اصغر رئوفی/ سرویس اجتماعی تبریزبیدار
وارد روستا که می شوی رفته رفته هوا برای نفس کشیدن سنگین می شود، احساس می کنی کسی گلویت را گرفته و خفه ات می کند و برای زنده ماندن باید فورا یا روستا را ترک کنی یا آبی سردی بنوشی، بیشتر که قدم می زنی مردم خسته ای را می بینی که به دنبال فروش خانه هایشان روانه بنگاه های املاک می شوند، خانه هایی که روزی با هزاران آرزو در کنار بهترین باغات بنا شده بودند و هر روز ساکنینش با بوی گل و صدای دام هایشان بیدار می شدند، ولی حال انتشار بوی تعفن خفه کننده تبدیل به ساعت کوکی ساکنین برای بیدار شدن و گریز چند ساعته از روستا شده است.
متاسفانه روستایی که از آن حرف می زنیم نه مربوط به روستاهای عصر رنسانس و انقلاب صنعتی است نه روستایی حوالی هیروشیما و ناکازاکی که هدف حمله اتمی قرار گرفتند، بلکه مکان مذکور، در جنوب غرب تبریز واقع شده است و روزگاری نه چندان دور یکی از خوش آب و هواترین مناطق تبریز به شمار می رفت و دارای باغهای بزرگ و پر میوه بود و در کشاورزی و دامپروری حرف اول را می زد.
روستای کجاآباد که به تازگی به نام قدیمی خود کجوار تغییر نام پیدا کرده است در حوالی تبریز و زیر سایه سکوت سنگین مسئولین در حال مرگ تدریجی است و اکثر مردم آن جا هرکدامشان به طریقی مورد لطف آلاینده های پالایشگاه و پتروشیمی قرار گرفته اند.
پتروشیمی و ما ادراک ما الپتروشیمی!
تشدید مشکل این منطقه به دهه شصت خورشیدی بر می گردد زمانی که کلنگ پتروشیمی در بهترین زمین های زراعی و در حالیکه فقط یک کیلومتر از مناطق مسکونی فاصله داشت به زمین زده شد و بین مناطق مسکونی و پتروشیمی فقط خط باریکی فاصله به وجود آمد.
پتروشیمی در زمان ریاست جمهوری آقای هاشمی بطور رسمی افتتاح شد واین شد که کلیه معادلات آب و هوا و کشاورزی و دامپروری روستا بهم خورد. باغات زیبا از آلودگی جوی از بین رفت، کشاورزی با کم آبی مواجه شد، دامپروری هم به طبع آن کم رونق شد. حال اگر در این محله زراعت می شود و یا دامپروری بصورت محدود انجام می گیرد بی نصیب از آلودگی نیست.
مردمی که به تدریج…
برای پیگیری بیشتر با دکتری که در آن روستا مشغول به کار بود گفت و گو کردیم. وی به ما گفت: تقریبا بیست سال است که در این منطقه طبابت می کنم و هر روز صبح از تبریز راهی محل کارم می شوم و بعد از ظهر برمیگردم.
وی بیان داشت: متاسفانه آلودگی های موجود ضربه اصلی را به زنان وارد کرده است و طی مدتی که در این منطقه مشغول به فعالیت هستم نازائی مخصوصا نازائی ثانویه بیشتر شده است.
دکتر روستا در انتهای گفت و گوی کوتاهمان افزود: علاوه بر نازائی سقط جنین نیز به طور تدریجی تبدیل به یک امر شایع می شود ،و مهم تر از همه شاهد افزایش بیماری های قارچی مخصوصا در بین بانوان هستیم.
درد دل مردم از الودگی هوا و ورود پساب های شیمیایی ممنوعه به مزارع
پس از دکتر با مردم روستا به گفت و گو پرداختیم پیرمردی می گفت: مهمان همسایه مان در ماه رمضان ساعت دو نصفه شب مورد حمله قلبی قرار گرفت و آن را فورا به یکی از بیمارستان های تبریز منتقل کردند، املاک داری نیز به ما می گفت: روزانه برخی ساعات بوی تعفن آن قدر در سطح روستا گسترش می یابد که نمی توانیم نفس بکشیم.
در کل و بنا به گفته ساکنین کجوار از استشمام این بوهای متنوع شیمیایی به دست آورده، می‌توان گفت که این مواد، اغلب شب‌ها از حدود ساعت یازده و نیم شب تا ساعت هفت و نیم صبح به صورت آزادانه در فضای آزاد اطراف پتروشیمی معلق هستند. انگار شب‌ها، به دور از چشم مأموران محیط زیست، فیلترهای تصفیه کننده (اگر موجود باشند!) از کار می‌افتند و مواد آلاینده در محیط پخش می‌شوند. این بوها آنقدر برای مردم این منطقه آشنا است که حتی بچه‌ها نیز، در عالم کودکانه خودشان نام‌هایی را برای انواع مختلف این بوها انتخاب کرده‌اند.
علاوه بر مشکل آلودگی هوا که زندگی را برای اهالی روستا به تنگ آورده، ورود آزادانه پساب های شیمیایی نیز از طریق این مجتمع های صنعتی، کار باغات اطراف را یک سره کرده است و از درخت های میوه تنها خاطره ای در ذهن کشاورزان کجوار باقی مانده است.
شورای تامین تصمیم گیری کند
مردم منطقه از هر راهی استفاده می کنند تا مشکلات خود را به گوش مسئولین برسانند از تجمع در مقابل دفاتر خبری گرفته تا مقابل منزل مسئولین ولی انگار زور آن ها به این صنایع نمی رسد، موضوعی که کارشناس سازمان حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی نیز تلویحا بر آن صحه گذاشت.
وی در گفت و گو باخبرنگار تبریز بیدار گفت: ما تمام سعیمان را در بهبود وضعیت این صنایع می کنیم ولی چون پالایشگاه و پتروشیمی جز صنایع استراتژیک محسوب می شوند تصمیم گیری در قبال فعالیت آن ها در دست شورای تامین استان است.
وی ادامه داد: با توجه به نصب دستگاه های آلودگی سنج در روستا اوضاع انتشار آلودگی را به طور ۲۴ساعته در کنترل داریم و کمترین نشت آلودگی در سطح منطقه واکنش ما را در پی خواهد داشت.
برای ما نیز حق زندگی قائل شوید
انتهای گزارشمان را نیز به سخنان یکی از اهالی روستا که راهنمای ما در روستا بود اختصاص می دهیم. وی گفت: فارغ از این که دستگاه آلودگی سنج محیط زیست به چه چیزهایی حساس می باشد که در مقابل خفگی مردم این چنین سکوت کرده است امیدمان می رود با توجه به وجود مسئولین وظیفه شناس چه در شورای تامین استان و چه در شهرداری فکری به حال این مردم زجر دیده بکنند.
این ساکن کجوار تصریح کرد: همانطور که پالایشگاه و پتروشیمی برای کارمندان خود در جاه ائل گلی بهترین مکان تبریز اقدام به خرید زمین برای احداث خانه کرده اند، حق زندگی را برای ما نیز قائل باشند و مکانی را آن هم نه به طور رایگان به ما اختصاص دهند و یا این که حداقل شهرداری اقدام به ایجاد فضای سبز کند تا شاید کمی از تاثیر آلایندگی ها بکاهد.
گفتنی است تبریز بیدار پیگیری موضوع تا رسیدن به نتیجه نهایی را وظیفه خود می داند و در این راه از شناسایی افراد مقصر در این خصوص کوتاهی نخواهد کرد.
