جایگاه همسران؛

نگاهی به جایگاه زنان در خانواده مسلمان به انگیزه سالروز وفات بزرگ بانوی اسلام حضرت خدیجه (س)

اینکه در این دنیا باید راهی را طی و مسیری را ترسیم کرد، دغدغه آدم‌هایی است که دوست دارند بهترین راه را انتخاب و در طول مسیر میان‌بُرهای نیکی کردن و کمک دیگران را برگزینند. گاهی وجود یک همراه باعث به وجود آمدن همدلی بین انسان‌ها می‌شود و در سایه این همدلی بدون نگرانی گام‌هایی به سوی موفقیت در طول مسیر برداشته می‌شود.

به گزارش تبریز بیدار به نقل از شهر آرا آنلاین، به‌طور حتم شنیده‌اید که پشت سر هر مرد موفق یک زن نقش داشته است. نمونه این انسان‌ها در طول تاریخ کم نیستند. زنانی که به الگوهای اسطوره‌ای تبدیل شده‌اند. افرادی که برای رسیدن به موفقیت، تکامل و رشد خود و دیگران همراهی را با همدلی پیوند زده‌اند.


حضرت خدیجه (س)، همسر پیامبر اسلام(ص)، به عنوان یکی از این زنان، الگوی همیشگی جامعه بانوان است، یاری همراه و همدل واقعی که در مسیر انجام رسالت همسرش سهم بالایی داشت.


دختر «خویلد بن اسد» و «فاطمه بنت زائده بن اَصَم» یکی از ثروتمندان مکه بود که فقیران و بینوایان به خانه او چشم امید داشتند. زنی که در عرصه تجارت فعالیت می‌کرد و از دوراندیشی و خردمندی خاصی برخوردار بود. برای خدیجه(س)، امینی که در دوران نوجوانی و جوانی در کاروان‌های تجاری‌اش کار می‌کرد قابل مقایسه با دیگران نبود و او برای این بانو، ارزشمند و والا‌مقام بود و بالاخره خدیجه همسر بهترین خلق شد.


شاید همین امر موجب شد که در دورانی که بعثت اتفاق افتاد و رسول خدا(ص) به رسالت برانگیخته شد، نخستین زنی که به ایشان ایمان آورد، همسرشان یعنی خدیجه(س) بود که به‌حق در این مسیر مهم و سخت همراهی خوبی داشت.این بانوی بزرگ اسلام، در سخت‌ترین لحظه‌های رسالت کمک کرد و ثروت خود را در راه دین در اختیار پیامبر(ص) گذاشت.


حضرت محمد(ص) او را بسیار دوست می‌داشت و همیشه به یاد این بانوی بهشتی بود زیرا در مدت ٢۴‌سال زندگی مشترک با خدیجه علاوه‌بر حمایت‌های مالی، تقویت روحی و عاطفی، همراه رسول خدا(ص) در آن دوران سخت در برابر مشکلات بود.


نقل شده است که وقتی پیامبر(ص) با اندوه و مصیبت وارد خانه می‌شدند، حضرت خدیجه(س) ایشان را دلداری می‌داد و نگرانی را از وجود آن حضرت دور می‌کرد.

 

دین اسلام مدیون اوست 


بدون تردید، ماجرای «شعب ابی‌طالب» یکی از مواقع سخت و دشواری است که بر پیامبر(ص) و مسلمانان گذشت و در آن شرایط، ثروت حضرت خدیجه(س) این محاصره اقتصادی را تحمل پذیر کرد؛ به طوری که بعد از این مدت دیگر ثروتی نداشت و پیامبر اکرم(ص) از فداکاری وی در مدت سه سال شعب ابی طالب بسیار یاد می‌کردند. همراهی با همسر یکی از کارهایی بود که از یاد تاریخ نخواهد رفت و دین همیشه 


مدیون این بانو خواهد بود.همچنین، یکی از فضیلت‌های حضرت خدیجه(س) مقامی است که در بهشت دارد و در کنار زنان بزرگی مانند آسیه و مریم حضور دارد.


به بهانه وفات این بانوی ارجمند‌، نقش همراهی و همدلی زن در زندگی مشترک را در گفتگو با حجت‌الاسلام روح‌ا… شفیعیان، پژوهشگر، نویسنده، کارشناس و مشاور دینی در حوزه خانواده بررسی کردیم.

 

او را درک کن

اصولا خانواده که متشکل از همسران و فرزندان است، باید با همدلی آشنا و عجین باشند. این اجتماع کوچک که از نظر دین اسلام بسیار مهم و از جایگاه والایی برخوردار است، با استفاده از این کلید واژه می‌تواند مسیر زندگی را به سوی سعادتمندی دنیوی و اخروی طی کند.


