز در چارچوب نظریه نوروز قرار دارند. این نظریه نه تنها یک میراث فرهنگی ایرانی است، بلکه به ما در فهم بهتر جهان، انسان و شیوه زندگی به ما کمک می کند. «جهان چیست. انسان چیست. چگونه باید زیست. چگونه باید خلاق و پویا بود. چگونه درکنار هم باید زیست.»

فاضلی گفت: نظریه نوروزی توسعه می‌گوید که تکرار و پویایی باید به گونه‌ای باشد که هیچ‌چیز از بین نرود. تغییر، نوآوری و پویایی باید متناسب با شرایط باشد، زیرا تغییرات بیش از حد می‌تواند آسیب‌زا باشد.

این استاد بازنشسته پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در ادامه به مکانیسم توسعه پرداخت و گفت: مکانیسم توسعه، مکانیسم تسهیل تبدیل سرمایه‌هاست. جامعه‌ای توسعه‌یافته است که در آن سرمایه‌ها به راحتی به یکدیگر تبدیل شوند. برای مثال، اگر کسی که سرمایه اجتماعی دارد بتواند سرمایه اقتصادی ایجاد کند، آن جامعه توسعه یافته است.

فاضلی همچنین به انواع نوروز اشاره کرد و گفت: نوروز باستانی مربوط به دوران ساسانیان و پیش از آن است، نوروز اسلامی در دوره اسلامی شکل گرفت و برخی تغییرات را تجربه کرد و نوروز امروزی معنایی است اجتماعی و فرهنگی که مردم ایران آن را متناسب با زمانه، بستر و بافت اجتماعی و مقتصیات فناوری و متناسب با شرایط سیاسی و تاریخی خودشان مدام از نو می آفرینند.

وی در پایان گفت: نوروز در عین حال که تکرار گذشته است، زیبایی و جذابیت آن در این است که همیشه نو و تازه است.

انتهای پیام/

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *




1 دیدگاه برای این مطلب ثبت شده است
  1. مطلع

    مطلب خوبی بود اما به همه کارشناسان وصاحب نظران توسعه عرض میکنم که: بیاد داشته باشید و باور بکنید هیچ بحث و نظری در باره توسعه راه گشا نخواهد بود تا وقتی که درست بفهمیم و اعتقاد داشته باشیم ” در ایران مشکل توسعه وجود ندارد بلکه مساله توسعه وجود دارد ” تا مسئله خوب و کامل بیان نشود هیچ مشکلی شناسایی نمیشود و راه حل آن نیز پیدا نخواهد شد . هر کسی این عرض بنده را درست متوجه بشود میتواند در باره توسعه نظر بدهد.