سرویس سیاسی تبریزبیدار؛
بهجرئت میتوان گفت، حسن روحانی این روزها بدترین و سختترین روزهای ریاست جمهوری را میگذراند. اگر روحانی و یاران بنفشپوش اعتدالیاش در ۲ سال گذشته در پشت سنگر افراطی-اعتدالی پناه میگرفتند و چماق شکست اصولگرایی را مدام بر سر این طیف و حامیان آن میزدند، گویی عمق استراتژیک دولت یکی پس از دیگری در حال فرو ریختن است.
وصل کردن چرخ سانترفیوژ به چرخ اقتصاد و مذاکره با کدخدا، سیاستی بی پیرایه از فردی بود که خود یک دهه پیش مذاکراتی هستهای را رهبری میکرد که پس از امضای توافق سعدآباد و تعلیق برنامههای هستهای، با بدعهدی آمریکا پلمپهای آن به دستور رئیسجمهور اصلاحات شکست و این برنامه در مسیری افتاد که ۸ سال روحانی و حلقه موسوم به نیویورکیها همیشه منتقد آن بودند.
اما چرخ روزگار چرخید و روحانی پس از ۸ سال بار دیگر پس از رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی، با استراتژی نقد “گازنبری” و در قامت یک حقوقدان، به صحنه آمد و وعده حل ۱۰۰ روزه مشکلات اقتصادی را داد. آنان که با مدیریت اجرایی کشور و علم اقتصاد آشنایی داشتند میدانستند که این وعده عجیب روحانی، بهاندازهای در حلقه پوپولیسم رأی گرفتارشده بود که نمیتواند کارایی مشخصی داشته باشد.
مردی که از بستن دهان منتقدان به خدا پناه برد!
پس از مراسم تحلیف در مرداد ۹۲ که روحانی با “از بستن دهان منتقدان” به خدا پناه برد، آتش توپخانه رسانهای و نقد اردوگاه متشتت اصولگرایی آغاز شد. روحانی که میخواست به هر طریقی دستاوردی از “مذاکره با کدخدا” را در ۱۰۰روزبه حامیان خود ارائه کند، مستعجلانه توافقی را بهدست آورد که صحنه ۱٫۵ سال آینده سیاسی کشور، محل نثار القاب مختلف به منتقدین آن شد.
روحانی روزی مخالفین توافق ژنو را “بیسواد“، “بی شناسنامه”، “بزدل”، “به جهنم”، “دروغپراکن” خطاب کرد و روزی دیگر آنان را “عقبمانده ” و “در عصر حجر” نامید.
گفتاردرمانی دولت روحانی برای به نتیجه رسیدن توافق هستهایبهاندازهای به درازا کشید که دیگر هر آنچه باید میشدشد و دولت توافقی را در تیرماه انجام داد که ادعای فراوانی پیرامون آن مطرح شد؛ از ترک برداشتن ساختار تحریمها تا رفع کامل تحریمهای اقتصادی.
موافقت مشروط
در کنار این خوشبینی افراطی دولت روحانی به غرب بود که رهبر معظم انقلاب پس از بررسیهایبرجام در کمیسیون ویژه مجلس و شورای امنیت ملی، در نامه ضمن “موافقت مشروط” با این توافق، تأکیدات و الزامات ۹گانه ای را در اجرای این توافق نگاشتند که به اذعان تمامی کارشناسان و افکار عمومی، مهر تضمینی بر اجرای تام و تمام برجامفعلی (با تمامی انتقادات وارده به آن) باشد.
ایشان همچون گذشته در پایان این نامه تأکید کردند «رفع تحریمهاهرچند از باب رفع ظلم و احقاق حقوق ملّت ایران کار لازمی است، لیکن گشایش اقتصادی و بهبود معیشت و رفع معضلات کنونی جز با جدی گرفتن و پیگیری همهجانبهی اقتصاد مقاومتی میسّر نخواهد شـد»
اما گویی دولتمردان اعتدالی چنان سرمست از باده پیروزی برجامی خود بودند که با اعتماد به آمریکا تمامی تحریمها را برداشتهشده قلمداد کردند و تکیهبر توان داخلی و نه خارجی را سرابی بیش نپنداشتند.
