سرویس اقتصادی تبریزبیدار؛
حمل و نقل و جابه جایی انسان و کالا ، از جمله خصیصه های دیرینه انسان است که قدمتی به پهنای دوران باستان دارد، امکان ارتقاء سرعت در ترابری مسافری و رقابت با حمل و نقل جاده ای و هوایی بالا بودن نسبی سرمایه گذاری اولیه و دیر بازگشت شدن آن در مقایسه با جاده، قابلیت برنامه ریزی و استمرار خدمات در شرایط مختلف منجمله شرایط بحرانی اشغال کمتر زمین ( در مقایسه با حمل و نقل جاده ای ) عوارض کمتر زیست محیطی و سازگاری با اهداف توسعه پایدار مصرف بسیار کمتر انرژی در حمل بار نسبت به جاده ( حدود یک ششم ) و … باعث شده است که امروزه کشورهای پیشرفته بیش از ۶۰ درصد کالاهای خود را با کانتینر حمل می نمایند.اما از طرف دیگر توان حمل راه آهن ایران در حمل کانتینر ۴۰ درصد پایین تر از سایر کشورهاست.
برای کشورهایی بزرگ مانند ایران، حمل و نقل ریلی بهترین ابزار برای جوابگویی به نیازهای حمل و نقل باری و مسافری است، اما این وسیله نقلیه درکشور ما بسیار منزوی و مهجور افتاده و قابلیت های آن هرگز به درستی مورد توجه قرار نگرفته است. البته یک دلیل برای این بی توجهی وجود دارد و آن هم هزینه بالای احداث مسیرهای ریلی است که منحصرا باید از سوی دولت تامین شود چراکه سرمایه گذاران دیگر به دلیل عدم بازده اقتصادی این رشته از حمل و نقل حاضر به سرمایه گذاری برای توسعه زیربنایی آن نیستند.
میزان عمر بالای ناوگان ریلی در آذربایجان شرقی بسیار بالا است و اکثر قطارهای مسافری که در استان سیر میکنندو تحت نظارت اداره کل راهآهن آذربایجان هستند، بالای ۳۰ سال عمر دارند. فعلا با حفظ شرایط ایمنی این قطارها اجازه سیر دارند درحال حاضر ۱۲ رام قطار از اداره کل راهآهن آذربایجان اعزام میشوند که این قطارها از مبدا تبریز به مراغه، تبریز – مشهد، تبریز – تهران، مراغه – تهران و جلفا به سلماس و وان است که در خط سیر قرار دارند و مسافر از آنها اعزام میشوند.
اما راه آهن تبریز، بستان آباد میانه قصه دیگری دارد، ساخت این مسیر از سال ۱۳۷۹ آغاز شده است و دولت های مختلفی که بر سر کار آمدند هر کدام وعده هایی دادند که تا بدین جا عملی نشده است، بهره برداری از این خط راه آهن به عنوان حلقه مفقوده، شبکه ریلی شمال غرب را به راه آهن سراسری تبریز تهران متصل می کند، خطآهن تبریز- میانه از طرحهای بزرگ و راهبردی حمل و نقل کشور است که در ۱۰ قطعه به هم پیوسته و در مجموع به طول ۲۰۳ کیلومتر ساخته میشود.
با بهرهبرداری از این خطآهن، ترانزیت ریلی ایران برای نخستینبار به اروپا متصل شده و فاصله میان تهران تا تبریز از نظر مسافت ۱۱۴ کیلومتر و از لحاظ زمان، از ۱۳ ساعت به ۶.۵ ساعت کاهش می یابد. طرح راهآهن تبریز- میانه از ایستگاه کنونی میانه واقع در مسیر راهآهن کنونی تهران- تبریز آغاز و با گذر از شهرهای ترکمانچای، بستانآباد و باسمنج به ایستگاه راهآهن تبریز متصل میشود.
پور محمدی استاندار آذربایجان شرقی در بازدید از این راه آهن گفت: این طرح، پیشرفت خوبی داشته است اما برای تکمیل مرحله دوم آن تا تبریز، نمیتوان زمان دقیقی اعلام کرد. با وجود پیشرفت این طرح بزرگ، برخی نواقص از جمله تملک اراضی، پیشبرد آن را با مشکل مواجه کرده است و باید به زودی حل شود.
هزار و ۳۰۰ میلیارد هزینه فقط در ۱۸ سال
بهبودی رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی نیز در بازدیدی که از این پروژه داشت گفت: برای تکمیل راه آهن بستان آباد – تبریز ۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار لازم است.