همدلی را درک احساس طرف مقابل و حتی مشترک‌شدن در هیجان‌های فرد دیگر توصیف و تعریف می‌کنند که در نتیجه خیلی از وقت‌ها همسران به دلیل داشتن این درک متقابل با یکدیگر رفتار خوبی دارند یا بر عکس به‌دلیل نداشتن این درک و نه به‌دلیل مشکلات، از یکدیگر ناراحت بوده و درگیری‌هایی پیش می‌آید.


در واقع همدلی به طرف مقابل می‌فهماند که رفتار و شرایط او را درک می‌کند و به آنچه برای او اتفاق افتاده بی‌تفاوت نیست؛ هنری که احساس منفی را مثبت کرده و گام مهمی برای حل مشکلات زندگی است.


اگر داستان چگونگی برخورد آن زن با حالت غم و ناراحتی شوهرش را شنیده باشید، به کارآیی این نکته مهم یعنی همدلی بیشتر پی خواهید برد. روایت است که شخصى خدمت رسول خدا(ص) درباره همسرش که هنگام ورود به خانه به استقبالش مى‌آید و وقت خروج ‏بدرقه‌‏اش می‌کند، عرض کرد: هنگامى که مرا غمگین می‌بیند، می‌گوید که اگر درباره رزق و روزى مى‌‏اندیشى غصه نخور که خدا ضامن روزى است و اگر در مورد آخرت مى‌‏اندیشى، خدا اندیشه و اهتمام تو را زیاد کند. ‏


در این هنگام پیامبر(ص) فرمودند که از‌سوی خدا در این جهان عمال و کارگزارانى است و این ‏زن از آنان است؛ چنین همسرى نصف اجر یک شهید را خواهد داشتاین رفتار که براساس آموزه‌های دینی شکل گرفته است نشان می‌دهد که زن، شوهرش را درک کرده و علاوه بر ایجاد روحیه مثبت در او، موجب بروز عاطفه و تقویت دیدگاه معنوی فرد نیز شده است.

 

زن شایسته، عامل پیشرفت شوهر

بهطور حتم شنیده‌اید که پول دوای هر دردی نیست. مثال این جمله را می‌توان درباره همدلی دانست که با پول حل نمی‌شود و برای اینکه احساس خوشی و زیبایی در زندگی روی دهد باید از کلید همدلی بهره 

برد. بدون تردید پول و ثروت در اینجا کاربرد نخواهد داشت و حتی شاید زمینه‌ای برای بروز مشکل‌های بیشتری باشد.

این دو فرمایش پیامبر گرامی اسلام(ص) در واقع مسیر رشد یک خانواده را ترسیم کرده است که می‌فرمایند: زن شایسته یکى از دو عامل پیشرفت خانواده است و به این نکته نیز اشاره می‌کنند که «بهترین زنانتان، آن زن زایا، بسیار مهربان و پاکدامن است که براى شوهرش خودآرایى مى‌کند و از غیر او خود را محفوظ نگه مى‌دارد، حرف شوهرش را مى‌شنود و فرمان او را اطاعت مى‌کند».


زن، همراه مدیر خانه

به هر حال باید قبول کنیم که یک اجتماع هر چند خانواده، به مدیر نیاز دارد و براساس آموزه‌های دین و آیه‌ای مانند «مردان، سرپرست زنانند»، این کار به عهده مرد گذاشته شده است. شاید به همین دلیل است که یکی از وظایف زن نیز اطاعت از اوست تا خانواده قوام و استواری خود را داشته باشد. البته این وظیفه شوهر نباید دست آویز و بهانه‌ای برای سوءاستفاده از موقعیت باشد بلکه باید در مسیر قانونی و شرعی مسئولیتش را انجام دهد.

از سوی دیگر، وقتی مرد به همسر خود به عنوان یار و همراه خویش نگاه کند، به یقین از او انتظار دارد تا در راه رشد خانواده کمک کند و اگر همسرش از شرایط مدیر خانواده درک و فهمی نداشته باشد، ناراحتی  و نارضایتی‌ها شروع خواهد شد. این نکته‌ای است که زنان باید توجه داشته باشند و بدانند که بنا به فرمایش امام باقر(ص) هیچ شفیعى براى زن نزد پروردگارش نجات‌بخش‌تر از رضایت شوهرش نیست.

 

زن هنرمند

علاوه بر وظیفه اطاعت از شوهر، شوهرداری خوب مسئولیت هنرمندانه‌ای است که زن می‌تواند با استفاده از خوش‌سلیقه بودنش این مهارت را به کار برد. تجربه ثابت کرده است که اگر زن این فن زیبا را یاد داشته باشد، می‌تواند سایر وظیفه‌های خود را انجام دهد و خانه را به بهشت همیشگی خانواده تبدیل کند تا در نتیجه آن فرزندانی مفید و موثر تربیت شوند.

اگر بخواهیم برای مثال همراهی زن با مرد در مدیریت خانواده به کاری اشاره کنیم، به نظر می‌رسد توجه به شوهرداری خوب همان امر مطلوبی است که زن را همراه و همدل مرد خواهد خواند. آن‌قدر این مقوله در اسلام اهمیت دارد که امیرمومنان(ع) شوهرداری را جهاد زن عنوان می‌کنند و امام باقر(ع) می‌فرمایند که جهاد زن مواظبت، مراقبت و نگهداری شوهر است.