روحانی در حلقه بحرانها!
اما اکنون پس از ۶ ماه از آغاز اجرای برجام و یک سال پس از امضای واقعیتهای مستتر در اجرای آن و بدعهدیهایکینهتوزانه آمریکا در حال نمایان شدن است. علیرغم برداشته شدن ظاهری تحریمهای بانکی، ساختار این تحریمها به روال پیشین باقی ماده، تحریمهای جدیدی در مسئله موشکی اعمالشده، هواپیماهای خریداریشده به ایران نیامدند و دهها مسئله دیگر که باعث رنگباخته شدن خوشبینی افراطی دولتمردان بنفشپوش شد.
این موضوع واقعیتهایی را به روحانی، دولتمردان و حامیان برجام نشان داد که رهبر معظم انقلاب از مدتهایپیشبر آن تأکید داشته و گفته بودند «از هرکسی به آمریکا اعتماد کند سیلی میخورد»
به سرانجام نرسیدن رفع تحریمها و دبه آمریکایی در اجرای برجام به حدی برای دولت روحانی گران تمام شد که برای اولین بار علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی هستهای ناچار به واکنش شد و سخنان در “توطئه” انگاشتن اقدامات غرب به میان آورد.
از سوی دیگر چنبره رکود شدید اقتصادی بر کشور در اقتصاد، موضوع فیشهای حقوقی نجومی در سیاست داخلی و دبه غربیهادربرداشتنتحریمها در سیاست خارجی، به سان مثلثی روحانی و دولت وی را محصور کرده است که سختترین وضعیت خود در ۳ سال اخیر قلمداد میشود.
آینده روحانی!
دولت اعتدال در مواجهه به با این ۳ موضوع اصلی در حال از دست دادن مشروعیت و کارآمدی خود است و بیشکهمانهایی که در سال ۹۲، از او حمایت کردهاند، در صورت تداوم این شرایط از او روی بر خواهند گرداند و وی را تنها خواهند گذاشت اما روحانی چه میتواند کند.
آسانترین راه برای وی اجرای سیاستهایی با “اقدام و عمل” در حوزه اقتصادی است که دولت وی در ۲.۵ سال گذشته بهصرف گفتار عمل کرده ولی با امید واهی به برجام آن را انجام نداده است. سیاستهای اقتصاد مقاومتی کلید حل مشکلات اقتصادی کشور است که بیش از آنکه دولتی راست یا چپ آن را انجام دهد، دولتی را طلب میکند که با عمق وجود بهضرورت اجرای آن ایمان داشته باشد.
شرایط در عرصه سیاست داخلی برای روحانی چندان میسر نیست. دیگر کسی نمیتواند در برابر آرمانشهری که او پس از برجام برای مردم خلق میکرد دفاع کند و یا در برابر آن موضع نگیرد.
منتقدین روحانی و دولت در برجام و فیشهای حقوقی امروز بیش از هر زمان دیگری متحدتر و متفقتر بر نقد او هستند و اگر افرادی که تا دیروز اصولگرایانه به برجام رأی میدادند، امروز اصلاحطلبانه از روحانی و برجام او انتقاد میکنند.
وزیر بهداشت روحانی اخیراً در گفتوگویی اظهار داشته «از حضور یا انتخاب مجدد روحانی در انتخابات ریاست جمهوری مطمئن نیستم»، آیا آنگونه که گمانهزنی می شود، روحانی اولین رئیسجمهور تک دورهای ایران خواهد شد و اینکه آیا اصلاحطلبان در عبور از او و اصولگرایان برای شکست او موفق خواهند شد یا نه؟