وی در حاشیه بازدید سال گذشته رییس سازمان برنامه و بودجه کشور از راه آهن بستان آباد – تبریز در گفتوگو با خبرنگاران اظهار داشت: هدف اصلی از این بازدید، ارزیابی میزان پیشرفت طرح راه آهن میانه – تبریز بوده که برای ساخت آن حدود یک هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار در طول ۱۸ سال صرف شده است.
وی با اعلام اینکه ۱۸۰ کیلومتر از این راه آهن ۲۰۳ کیلومتری در حال اجرا بوده و زیرسازی تا مسیر بستان آباد به اتمام رسیده است، گفت: از نظر اتصال قطعات این مسیر پیشرفت ۶۰ درصدی دارد و امیدواریم این بخش تا پایان سال جاری به پایان برسد.
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان شرقی با بیان این که مسیر بستان آباد به تبریز ۶۵ درصد پیشرفت دارد، گفت: ستونهای سه گلوگاه و پل بزرگ در این مسیر ساخته شده و پیش بینی میشود با تامین اعتبار مورد نیاز این بخش نیز تا سال آینده به بهرهبرداری برسد.
طبق گفته مسئولین راه آهن میانه، بستان آباد تبریز در ایستگاه ائل گولی تبریز به متروی تبریز متصل خواهد شد تا هم بار ترافیکی تبریز کاهش یابد و هم شبکه حمل و نقل اعم از درون شهری یا برون شهری به سهولت انجام شود قرار براین بود که با موافقت وزیر راه و شهرسازی و با پیگیری استاندار آذربایجان شرقی در صورت تأمین اعتبار، تا پایان سال ۹۷ راهآهن بستان آباد به ایستگاه ائل گولی و ایستگاه فعلی راه آهن تبریز وصل شود و سپس ایستگاه ائلگولی و ایستگاه فعلی راه آهن تبریز به مترو تبریز متصل شود.
امام جمعه تبریز؛ کدام دستها نمیخواهند تا این پروژه به سرانجام برسد؟
این خط آهن هنوز بعد از گذشت حدود ۲۰ سال به نتجه مشخصی نرسیده است چنانچه حجت الاسلام والمسلمین آل هاشم نیز در خطبه های نماز جمعه تبریز هم از این ماجرا انتقاد کرد.
حجتالاسلام والمسلمین سید محمدعلی آلهاشم به پروژه ۲۰ ساله خط آهن میانه به تبریز اشاره کرد و گفت: بنده سال گذشته این مطلب را گفته بودم که چرا بعد از ۲۰ سال این پروژه به نتیجه نرسیده است و به من قول دادند تا این پروژه در اوایل سال جدید تا بستان به بهرهبرداری میرسد ولی دو ماه از سال جدید هم گذشت و هیچ کاری نشده است.
نماینده ولیفقیه در استان گفت: جدیدا معاون عمران استاندار مصاحبه کرده است که این پروژه اواخر امسال به بهره برداری میرسد که این جا این سوال ایجاد میشود که کدام دستها است که نمیخواهند تا این پروژه به سرانجام برسد؟
وی خطاب به نمایندگان مجلس گفت: ای نمایندگان شما پیگیری کنید و از وزارتخانه سوال بکنید که چرا به خط آهن میانه به تبریز بیتوجه هستند؟
چندی پیش وحدتی نماینده مردم بستان آباد و رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی در گفتگو با تبریزبیدار از وجود برخی مشکلات عمرانی خبرداده بود(اینجا بخوانید).
وی گفت: در آخرین بازدیدی که از این پروژه به عمل آمد نشان از پیشرفت کار دیده شد، از مسئولین امر و پیمانکاران این پروژه ریلی درخواست کردیم تعداد اکیپ ها و میروی انسانی خود را در این محل افزایش دهند، امید واریم تا اواخر اردیبهشت ماه سال جاری این پروژه به اتمام برسد، از سمت میانه به طرف بستان اباد با برخی مشکلات روبه رو هستیم از جمله اینکه جوشکاری ریل ها دچار عقب افتادگی شدیم، همچنین ساختمان ایستگاه راه آهن و فضای موجود هنوز به اتمام نرسیده است و آماده نیست، با برطرف شدن این مشکلات و همکاری مسئولین به ویژه استاندار محترم، بهره برداری از این ایستگاه راه آهن تا اواخر اردیبهشت ماه به انجام رسد.
با این وجود وعده های مسئولین هنوز خبری از بهره برداری از این پروژه ۲۰ ساله نیست و شواهد نشان می دهد تا پایان سال جاری نیز نتوان از این راه آهن به طور کامل بهره برد.
گزارش: محمدرضا دهقان نژاد
