به گزارش تبریز بیدار هدف از انجام وضو، تیمم و غسل فقط پاکیزگی ظاهر نیست؛ زیرا انسانی که تازه از حمام بیرون آمده نیز باید برای نماز وضو بگیرد.
در حقیقت باید برای رسیدن به پاکیزگیِ باطنی از نمادهای ظاهری استفاده کرد. لذا با وضو ظاهر بدن شستشو داده میشود تا طهارت باطن ایجاد گردد.
برای فلسفه وضو گرفتن چند علت ذکر شده است که نشان می دهد رفتن به حمام ما را از وضو بی نیاز نمی کند:
۱.تقویت روحیه تعبد و بندگی
یکی از فلسفه های تمامی دستورات الهی از جمله وضو، سنجش میزان اطاعت پذیری بنده است، یعنی چقدر به دستورات خداوند حکیم عمل می کند، حتی اگر علت آن عمل برایش مخفی و پوشیده باشد .
امام باقر علیه السلام فرموده اند: «وضوء یکی از حدود دستورات الهی است که خداوند برای شناسایی مطیع و عاصی آن را واجب فرموده است.»
۲.طهارت ظاهری مقدمه پاکیزگی قلب
امام رضا(ع) فرمودند: “وضو واجب شد تا انسان هنگام رویارویی با خداوند منان از تمام آلودگیها و نجاستها پاک گردد” البته همین طهارت ظاهری زمینه ساز طهارت باطنی است لذا امام رضا ( علیه السلام ) یکی از فلسفه های وضو را طهارت باطنی می دانند : «بدان جهت به گرفتن وضو امر شده که… دل را براى قیام در حضور حضرت پروردگار پاکیزه مى سازد»
۳.یادآوری قیامت و صراط و بهشت و جهنم
یادآوری معاد نقش مهمی در تربیت انسان دارد و خداوند خواسته است تا روزانه چند بار با وضو گرفتن به یاد قیامت بیفتیم.
آگاهی از دعای وضو و مقدمات وضو که توسط امیرالمؤمنین توصیه شده است، میتواند نقش وضو در یادآوری قیامت را روشن کند:
انسان هنگام دیدن آب، میگوید: ستایش خداى را که آب را پاک کننده قرار داد و آن را ناپاک نگردانید. (به این فکر فرو میرود که اگر خداوند آب را پاک و پاک کننده قرار نمیداد، زندگی انسان فلج میگردید.)
هنگام شستن دستها روحش را از تمام گناهان میشوید و درخواست توبه و پاکی از خداوند میکند.
هنگام گرداندن آب در دهان میگوید: خدایا روزى که ملاقاتت مىکنم دلیل محکم را به من تلقین فرما و زبانم را به ذکرت گویا کن. (در آن لحظه صحنۀ پاسخگویی در قیامت پیش روی او مجسم میشود.)
هنگام استنشاق (بالا کشیدن آب در بینی)، میگوید: خدایا بوى بهشت را بر من حرام مکن و از کسانى قرارم ده که بو و نسیم و عطر آن را ببوید.
با شستن صورت از خداوند میخواهد او را از تمام گناهانی که با چشم و دهان انجام داده است پاک نماید و او را آبرو ببخشد و مقرّب درگاه خودش قرار دهد.
با شستن دست راست درخواست میکند که نامه عملش به این دست داده شود و جاودانگی در بهشت و حساب آسان را از خداوند طلب میکند.
با شستن دست چپ دست از تمام تمایلات و خواهشهای نفسانی میشوید و درخواست میکند که مبادا نامه عملش به این دست داده شود.
با مسح سر از خدواند میخواهد تمام افکار شیطانی که در مغز او تاکنون بوده شستشو داده شود و از خداوند میخواهد از فرق سر او تا نوک پا او را غرق رحمت نماید.
با مسح پاها صحنههای دیگرِ قیامت را ترسیم میکند و از خدواند میخواهد او را در دنیا و آخرت در صراط مستقیم ثابتقدم نگه دارد.