به گزارش تبریز بیدار ، اصغر فردی، فعال فرهنگی ، که سالها جامعه ترکیه را از نزدیک دیده تحلیل مفصلی از کودتا نافرجام اخیر ترکیه و اثرات آن بر رفتارهای دولتمردان ترکیه داشته که در ادامه متن آن می آید:
شامگاه روز جمعه کودتای مورد انتظار امریکائی در ترکیه سیمای چرکین و چنگال خونین خود را نشان داد و ظاهراً با مداخله و حضور مردم و قوای گوناگون شکست خورد.
عوامل و قرائنی ما را در تماشای منظره به تردید متمائل میکند. برای اعراض از اتهام توهم توطئه فعلاً بنا را به صحت و اصالت را بر برائت میدهیم تا آینده چه نشان دهد.
تابلو چنین بود:
جمعیت خود «خدمت» خوانده و موسوم به «حکومت موازی» از سوی دولت ترکیه که به رهبری «فتحالله گولن» اداره میشود پس از شکست نیروهای نفوذی خود در بدنه امنیت و پلیس و سپس دستگاه قضائی،این بار وابستگان خود در بدنه نیروهای مسلح را فعال کرد. چندانکه به نظر میرسد طیب با این طراحی آخرین میخ را بر تابوت این جماعت کوبید.
تا این ساعت (۱۵ روز شنبه ۲۶ تیرماه) ۲۸۳۹ تن از عاملین کودتا از قوای مسلحه (از گروهبان تا فرمانده نیرو) دستگیر شده، ۲۰ تن کشه شده، ۳۰ تن مجروح شده، بیش از ۱۰ تن از فرماندهان ارشد مخفی و تحت تعقیب، ۸ تن دیگر (۶ نفرشان از فرماندهان ارشد دارای رتبه ژنرالی) با هلیکوپتر سورسکی متواری و در جزیره «ددهآغاج» یونان پیاده شدهاند. از طرف مقابل ۱۴۴۰ نفر زخمی ـ ۱۶۱ نفر کشته شده است.
کودتا از اوائل شب گذشته با اقدام به تحرکات زمینی ـ هوائی ـ دریائی در آنکارا و استانبول و چند شهر دیگر آغاز شد. قوای کودتاگر با استقرار خودروهای زرهی پلهای روی تنگه بسفر و داردانل را به تردد مسدود کردند. هواپیماهای بمب افکن و شکاری با شکست دیوار صوتی و پرواز در ارتفاع کم بر فراز آنکارا و استانبول ناقوس کودتا را نواختند.
در این هنگام رئیسجمهور طیب اردوغان برای استراحت تعطیلات آخر هفته به اتفاق خانوادهاش به هتلی در «مارماریس» وارد شده بود که بلافاصله با دریافت خبر کودتا هتل را به مقصد نامعلومی ترک کرد و عجیب اینکه ۴۰ دقیقه بعد از ترک هتل قوای کودتاگر برای دستگیری و احتمالا فتل رئیس جمهور به همان هتل محل استقرار اردوغان حمله کردند.
رئیسجمهور مدت ۴ ساعت کاملا ناپدید بود. یکی از دلائل عمده اختفاء و ناپدیدی بدون اطلاع رئیسجمهور همکاری رئیس دفتر وآجودان مخصوص رئیسجمهور با کودتا ذکر و اعلام شده است که گویا!
گزارش لحظه به لحظه حرکت وی را در اختیار نیروهای کودتا قرار میداد تا وی را دستگیر کنند.
امکان تماس اعضاء دولت و سیاسیون با هیچیک از فرماندهان خارج از کودتا تا ساعات ۱۲ قبل از ظهر روز شنبه موجود نبود. فرمانده کل نیروهای مسلح در اختیار و محاصره کودتاگران بود.
عجیب و عجابتر از هر چیز دیگر دستگیر نشدن اقلا یک وزیر یا یک نماینده و یک عضو کمیته مرکزی حزب حاکم و یک مقام رسمی از سوی کودتاچیان بود.
ساعت ۱۵ مجلس ملی ترکیه برای جمعبندی و تحلیل وقایع و همچنین اتخاذ تصمیم در زمینه چگونگی برخورد با کودتاگران و تغییرات احتمالی در قانون اساسی ترکیه و یا آئیننامههای لازم دیگر اجلاس فوق العاده تشکیل خواهد داد.
تجربه نشان داده است که هیچ کودتائی بدون طراحی و مشارکت یا ابتکار امریکا صورت نگرفته است. در معارف سیاسی لطیفهای مشتهر است که گویا از کسی میپرسند کدام پایتخت دنیا کودتا اتفاق نمیافتد و ظریفی در پاسخ میگوید در واشنگتن چون امریکا فقط در آن پایتخت سفارت ندارد.
با توجه به وابستگی فتحالله گولن به امریکا و حضور چندینسالهاش در پنسیلوانیا و همچنین اقدامات جدی تشکیلات منتبع او در عرصات مختلف ترکیه بهنظر میرسد این واقعه موجب پاکسازی ترکیه از نفوذ اقتدار گولن در بدنههای قدرت باشد.
کودتا به هر شکلش شوم و نامبارک است و مصونیت همه ملتهای دنیا و کشورها از بلای کودتا آرزوی ماست.
این غلبه اردوغان آبستن موضعگیریهای مختلف او خواهد بود. او میتواند با تجربه گرفتن از ابتلائات اخیر در تعاقب رفتارهای مستندانه این غلبه را بدون غلاظ و شداد برگذار کند و میتواند این را به عنوان امتیازی به نفع خود بهکار گرفته و خشونت ورزد.
با توجه به سوابق اردوغان آینده بیمه و گارانتیشده اردوغان بسیار نگرانکننده خواهد بود.
آنچه که پیش از این کودتا در ترکیه آغاز شده بود ایجاد توازن در مناسبات منطقهای و بینالمللی بود که آغاز روابط با سوریه و بشار اسد ـ روسیه ـ مصر ـ رژیم تروریست صهیونیست بود.
آنچه ایران باید فعالانه ابتکار کند سعی بر واپس نیافتادن از این قافله است. ترکیه با ایران نیز دارای روابط متوازن نیست اما ایران را در فهرست ترمیم روابط نام نمیبرد. این میتواند به دو دلیل واقع شود یک آنکه نخواهد با این تلفظ نام ایران در کنار کشورهای مورد تخاصم قرار دهد و سردی روابط را به روی خود نیاورد و دیگری اینکه ایران را در عداد کشورهای لازم به ترمیم نشمارد و همچنان به تنش با ایران ادامه دهد.
در هر حال مادام که تفاهم آنکارا با اورشلیم عنوان و ماهیت ضد ایرانی دارد، بدون ایران روابطش با سوریه حل میشود، اسرائیل یکی از پایههای تجدید روابط با روسیه شده، ایران نباید در این دور جدید کنار بماند.
