سرویس سیاسی تبریزبیدار؛
کمتر از ۹ ماه از آغاز جدی رقابتهای انتخاباتی در آمریکا برای تعیین جانشین اولین رئیسجمهور سیاهپوست این کشور نمیگذرد و در این مصاف “الاغ”ها و “فیل”ها، واگویه هایی از ساخت سیاست آمریکا بهعنوان الگوی مدعی دموکراسی رو به جهان نمایان میشود.
وقتی دو مناظره جدی انتخاباتی دو کاندیدای جمهوریخواه و دموکرات آمریکا در قالبهای “افشاگری جنسی” و “تهدید به زندان” خود را نمایان ساخت، علامت سؤال بزرگی در برابر بسیاری که آمریکا و آمریکاییها را “کشور فرصتها” و “کشور آزادیها” میخواندند، پدید آمد.
این پرسش بزرگ و مهم این بود که در سالهای اخیر چه بر سیاست عملگرایانه و پوزیتویستی آمریکا آمده است که نزاع دو کاندیدای انتخاباتی با نازلترین شکل خود فرو کاهیده و اسباب هجو این رقابتها را برای مردمانی در کشورهای درحالتوسعه فراهم سازد که برای دهها سال، آمریکا را بهعنوان مهد دموکراسی و آزادی بیان میشناختند.
اما فیالواقع نزاع ترامپ-کلینتون و اظهارات آنان تا چه حدی جدی است و نمایانگر چه گسلها و شکافهایی در جامعه نوپا و متکثر آمریکاست؟
ترامپ؛ پدیدهای ساختارشکن!
شاید هرکس در رأی آوری و محبوبیت این جمهوریخواه ۷۰ ساله تاجر شکی داشته باشد، بر این مسئله اتفاقنظر دارند که استراتژی او در نشان دادن خود بهعنوان فردی خارج از ساختار کلیشهای و فاسد در سیاست آمریکا، تاکنون موفقیتآمیز بوده است.
وی که بهتازگی حمایت همحزبیهای خود در جناح جمهوریخواه را ازدستداده، نمونه تمامعیار برخاستن راست از منتهیالیه چپ جناح جمهوریخواه و شورشی سیاسی برعلیه همقطاران خود است.
ترامپ گرچه بهصورت شفاف و بیپرده مواضع خود در قبال مسائل و موضوعات مختلف را ابراز میدارد، ولی همچنان مبهم، کلی و شعارزده سخن میگوید اما استعاره و جملهای به این سخنان متناقض و البته تند او معنا میدهد و آنهم «احیای مجدد آمریکای بزرگ» است.
اظهارات وی همچون “متجاوز و قاچاقچی خواندن مهاجران غیرقانونی مکزیکی، ضرورت استفاده از القای حس خفگی با آب برای زندانیان، اخراج ۱۱میلیون مهاجر غیرقانونی، راه ندادن مسلمانان به امریکا، برای عدهای بهاندازهای سخره آور نیست که دهشتناک است.
اما ترامپ علیرغم سخن از بازگشت به دوران ریگان و تکیهبر فساد اخلاقی بیل کلینتون، یک تاجر و اهلمعامله و درعینحال یک پوپولیست است. انتشار گسترده نوارهایی از اظهارات خلاف اخلاق وی درباره زنان آرای او را تا حد زیادی کاهش داده است.
هیلاری اوباما!
اما رقیب ۶۸ ساله ترامپ، فردی است که بنگاه رسانهای آمریکا در ۵ سال اخیر، چهرهای از رئیسجمهور پسا اوباما را ترسیم کرده است که در قامت یک زن و البته شبیه به هبلاری کلینتون است.
کلینتون که همچنان باید بار مصائب فساد اخلاقی همسرش بیل کلینتون با مونیکا لوینسکی را بر دوش کشد، معضل دیگری را در رابطه با استفاده از سرور شخصی در رابطه با ایمیلهای وزارت خارجه و سپس پاک کردن ۳۳هزار از آنها دارد که ترامپ در مناظره دوم انتخاباتی با دلیل و بدون ذلیل آن را به رخ وی کشید.
بانوی اول آمریکا در سالهای ریاست جمهوری همسرش که خود اکنون سودای فرد اول کشور را در سر دارد نخستین نطق انتخاباتی خود را بهعنوان نماینده و مدافع طبقه متوسط ایراد کرد و در برابر پیادهنظام ناسیونالیستهای مغرور سفیدپوست ترامپ، گفت مسائل اقتصادی و فرصتهای برابر برای طبقه متوسط را در کانون کارزار انتخاباتی خود قرار داده است.
