چشم چرانی ؛ سرگردانی دل یا چشم

چشم چرانی، خیره چشمی و هرزه نگری ، نگاه از روی لذت به روی خوب کردن و نظر بازی است. مقصود از این تعریف، هر گونه نگاه شهوت آمیز به نامحرم و نیز نگاهی است که انسان را در معرض خطر وقوع در حرام نسبت به نامحرم قرار می دهد. 

به نظر می رسد که چشم چرانی اختصاص به مردان نداشته و ندارد، هر چند که مردان بیش از زنان در معرض این پدیده اجتماعی هستند؛ زیرا مردان برخلاف زنان، متاثر از زیبایی ها هستند و به شدت در برابر آن واکنش عاطفی واحساسی نشان می دهند. به این معنا که مردان با نگاه کردن و دیدن متاثر شده و عوامل عاطفی واحساسی در آنان برانگیخته می شود. 

چشم چرانی نگاه های شهوت آمیز مردان و زنانی است که می کوشند به گونه ای وارد حریم خصوصی افراد شوند. این ورود که گاه به شکل کلامی و گاه به شکل نگاه تند و تیز انجام می شود، امنیت روحی و روانی شخص مورد تعرض را در معرض خطر قرار می دهد و گاه زمینه های فروپاشی خانواده ها و حتی خشونت های جنسی و فیزیکی و حتی قتل را به دنبال دارد. 

از این روست که برخورد علمی و فرهنگی و حتی عملی در این حوزه از ضرورت هایی است که می بایست بدان توجه خاص مبذول شود و در حوزه امنیت اجتماعی از سوی همه عوامل علمی و عملی و دست اندرکاران مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

 در ادبیات روان شناسی اجتماعی، پدیده چشم چرانی به جهت پیامدهای بسیار مخرب و زیانباری که در حوزه امنیت اجتماعی ایجاد می کند مورد توجه و تحلیل است.  از نظر روانشناسان و عالمان اخلاقی, چشم چرانی هنگامی که به صورت یک عادت مزمن در می آید, یک بیماری روانی تلقی می شود شهوت و بیماری چشم چرانی نقطه مقابل بیماری خودنمایی است . خودنما فردی است که خود را در معرض دید دیگران قرار می دهد و چشم چران کسی است که ازتماشا ونگاه به دیگران لذت می برد. خودنمایی در زنها به نسبت بیشتری دیده می شود . در حالی که بیماری چشم چرانی در مردها بیشتر رایج است. 

موضوع چشم چرانی در جامعه ما متأسفانه فقط یک مسئله عادی و روزمره مخصوص جوانان مجرد نبوده، بلکه گریبان گیر اکثریت افراد شده است، زیرا اگر کسی به گناه عادت کند، ‌معمولاً پس از ازدواج نیز آن را ادامه می دهد. به همین خاطر است که در برخی از پیرمردان نیز این عادت زشت دیده می شود. این امر در میان جوانان مجرد اغلب شیوع و آثار تخریبی بیش تری دارد و بزرگ ترین حربه ای است که جوانان را به منجلاب فساد می کشاند.

قرآن می فرماید: «به مردان با ایمان بگو چشم های خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند، و حریم عفت خود را حفظ کنند، این برای آنها پاکیزه تر است، خداوند از آن چه انجام می دهند آگاه است. و به زنان با ایمان بگو چشم های خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند». دو عامل برای حفظ حریم عفاف، و دوری از هرزگی و انحراف جنسی اثر به سزا دارد. ۱-پرهیز از چشم چرانی که بیشتر در مردان آشکار می شود. ۲-خودآرایی و خودنمایی که بیشتر در زنان دیده می شود. اسلام در هر دو مورد تأکید کرده که مراقب این دو عامل باشید تا از آسیب های انحرافات در امان بمانید.

چشم یکی از دریچه هایی است که رابط بین برون و درون انسان است، آنچه را می بیند، به فکر و اندیشه و به دل منتقل می کند، هم می تواند بهترین ابزار برای شناخت و پرورش روح و نیروی عقل و صفای باطن باشد، و هم می تواند بر اثر هرزگی، عامل تیرگی باطن و رکود عقل و اندیشه و سقوط انسانیت گردد.

چشم هرزه و بی کنترل باعث بدبختی ها و نکبت ها و تیرگی های دنیا و آخرت است. و جرقه ای برای انفجار و تخریب درون انسانیت می باشد، خوبی ها را از انسان می گیرد، و تباهی را جایگزین آن می سازد. چنان که رسول اکرم(ص) فرمود؛ «النظر سهم من سهام ابلیس؛ نگاه به نامحرم، تیری از تیرهای شیطان برای شکار انسان است». و در سخن امام صادق(ع) آمده که: «نگاه به نامحرم تیر زهرآلود از تیرهای شیطان است و چه بسیار نگاهی که موجب حسرت و غصه طولانی شده است».

