بررسی شرایط ورزش بانوان در گفت و گو با سرپرست امور بانوان اداره کل ورزش و جوانان آذربایجان‌شرقی

من علیزاده هستم مسول ورزش بانوان استان و مشاور مدیرکل در امور ورزش بانوان، دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی و مدت یک سال است که در این حوزه مشغول فعالیت هستم.

سیاست کلی ما در اداره کل ورزش جوانان در کنار توسعه ی ورزش همگانی، توجه وگسترش ورزش قهرمانی با رویکرد علمی و فرهنگی می باشد. در واقع این امر به عنوان هدف کلی برای ما مطرح است در کنار آن ما اهداف دیگری را نیز دنبال می کنیم و در راستای رسیدن به این اهداف برنامه های عملیاتی در نظر گرفته ایم.

اصلی ترین اقدامی که می توان نام برد بحث توسعه ی ورزش همگانی است. در سال ۹۳ ما یک سری ایستگاه های  صبح گاهی در نظر گرفتیم که تعداد این ایستگاه ها در کل سطح استان نزدیک به ۱۰۰ ایستگاه بود. این ایستگاه ها در سالن های ورزشی یا پارک ها دایر شده بود. و در آن مربیان به صورت رایگان به ورزشکاران خدمات ارایه می دادند. برنامه این ایستگاه ها در بازه ی زمانی صبح برگزار می شد و استقبال خوبی نیز داشت. تلاشمان بر این است که در سال آینده بر تعداد این ایستگاه ها افزوده شود. 

برنامه بعدی که در سال گذشته برگزار شد جشنواره ی مادر و دختر بود که با هدف مشارکت و همراهی مادران با دخترانشان برگزارگردید تا هم بتواند اوقات فراغت آن ها را پر کند و هم به نوعی ایجاد انگیزه ای باشد برای مادران که بتواند در کنار فرزندانشان به ورزش بپردازند. این طرح هم از استقبال خوبی برخوردار شد و ما این طرح را گستررش دادیم و در حال حاضر هم ادامه می دهیم.

در سال گذشته ما جشنواره ی بزرگ جوانان شهر تبریز را در چندین رشته  با حضور دختران و پسرا ن برگزارکردیم.  این طرح در مجموع نزدیک به ۱۰۰۰۰ نفر را تحت پوشش خود قرار داد.

طرح ورزش برای همه که از طرف وزارت ورزش وجوانان ابلاغ شده بود نیز به صورت علمی برگزار گردید. اشخاصی که برای ورزش صبحگاهی می آمدند قبل از ورزش یک سری تست های آمادگی جسمانی می دادند و تحت معاینه پزشک قرار می گرفتند تا وضعیت جسمانی آن ها مشخص شود. چون این طرح برای سه ماهه ی تابستان بود در آخر طرح هم تست آمادگی جسمانی از آن ها گرفته شد و مقایسه وضعیت جسمانی آن ها با قبل از شروع ورزش صورت گرفت و این مقایسه تاثیر ورزش را به خوبی نشان داد. استان ما در اجرای  این طرح درکشور مقام اول را کسب کرد. 

در سال ۹۳ بیش از ۴۰۰ همایش کوه نوردی و پیاده روی برگزار کردیم که از استقبال خوبی هم برخوردار شد. هدف ما از این برنامه ها استفاده ی اقشار مختلف جامعه است. در راستای همین مسئله ما استخر ها و سالن های ورزشی را به صورت تخفیف دار در اختیار آن ها قرار دادیم تا استفاده کنند.

در کنار ورزش همگانی ورزش قهرمانی برای ما اهمیت خاصی دارد. در بحث ورزش قهرمانی یک سری مشکلات وجود دارد که ما در تلاش هستیم آن ها را حل کنیم. در سال ۹۳ دو دوره االمپیاد ورزشی بانوان را بصورت استانی در ۸ رشته برگزار کردیم که تیم ها بصورت رایگان در این مسابقات شرکت کردند. فلسفه ی اصلی اجرای این المپیاد، استعداد یابی بود تا ما بتوانیم از ظرفیتکل استان استفاده کنیم. در این المپیاد افرادی شناسایی شدکه توانستند به تیم های قهرمانی اعزام بشوند.

پایگاه های قهرمانی را راه اندازی و مجهز به دستگاه های بدن سازی کردیم تا ورزشکاران تیم های قهرمانی برای بحث های بدن سازی و انجام تمرینات با مشکلی مواجه نشوند. بر همین اساس ما یک سری موفقیت های شاخص کسب کردیم. تیم بسکتبال ما به سوپر لیگ باشگاه های کشور صعود کرد و تیم کوهنوردی ما اولین صعود مستقل خودشان را به قله ی گوی زنگی داشتند.

ما در سال ۹۳ در مسابقات قهرمانی بین المللی توانستیم ۲۵ مدال طلا و نقره و برنز را کسب کنیم.  رویداد بزرگ ورزشی که در سال ۹۳  شاهد آن بودیم بازی های آسیایی و پارا آسیایی اینچئون بود. ما در بازهای آسیایی ورزشکار نداشتیم اما در مسابقات پارا آسیایی سه نفر از ورزشکاران ما توانستند مدال کسب کنند. خانم صدقی در ورزش دو میدانی بودندکه توانستند یک مدال نقره و یک مدال برنز کسب کنند خانم الناز عونی در ورزش تیر اندازی بودند وخانم رقیه نعمتی در والیبال نشسته که توانستند مدال نقره کسب کنند. 

در مسابقات کشوری نیز در ورزش های انفرادی ما توانستیم ۹۰ مدال کسب کنیم. در ورزش های تیمی هم ۱۴ مدال توسط بانوان ورزشکار استان کسب شد. ۷۴ نفر از بانوان ما به اردوی تیم های ملی دعوت شدند و ۳۶ نفر عضو تیم های ملی شدند. 

در حال حاضر ۱۴ تیم در لیگ های کشور داریم که از این تعداد ۴ تیم در لیگ برتر و ۱۰ تیم در لیگ دسته ی یک هستند. 

تعداد۴۳ هیات ورزشی در استان فعالیت می کنند. که از بین این ها قایقرانی، شمشیر بازی، رشته های وشو، جودو، ورزش های رزمی و تیرکمان حرفی برای گفتن دارند و در رشته های ورزشی اتومبیل رانی و بیلیارد ما صاحب مدال کشوری هستیم. تیم بسکتبال ما الان در اوج هست و ما توانستیم مقام اول امید و مقام دوم جوانان در کشور را کسب کنیم. تیم هندبال ما هم در وضعیت خوبی قرار دارد و نفراتی داریمکه خوب عمل می کنند.

مشکل اصلی در ورزش بانوان فرهنگ ورزش است، فرهنگ حضور بانوان در ورزش. اینکه بانوان ورزش را در اولویت های زندگی خودشان قرار دهند و در سالن های ورزش و در ورزش های همگانی حضور پیدا کنند. در خانواده های ما اولویت اول به فرزند و بعد به پدر داده می شود. یعنی مادران همیشه نیاز های آن ها را در اولویت قرار می دهند و نسبت به خودشان غفلت می کنند. ما هنوز نتوانستیم این اولویت را به بانوان بقبولانیم، اینکه ورزش برای بانوان لازم است و چه اثرات مفیدی در کاهش افسردگی  و بیمارهای مختلف دارد. مشکل عمده ی ما در این حوزه عدم حضور بانوان در عرصه های ورزشی هست. بانوان ما هنوز به اثرات ورزش در بارداری در سلامتی و کاهش بیمارها باور پیدا نکرده اند.

به نظر من امکانات ورزشی به نسبت حضور فعلی بانوان در عرصه های ورزشی مناسب است. یک همت جمعی می طلبد تا در راستا فرهنگ سازی حرکتی صورت گیرد، صدا و سیما به عنوان یک ارگان جمعی می تواند به ایجاد این فرهنگ در جامعه کمک کند. متاسفانه صدا و سیما خیلی خوب به این امر نپرداخته است. به نظر من این عدم حضور ناشی از عدم آگاهی است. ما برنامه ی دانش افزایی ورزشی را نداریم.

 در بخش ورزش قهرمانی و حرفه ای مشکل عمده ی ما مسائل مالی است. ورزش قهرمانی باید به بخش خصوصی واگذار گردد. در ورزش بانوان خانم ها حامی مالی ندارند. متولی ورزش قهرمانی باید باشگاه های خصوصی باشد. اگر باشگاه های معتبر مثل تراکتور سازی با کمترین هزینه چند رشته را تحت پوشش قرار دهند بهترین نتیجه گرفته می شود. بانوان این ظرفیت و پتانسیل را دارند. در بحث مربی ما به باز آموزی و تربیت مربی نیاز داریم. اگر این تربیت مربی صورت بگیرد و ما مستقل از مردان شویم این مسئله اهمیت  والایی دارد. ما نیاز به مربی حرفه ای داریم.

مشکل بعدی در حوزه ی ورزش بانوان عدم خود باوری و اعتماد به نفس بانوان است. اگر بانوان خودشان را باور کنند تحول خاصی در این حوزه اتفاق می افتد. تاریخ هم این را نشان داده است که اگر بانوان این خود باوری را داشته باشند می توانند به موفقیت های بزرگی دست پیدا کنند. از بانوان در پست های مدیریتی کمتر استفاده می شود. اگر بانوان در راس هیات های ورزشی قرار بگیرند نگاه هیات از نگاه مردانه خارج می شود و خیلی از مسائل و مشکلات حوزه ی ورزش بانوان حل می گردد.

مشکل دیگر بعد قهرمانی جمعیت کم ورزش قهرمانی استکه برای حل این مشکل ما در سال ۹۳ طرح استعداد یابی را با امضای تفاهم نامه ی همکاری با آموزش و پرورش شروع کردیم. در این طرح نوجوانان ۹ تا ۱۳ ساله در رشته های مختلف تحت نظر تست های آمادگی جسمانی و معاینات پزشکی قرار می گیرند تا بتوانیم با این روش افراد مستعد برای ورزش قهرمانی را شناسایی و مشکل کمبود جمعیت در ورزش قهرمانی را حل کنیم.

ما تعداد ۱۱۰ سالن و مکان ورزش در کل استان داریم که تحت نظارت اداره ی کل ورزش و جوانان است. ولی  طبق ماده ۸۸ ما مشکل واگذاری داریم و باید باشگاه ها را واگذار کنیم. البته در مواردی برحسب نیاز می توانیم آن ها را نگه داریم .در حال حاضر ما ۱۵ مکان ورزشی واگذار نشده داریم و یک مجموعه از این ها به نام مجتمع ورزشی کوثر در اختیار بانوان است. البته این مورد موفقیت خاصی در استان ماست خیلی از استان ها این امکان را ندارند. 

با توجه به این که یکی از آیتم های سند توسعه و تدبیر استان افزایش ایستگاه های ورزشی است در سال ۹۴ ما قصد داریم این ایستگاه های را افزایش دهیم. همچنین تلاش داریم تا همایش ها را با هدف ایجاد انگیزه برای ورزش بانوان ادامه دهیم. مسابقات مادران و دختران در ۷ رشته ی ورزشی والیبال، بسکتبال، هندبال، شنا، فوتسال، دارت و ورزش های همگانی در اردیبهشت ماه افتتاح شد که این مسابقات در ابتدا به صورت محلی بعد به صورت منطقه ای و شهرستانی برگزار خواهد شد و مرحله ی استانی بصورت مسابقه ی فینال در شهریور ماه برگزار خواهد گردید.

جشنواره های روستایی و عشایر که در سال گذشته برگزار شد امسال نیز قصد داریم این برنامه ها را اجرا کنیم. هدف اصلی ما این است بتوانیم فرهنگ و ارزش های دینی خود را به دنیا نشان دهیم. این بحث در بانوان بیشتر خودش را نشان می دهد.  برای همین ما سعیکردیم با برگزاری همایش های عفاف و حجاب اخلاق حرفه ای و ارزش های اسلامی را نهادینه کنیم تا بانوان ما با حضور در میادین ورزشی دنیا این پیام را به دنیا انتقال بدهند.

در سال ۹۴ دوره ی اخلاق ورزشی، بصیرت و منش پهلوانی را با همکاری بسیج اجرا خواهیم کرد. بحث ها و همایش های علمی را با همکاری دانشگاه تبریز برگزار خواهیم کرد.  المپیاد ورزشی را نیز در ۱۳ رشته ی ورزشی  اجرا خواهیم داشت و بحث استعداد یابی را به طور جدی پیگیری میکنیم. تلاش داریم تا تعداد مدال های خود را افزایش دهیم و برای یک رویداد بین الملی میزبان باشیم. 