کلینتون بهدفعات مختلف ازجمله در اصلاح قوانین بیمه درمان در آمریکا، گفته راه اوباما را باافتخار ادامه میدهد و از پیشرفتهای چشمگیری میگوید که در طول هشت سال دولت اوباما بهدستآمده و هشدار میدهد «ما نباید اجازه دهیم که عقربههای ساعت بهعقب برگردد. ما دستاوردهای زیادی کسب کردهایم.»
کمپین انتخاباتی کلینتون به حدی داغ شد که مادلینآلبرایت وزیر خارجه اسبق آمریکا، گفت که “در جهنم جایی ویژه برای زنانی است که به کلینتون رأی ندهند وجود دارد” و شاید به این دلیل است که حتی رئیسجمهوری خواهان کنگره نیز بهسوی هیلاری کلینتون آمده است.
شعارهای انتخاباتی کلینتون بسیار مشابه شعار دموکراتها و شعار همسرش بیل کلینتون در دهه ۹۰ با عنوان “تغییر ساز” است و وی پس از انتشار نوار رسوایی اخلاقی ترامپ و مجادلات لفظی در دو مناظره پیروز نسبی بوده و باید دید که آیا در یک ماه بعدی ترامپ غیرقابلپیشبینی چه خواهد کرد.
جدال فیل خشن و الاغ خپل!
اما آنچه در میانه رقابتها و جدال دو فیل (نماد جمهوریخواهان) خشن و الاغ (نماد دموکراتها) قابلتوجه است نگاه آنان به جمهوری اسلامی است. بهزعم نگارنده علیرغم اظهارات گاها تند و صریح ترامپ علیه ایران در مقابل اظهارات بهظاهر منطقی و آرام کلینتون، این اظهارات ممکن است در پایان بهصورت وارونه تغییر کند.
واقعیت آن است که دونالد تراپ بیش از آنکه یک سیاستمدار باشد، یک تاجر است و بالطبع اهل بده بستان، این عملگرایی ترامپ چیزی نیست که از چشم یکی از مهمترین مخالفین آمریکا، یعنی سیاستمداران روسی پنهان بماند و آلکسی پوشکوف، رئیس کمیسیون امور بینالمللی دومای روسیه درباره وی میگوید «با شخصی مثل ترامپ که تاجر و عملگراست میشودکارکرد. یک تاجر همهچیز را قابل گفتوگو میداند.»
نگاه عملگرایانه ترامپ در برابر نگاه ایدئولوژیک زده مبتنی بر “دست مخملی” کلینتون امری نیست که بر کسی پوشیده باشد. کیست که از برد، پیش از اینکه ترامپ ایران را “قدرتی تروریستی” و برجام را “احمقانهترین توافق در تاریخ توافقات” بداند، این هیلاری کلینتون بوده است که پیش از کلینتون در سال ۸۸ برنامه هسته ای ایران را “تحریکآمیز” دانست و چند سال بعد درباره ایران گفت «ایالاتمتحده مصمم است مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای شود و برای نیل به این هدف، سیاست دوگانهای را دنبال کرده است. ایران باید در همه مسائل باقیماندهبهطور کامل و بلافاصله با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند…جامعه بینالمللی همچنین مصمم است درآمدهای نفتی ایران را به میزان قابلتوجهی کاهش دهد…»
هرچند غیرقابلپیشبینی بودن ترامپ در برابر سیاست ورزیهای خاص کلینتون مسئلهای است که حداقل انتخاب ۴ ساله هریک از آنان میتواند تابع قابل اهمیتی بر سیاست خارجی ایران و اصطکاک با آن را به نمایش گذارد.
اما آنچه در این میانه پشت پرده چهره فاجعهبار و ماکیاولیستی سیاست آمریکا را به دنبا نشان داده، فروکاست و زوال اخلاق سیاسی در کشور مدعی دموکراسی و لیبرالیسم و شکلدهی دوقطبی کاذب و فاشیستی است که بهتازگی ترامپ، همچون یکی دیگر از فتنه گران سبز ایران، علم تقلب در انتخابات آمریکا را برپا کرده است.
باید منتظر ماند و دید که ۳ هفته دیگر، کدام حزب پیروز انتخابات خواهد شد؛ حزب الاغها یا حزب فیلها!
توضیح: «الاغ» و «فیل» به ترتیب نماد دو حزب دموکرات و جمهوریخواه هستند که وجهتسمیه آنها از ابتدا، با کنایه سیاسی همراه بوده، اما هواداران این دو حزب بعدها با زیرکی از این واژهها به نفع خود بهرهبرداری کردند. استفاده از این واژه ها به هیچ وجه جنبه توهین و یا تحقیر نسبت به افراد یا جناح های سیاسی آمریکا را ندارد.
