به گزارش تبریز بیدار، طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی از تجارت خارجی ایران در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۴ میزان صادرات کالاهای غیرنفتی با احتساب میعانات گازی از نظر وزنی ۳۸٫۹ میلیون تن و از نظر قیمتی ۱۶٫۹۴ میلیارد دلار بوده است. این میزان حاکی از آن است که میزان صادرات در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی ۳ میلیون تن(معادل ۷٫۳ درصد) و از نظر قیمتی بیش از ۳ میلیارد دلار(معادل ۱۵٫۸ درصد) کاهش داشته است که کاهشی قابل توجه در صادرات کشور را نشان می‌دهد.
همچنین میزان واردات کشور از نظر وزنی ۱۳٫۹ میلیون تن و از نظر قیمتی ۱۶٫۹۱ میلیارد دلار گزارش شده است. بنابراین میزان واردات نیز در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی ۲٫۶ میلیون تن(معادل ۱۶ درصد) و از نظر قیمتی ۴ میلیارد دلار(معادل ۱۹٫۴ درصد) افت داشته است. در جدول زیر آمار صادرات و واردات کشور در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۴ نشان داده شده است.
به این ترتیب تجارت خارجی غیر نفتی کشورمان در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۴ با احتساب میعانات گازی، با تراز تجاری مثبت ۲۸ میلیون دلاری همراه بوده و نشان از آن دارد که تراز تجاری مثبت ماه‌های ابتدایی سال رو به کاهش است.
صادرات ۱۶٫۹ میلیارد دلاری کشور در پنج ماه نخست سال جاری در حالی محقق شده که در این مدت صادرات میعانات گازی ۳٫۶ میلیارد دلار، صادرات محصولات پتروشیمی ۵٫۷ میلیارد دلار و صادرات سایر محصولات ۷٫۶ میلیارد دلار بوده است. در جدول زیر میزان صادرات هریک از بخش‌های صادراتی نشان داده شده است.
همانطور که از جدول بالا مشخص است تمامی بخش‌های صادراتی در ۵ ماه نخست سال با کاهش همراه بوده‌اند ولی در این میان کاهش میزان صادرات میعانات گازی بیش از سایر بخش‌هاست. صادرات میعانات گازی از نظر وزنی تنها ۵٫۶ درصد کاهش یافته ولی کاهش قیمت این محصولات در بازارهای جهانی کاهش ۴۱ درصدی از نظر قیمتی در صادرات این محصولات را رقم زده است. محصولات پتروشیمی نیز از کاهش قیمت جهانی مصون نبوده‌اند و با وجود افزایش ۳۵ درصدی صادرات از نظر وزنی، از نظر قیمتی با کاهش حدود ۳ درصدی همراه بوده‌اند.
در بخش سایر کالاها نیز چه از نظر وزنی و چه از نظر قیمتی میزان صادرات کشور کاهش یافته است. با این وجود برخلاف دو بخش میعانات گازی و پتروشیمی، قیمت سایر کالاهای صادراتی در پنج ماه ابتدایی سال افزایش داشته و با وجود کاهش ۲۰ درصدی وزن محصولات صادر شده، از نظر قیمتی تنها ۷ درصد کاهش ثبت شده است.
کالاهای عمده‌ی صادراتی
چنانچه تقسیم بندی تعرفه‌های ۸ رقمی، که کالاها را به کوچک‌ترین دسته‌ها تفکیک می‌کند در نظر بگیریم، در پنج ماه ابتدایی سال ۱۳۹۴ «سایر گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع‌شده» به قیمت ۸۵۹ میلیون دلار، «پروپان مایع شده» به قیمت ۶۳۶ میلیون دلار، «قیر نفت» به قیمت ۵۶۱ میلیون دلار، «پلی اتیلن گرید فیلم» به قیمت ۴۹۰ میلیون دلار و «بوتان مایع شده» به قیمت ۴۲۴ میلیون دلار در بین کالاهای صادراتی غیرنفتی(بدون احتساب میعانات گازی) رتبه‌های اول تا پنجم را داشته‌اند. در جدول زیر ده کالای اول در صادرات غیر نفتی(بدون احتساب میعانات گازی) ایران در پنج ماه نخست سال جاری نشان داده شده است.
