سرویس شهری تبریزبیدار/ امروزه برخی از مراسمات مذهبی در فضای بیرون از مسجد برگزار میشود و به علت نبود فضای مطلوب در کالبد شهر، معمولا شبکه معابر و گره های ترافیکی را اشغال مینماید.
شهر تبریز با خاستگاه مذهبی خود در طول تاریخ، شاهد برگزاری مراسم مذهبی گوناگون در محلات بوده که آیین عزاداری برای سالار شهیدان در ماه محرم و صفر از جمله آنهاست. در گذشته این مراسم بیشتر در فضاهای باز مانند میادین شهری، صحن مساجد، معابر و خیابان ها برگزار میشد ولی به تدریج با ورود خودرو، میادین هویت خود را از دست داده و تبدیل به گره های ترافیکی شدند.
همواره با فرا رسیدن ماه محرم و عزاداری خیابانی شاخسی و تعزیه خوانی در معابر شهر تبریز این سوال در اذهان متبادر می شود که آیا معابر و خیابان های شهری برای برگزاری مراسم ایام محرم و صفر مناسب است؟
عده ای در همان وهله اول با نگاه سلبی به موضوع نگریسته و می گویند مراسمات باید به داخل مساجد برود اما دسته دیگری از افراد بر ضرورت طراحی فضاهای جمعی جدید و مناسب در سطح شهر تاکید دارند.
کاظمی کارشناس جغرافیای شهری با اشاره به سبقه برگزاری مراسم در میادین شهری و دگرگونی جغرافیای شهری در وضعیت کنونی، تاکید می کند: تاثیر ارزش های دینی و مذهبی بر ساخت فضاهای شهری از اهمیت بیشتری برخوردار است.
او معتقد است متولیان امر در طرح های توسعه شهری تاکنون هیچ فضایی را برای مراسم عزاداری خیابانی در نظر نگرفته اند و این امر همچون ضرورتی گم شده، در کالبد شهر پنهان است.
اما با همه این احوال چگونه میتوانیم این فضای گم شده را در معماری جدید باز یابیم؟ در گذشته مراسم عزاداری در میادین شهری برگزار میشد ولی با دگرگونی فضای شهری به سبب ورود خودرو، خیابان کشی ها و ایجاد تقاطع ها، پدیده ای جدید به نام فلکه را ایجاد کرد که امروزه همه شهرها با تبعات ترافیکی آن دست و پنجه نرم میکنند. فلکه ها عبارتند از گشودگی های تقاطع محورها و جزیره ای در وسط این گشودگی ها که عملکرد غالب آنها توزیع حرکت سواره هاست. فلکه درست عکس میادین با تعریف و کاربری گذشته عمل میکند، فلکه ها محل توزیع و تفریق اند ولی میادین محل تجمع! و این قبیل تغییرات را نوعی عمران و توسعه شهر خود به حساب میآورند و فضاهای با هم بودن در حال فروپاشی است.
البته ناگفته نماند یکی از دلایل دیگر نبود فضای مناسب در سطح شهر برای برگزاری مراسم عزاداری عدم پراکندگی صحیح مساجد در شهرها برای دسترسی عموم و کوچکی صحن آنها برای برگزاری مراسم میباشد.
به گفته علیلو پژوهشگر جغرافیای شهری، در حال حاضر تغییر و دگرگونی در میادین آنگونه که مورد نظر است، به دلایل عدیده ای، در کوتاه مدت میسر نیست، زیرا امکان تخریب و تبدیل گره های ترافیکی به میادین به معنای واقعی بر اساس طرح های مبتنی بر ارزش ها و اصول اسلامی در زمانی محدود ممکن نیست و در نظر گرفتن فضایی برای برگزاری مراسم عزاداری در همجواری مسجد سازگار به نظر میرسد فلذا در نظر گرفتن فضایی مقابل شبستان اصلی مسجد و جدا از صحن آن برای برگزاری مراسم عزاداری مطلوب است.
انتهای پیام/