به هرحال چشم چرانی مسئله و پدیده ای زشت و نابهنجار اجتماعی است که سلامت روانی و روحی فرد و جامعه را در معرض خطر قرار می دهد و می بایست از آن پرهیز کرد و زمینه های بروز و ظهور آن را از میان برد.

عامل غفلت و فراموشی: چشم چرانی یکی از مصادیق حب دنیا و عامل مهمی برای بروز غفلت از یاد خدا و خود است. غفلت همان چالش اساسی است که انسان در سر راه کمال و سعادت خود دارد و بیداری اولین نیاز او برای حرکت در این مسیر است. چشم چرانی باعث می شود که انسان هر چه بیشتر به خواب رود و از بیداری و یاد خدا دور ماند.

حسرت و به خطر افتادن امنیت و سلامت جامعه: در واقع، نگاه های آلوده، مسموم و شهوت انگیز، آتش درون را شعله ور می سازد که فرایند و محصولی جز فحشا، سیاهی دل؛ مشکلات و نارسایی هایی اجتماعی، نخواهد داشت. چشم چرانی دام شیطانی، بذر شهوت و رویشگاه فسق و فجور است که دل را می لرزاند، آرامش و ثبات را سلب نموده و باعث هرج و مرج و فتنه و فساد در جامعه می شود.

ایجاد نگرانی و اضطراب : آنچه از مجموع آیات، روایات و تجربیات کارشناسان به دست می آید این است که: چشم چرانی های هوس آلود بدحجابی و بی حجابی زنان و دختران بی بند و بار از جمله عوامل مؤثر در ایجاد اضطراب ونگرانی افراد و خانواده ها و هرج و مرج و ناامنی در جامعه به حساب می آید امام علی(ع) می فرماید: «کسی که نگاهش را کاهش دهد، قلبش آرام می گیرد.».

عذاب اخروی:  علاوه بر ابتلا به عواقب دنیوی، «چشم ناپاک» از عذاب و شکنجه الهی نیز بی نصیب نمی ماند 

ویلهم اشتگل محرومیت های جنسی را عامل این بیماری دانسته و می گویند : محرومیت های جنسی باعث می شود که (لی یبدو) در اعصاب چشم متمرکز شود، با این تمرکز، بستگی عصب چشم با اعصاب جنسی توسعه یافته و شخص از چشم چرانی لذت می برد و با دیدن اندام جنس مخالف تحریک می شود.

با توجه به این که یکی از وظایف اصلی طرفین ارضاء نیازهای جنسی طرف مقابل است به هر میزان که به نیاز و درخواست ایشان بیشتر جواب مثبت بدهید و مهارت و هنر لازم برای رفع این نیاز را به کار بگیرید احتمال انجام یا ادامه این رفتار ناشایست را کاهش می دهید.

بیشترین عامل بروز این بیماری در مردان حس خودنمایی در زنان است. مردان به طور طبیعی نسبت به زیبایی و اندام جنس مخالف حساس اند و زنان بد یا بی حجاب با خودنمایی در عرصه جامعه این گرایش مردان را تحریک می نمایند.

قرآن کریم برای رفع این معضل اجتماعی در آیات شریفه سوره نور، از یک طرف مؤمنان اعم از زنان و مردان را مخاطب قرار داده دستور می دهد که نگاه های خود را کوتاه ساخته و به نامحرم خیره نشوند و از فساد و آلودگی دوری کنند و از سوی دیگر به خانم ها دستور می دهد پوشش مناسب را رعایت کرده و زیور آلات خود را آشکار نسازند.

تنوع طلبی جنسی ذاتی و برخواسته از طبیعت انسان نیست، هرگاه عشق در روابط زناشویی جامعه کمرنگ می شود، این نارضایتی ها متولد می شود،در جامعه ای که عشق معنای خود را از دست بدهد، مردان و زنان در طمع کسب لذت بیشتر و ارضای تنوع طلبی خویش، به دنبال چشم چرانی و تماشای فیلم ها و تصاویر غیر اخلاقی، انحرافات جنسی و… خواهند رفت 

اگر به همسرتان شک داشته و نگرانید از اینکه مبادا با شخص دیگری رابطه داشته باشد، به جای کنترل روابط و رفت و آمدهایش سعی کنید روابط عاطفی میان یکدیگر را قوی و قوی تر کنید، در این صورت می توانید مطمئن باشید که او لحظه ای به شخص دیگری فکر نخواهد کرد.