اما در یک تقسیم بندی کلی تر محصولات عمده‌ی صادراتی ایران را «گازهای نفتی و هیدروکربورهای مایع شده» با ۱٫۹۳ میلیارد دلار، «انواع پلی اتیلن» با ۱٫۲۲ میلیارد دلار، روغن‌ها و فرآورده‌های سبک به جز بنزین» با ۶۵۸ میلیون دلار، «هیدروکربورهای حلقوی» با ۵۹۲ میلیون دلار و «قیرنفت» با ۵۶۳ میلیون دلار تشکیل داده‌اند. در جدول زیر تقسیم بندی کلی تر محصولات صادراتی در ۵ ماه نخست سال ۱۳۹۴ نشان داده شده‌است.
همانطور که در جدول بالا مشخص است عمده‌ی محصولات صادراتی ایران را محصولات با فرآوری بسیار کم پالایشگاهی و پتروشیمی تشکیل داده‌اند و محصولات با ارزش افزوده جایگاهی در صادرات کشور ندارند.
کالاهای عمده وارداتی
در تقسیم بندی جزئی «ذرت دامی» به قیمت ۵۲۸ میلیون دلار ، «برنج» به قیمت ۳۵۴ میلیون دلار، «کنجاله سویا» به قیمت ۳۳۸ میلیون دلار، «دانه سویا» به قیمت ۳۲۷ میلیون دلار و «گندم» به قیمت ۲۹۱ میلیون دلار عمده محصولات وارداتی کشور در پنج ماه ابتدایی سال هستند. در جدول زیر ده کالای اول وارداتی ایران در پنج ماه نخست سال جاری نشان داده شده است.
همانطور که مشخص است عمده‌ی محصولات وارداتی ایران را محصولات اساسی کشاروزی و محصولات با ارزش افزوده تشکیل داده‌اند. همچنین این نکته جالب توجه است که در تقسیم بندی کلی تر خودرو سواری و قطعات منفصه تولید آن به رتبه‌های بالاتری در کالاهای عمده‌ی وارداتی رسیده‌اند.
نکته حائز اهمیت در محصولات وارداتی کشور کاهش چشمگیر واردات محصولات کشاورزی چون گندم، برنج و شکر است که یکی از دلایل اصلی افت واردات کشور محسوب می‌شود.
متوسط قیمت دلاری هر تن کالای صادراتی غیرنفتی بدون احتساب میعانات گازی درحدود ۴۳۶ دلار بوده است که نسبت به سال قبل، ۳ درصد افزایش داشته و همچنین هر تن کالای وارداتی با متوسط قیمت ۱۲۲۰ دلار وارد کشور شده است که نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۳، ۴ درصد کاهش یافته است.
مقاصد عمده‌ی صادراتی
در پنج ماه ابتدایی سال ۱۳۹۴ کشورهای چین، عراق، امارات، هند و افغانستان عمده‌ترین مشتری‌های کالاهای ایرانی بوده‌اند. در این میان نکته جالب توجه افزایش قابل توجه صادرات ایران به کشورهای امارات، هند، عراق و افغانستان و کاهش صادرات به چین و سایر کشورها بوده است. در جدول زیر مقاصد عمده صادراتی کشور نشان داده شده‌اند.
مبادی عمده وارداتی
همچنین مبادی عمده محصولات وارداتی کشورهای چین، امارات، کره‌جنوبی، ترکیه و هند بوده‌اند. نکته جالب توجه کاهش قابل توجه واردات از کشورهای امارات و هند بوده است و در مقابل واردات از کره‌جنوبی افزایش داشته است. در جدول زیر مبادی عمده وارداتی نشان داده شده‌اند.
نکته دیگر آنکه آمارها نشان می‌دهد که کشورهای آسیایی همچنان در تجارت فرامرزی جمهوری اسلامی ایران سهم بسیار بالایی دارند به طوریکه بیش از ۹۳ درصد کالاهای صادراتی غیرنفتی ایران به آسیا صادر می‌شود و همچنین بیش از ۷۷ درصد نیازهای وارداتی ایران از کشورهای آسیایی تأمین می‌شود و در مجموع سهم کشورهای آسیایی از تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران در حدود ۸۴ درصد است.
منبع: عیار آنلاین