 با تشکیل شورای عالی ورزش استان به ریاست استاندار محترم و ۲۰ عضو از ارگان های مختلف مانند دانشگاه، آموزش  و پرورش و صدا و سیما سعی شده است تا اهم مسائل ورزشی استان در این شورا مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. ما نیز عضو مشاور بانوان دستگاه های عضو این شورا را جمع کردیم و مشاور بانوان این دستگاه ها را ملزم به پیگری امور ورزش بانوان کردیم. 

آموزش و پرورش و صدا و سیما از ارگان های تاثیر گذاری هستند که می توانند در بحث فرهنگ سازی موثر واقع شوند. طرحی پیشنهادی به صدا و سیما دادیم تا برنامه ای با عنوان دانش افزایی ورزش برای همه با حضور متخصصان ورزش و پزشکان برگزار گردد.

کارگروه تخصصی ورزش بانوان را نیز تشکیل دادیم که متشکل از اساتید دانشگاه، پیشکسوتان ورزشی وکارشناسان خبره ی ورزش می باشد. این کار گروه به عنوان اتاق فکر مسائل و مشکلات ورزش بانوان، بررسی این امور را پیگیری می کند.  به نوعی تلاش کردیم تا با تلفیق علم و عمل گامی در راستای حل مسائل ورزش بانوان بر داریم.

 

با نصب پوستر و بنر در سالن های ورزشی و سطح شهر تلاش کردیم تا حدی به بهبود فرهنگ ورزش کمک کنیم. برگزاری همایش های پیاده روی و کوه نوردی مواردی بودکه تلاش شد تا با افزایش انگیزه، بانوان را به حضور در عرصه های ورزشی راغب کنیم. البته باید در نظر داشت که جامعه ی اداره کل ورزش و جوانان محدود است و ارگان های دیگر باید در این زمینه همکاری های لازم را انجام دهند.

ما کمیته ی بازرسی را به صورت منسجم تر از قبل تشکیل دادیم تا در صورت مشاهده ی تخلفات حتما اقدامات لازم صورت بگیرد. وقتی ما تشویق میکنیم برای ورزش باید محیط سالم و پاکی را فراهم کنیم تا بانوان ما بتوانند از آن استفاده کنند . اکیپی تشکیل شده تا با باشگاه های بدون مجوز برخورد بکند. 

به نسبت حضور بانوان در عرصه های ورزشی امکانات در حد قابل قبول است. مسلم است که در صورت حضور گسترده امکانات زیادی لازم خواهد شد ولی با میزان مشارکت فعلی بانوان امکانات در حد قابل قبول است. 

ما در جلسه ای که با خانم مولاوردی داشتیم مطالباتمان را به صورت مکتوب ارائه دادیم. پروژه های عمرانی نیمه تمام در وزارت ورزش خیلی زیاد است و پروژه ی جدیدی قابل اجرا نیست. اما ما یک سری پیشنهادات در حوزه ی ورزش بانوان ارائه دادیم از جمله: الزام صدا و سیما به امر فرهنگ سازی برای ورزش مخصوصا ورزش همگانی و برنامه ی تلویزیونی در راستای سلامت، حمایت بخش خصوصی از ورزش تا مسائل مالی حل شود، در اعتبارات تخصیص یافته سهم بانوان افزایش یابد یا نظارت بیشتری صورت بگیرد، از قهرمانان و نخبگان ورزشی حمایت شود، ساعات زنگ ورزش در مدارس افزایش پیدا کند، صدور ماموریت ورزشی ۴ ساعته در هفته برای خانم های شاغل. این ها بخشی از پیشنهادات ما بود.

اصرار بیش از حد به این بحث ضربه ای است به ورزش بانوان. باید ورزش بانوان به کار خود ادامه بدهد. ارگان تصمیم گیرنده در این زمینه هر تصمیمی گرفتند باید مورد قبول باشد و پافشاری روی این مساله به ضرر ورزش بانوان است. باید در نظر بگیریم که ما فرهنگ مربوط به خودمان را داریم و باید خودمان را با این فرهنگ تطبیق دهیم. مشارکت ما باید در عرصه های ورزشی باشد.

من هم از شما تشکر می کنم.