 

خوش اخلاق باش

یکی دیگر از ویژگی‌هایی که در همراهی شوهر کمک بسیار زیادی می‌کند، خوش اخلاقی است. زنی که این خصوصیت را داشته و به طور مثال با همسر خود به صورتی جذاب، زیبا و همراه با تکریم و تشویق و نیز ایجاد انگیزه رفتار کند، سرمایه‌ای ارزشمند خواهد داشت.

به عبارت بهتر، محبت و خوش اخلاقی به شوهر راهی است که چنین زن فهمیده‌ای می‌تواند انتخاب کند تا محیطی آرام داشته و علاوه بر اینکه به رشد و پیشرفت خانواده‌اش کمک کند، رضایت او را هم داشته باشد و آخرت خود را نیکو کند. در همین زمینه پیامبر(ص) می‌فرمایند: هر زنى، از دنیا برود و شوهرش از او راضى باشد، به بهشت مى‌رود.

 

جایی برای خنده و تبسم

همراهی زن با شوهر و درک او موجب می‌شود که رفتار شایسته‌ای با همسر داشته باشد و در نتیجه فضایی شاد و همراه با تبسم ایجاد شود. بی‌شک نهایت مهر، عشق، دوستی و آرامش را در هیچ جایی جز خانه 

نمی‌توان به‌دست آورد و عامل اصلی آن نیز زن است. بنابراین اگر شوهری هر روز با انتقاد، تهدید، تحقیر، سرزنش، تمسخر و‌… روبه‌رو شود، نه‌تنها بی‌احترامی‌ها او را تحریک خواهد کرد بلکه از محیطی که 

صمیمیت، دوستی و آرامش نباشد، گریزان خواهد بود.زن این توان را دارد که با نرم خویی و محبت، شوهر خود را با تکریم و احترام، همراهی کند و در مسیر زندگی موفق باشد. امام صادق‌(ع) می‌فرمایند: 

«خوشا به سعادت آن همسری که به شوهرش احترام گذارد و به او آزار نرساند و در تمام مواقع از او اطاعت کند».

 

مرد تشنه محبت زن است

یکی دیگر از سفارش‌ها به زنان همواره این است که عشق و علاقه‌شان را به شوهر خود ابراز کنند.زن شایسته زنی است که دل شوهرش به محبت او زنده و مرد تشنه مهربانی‌هایش است. به اذعان روان‌شناسان، اگر شوهر بداند که زنش محبوب و معشوق واقعی‌اش نیست، با احساس تنهایی و غربت، حالتی افسرده، مضطرب و غمگین خواهد داشت و در این حالت پژمردگی به‌دنبال محبت خواهد گشت.

 

چند وظیفه اخلاقی زن

حتی حفظ حجاب و داشتن حیا، پرهیز از بدزبانی و تندخویی، داشتن صداقت و امانت‌داری برای شوهر، تهیه غذای مطلوب و… از مواردی است که در همراهی زن در مسیر زندگی نقش موثری دارد.البته بدون 

تردید انجام کارهای منزل از وظایف شرعی زن نیست و مرد حق ندارد همسرش را به شیردادن، آشپزی، تهیه غذا و مرتب کردن خانه وادار کند، اما از نظر اخلاقی و براساس آموزه‌های دین، خداوند دوست دارد 

که زن با اختیار خود برای رضایت شوهرش و ایجاد محیط امن و آرام برای او، این کارها را انجام دهد.

 

قناعت کن

با توجه به وضع اقتصادی بیشتر افراد که در حد متوسط است، پیشنهاد می‌شود که زن در همراهی راه کمال زندگی مراقب جیب شوهرش باشد و به عبارتی قناعت را فراموش نکند.

برنامه‌ریزی اقتصادی ازجمله فعالیت‌هایی است که زن و مرد باید درباره آن با یکدیگر هم‌فکری کنند و زن فهمیده و همراه از شوهر خود توقع زیادی نداشته باشد تا موجب رنجش خاطر او نشود و پایه‌های زندگی را از این طریق محکم و استوارتر کند.

آموزه‌های دینی در این باره تاکید کرده‌اند که زن نباید شوهرش را از نظر مالی به سختی بیندازد. رسول خدا(ص) می‌فرمایند: از همه زنان پربرکت‌تر آن است که خرجش کمتر باشد.

بنابراین، زنان جامعه می‌توانند از الگویی مانند حضرت خدیجه(س) بهره ببرند و با نگاه به رفتار آن بانو در زمینه‌های مختلف تربیتی، اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی، همسرداری و…، دریابند که با شوهر خود چه برخوردی داشته باشند تا به‌عنوان همراه و در کنار او، تکیه‌گاه زندگی خود را کمک کنند.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *