به گزارش تبریز بیدار ، به نقل از فارس، از حدود شش هفت سال پیش که تحولات جدید منطقه آغاز شد، دو جبهه و الگو در مقابل هم قرار داشتند. در یکطرف ایران به همراه کشورهای محور مقاومت قرار داشتند که راهبرد آنان، حفظ حاکمیت و یکپارچگی کشورهای منطقه بود و تعیین سرنوشت توسط مردم را حق هر ملتی میدانست و با هرگونه نفوذ کشورهای دیگر نیز مخالف بود. به همین دلیل هم ایران از دولت قانونی حاکم در سوریه پشتیبانی کرد و با هرگونه اندیشهی تجزیهطلبی در آن و سایر کشورهای منطقه مخالفت کرد و راهکار شکست پروژهی تجزیه را نیز تقویت محور مقاومت میدانست.
[*] راهبرد اشتباه ترکیه در قبال تحولات منطقه
در سویی دیگر اما کشورهایی مانند ترکیه، عربستان و قطر قرار داشتند که سیاست اصلی خود در مورد سوریه را بر مبنای تجزیه و برکناری بشار اسد تعریف کرده بودند. ترکیه در این زمینه باوجودآنکه تا پیش از آن، روابط خوبی با ایران و سوریه داشت، اما وارد بازی از پیشباختهای شد. او از همان ابتدای بحران سوریه، بهجانب محور مورد حمایت آمریکا نزدیک شد و بهصراحت از طرحهای غرب در مورد سوریه پشتیبانی کرد. سال ۹۲، رئیسجمهور ترکیه در اظهارنظر تندی علیه سوریه بیان کرد که دخالت در سوریه باید چیزی شبیه به کوزوو باشد و هرگونه عملیات محدود غیرقابلقبول است. وی تأکید کرده بود اکتفا به عملیات نظامی محدود علیه سوریه بدون آنکه به براندازی اسد بینجامد آنکارا را قانع نخواهد کرد و هدف ما وادار کردن بشار به ترک این کشور است. او در مهرماه ۹۳ نیز اعلام کرد که برکناری دولت بشار اسد، اولویت آنکارا است. یک سال بعد نیز او همچنان بر مواضع خود در مورد سوریه تأکید داشت و معتقد بود که هدف کشور وی در قبال سوریه، برکناری اسد، رئیسجمهور قانونی این کشور است. علاوه بر این ارتش ترکیه در سال ۹۳ به دلیل واهی محاصرهی مقبرهی شاه سلیمان عثمانی در خاک سوریه، با ۵۰ دستگاه تانک وارد خاک سوریه شد. او حتی اولین شخصیت بینالمللی بود که پس از جنایت خان شیخون (حملهی شیمیایی در سویه در آوریل ۲۰۱۷)، حمایت خود از دخالت نظامی آمریکا در سوریه را اعلام کرد.
[*] هفت سال بعد…
در اوج این موضعگیریها، فروردینماه ۹۴، اردوغان به دیدار رهبر انقلاب آمد. رهبر انقلاب در آن دیدار، صراحتاً اعلام کردند که «تأکید همیشگی ما این است که کشورهای اسلامی از اعتماد به غرب و آمریکا بهرهای نمیبرند، و امروز نیز همه بهروشنی، نتیجهی اقدامات غرب در منطقه را که به ضرر اسلام و منطقه است، میبینند.»(۱۳۹۴/۰۱/۱۸) در حقیقت، در اوج موضعگیریهای اشتباه ترکیه در منطقه، ایران بارها سعی کرد که مسیر اشتباه ترکیه را به مقامات آنکارا متذکر شود که البته آنان هرگز نپذیرفتند.
حالا اما رئیسجمهور ترکیه بعد از مشاهدهی تحولات اخیر منطقه مبنی بر تجزیهی کشورهای غرب آسیا توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی، بار دیگر به ایران سفرکرده و روز چهارشنبه(۱۳۹۶/۰۷/۱۲) با رهبر انقلاب نیز دیدار کرد. او پیش از سفر خود به تهران اعلام کرده بود که “سفر من به ایران برای شرکت در یک نشست همکاری استراتژیک در سطح عالی خواهد بود، ما دربارهی مسئلهی شمال عراق هم گفتگو خواهیم کرد و با یک نقشهی راه جدی برمیگردیم. ” او در دیدار با رهبر انقلاب نیز صراحتا گفت: “بر اساس اسناد و شواهد غیرقابل انکار، آمریکا و اسرائیل درخصوص مسئلهی کردستان به یک توافق کلی رسیدهاند و بارزانی با برگزاری همهپرسی، خطایی غیر قابل بخشش مرتکب شد. ” رئیسجمهور ترکیه با بیان اینکه آمریکا، فرانسه و اسرائیل میخواهند کشورها را در این منطقه تجزیه، و از این شرایط به نفع خود بهرهبرداری کنند نیز گفت: آنها برای سوریه نیز همین نقشه را دارند و اتحاد و تصمیم واحد ایران و ترکیه در این خصوص بسیار مهم است.”
حالا بعد از گذشت هفت سال، به نظر میرسد موضع ایران و ترکیه در قبال تحولات منطقه، بیش از گذشته نزدیک و مشابه هم شده است تا جاییکه اردوغان نیز بهصراحت به سمت الگوی مدنظر ایران که بر یکپارچگی سرزمینی و اولویت اراده مردمی تأکید دارد نزدیک شده است. بیشک این موضوع را میتوان نقطهی عطفی در شناخت بهتر از تحولات منطقه دانست.
