سرویس سلامت و خانواده تبریزبیدار؛ بتول حیدری
شک و تردید و سوءظن به همسر یکی از مهمترین آفتهایی است که اگر بموقع و درست به آن رسیدگی نکنیم ممکن است ارکان زندگی مشترک را مورد هدف قرار داده و به گونهای موذیانه زندگی زناشویی را از اساس دچار مشکل کند، اگرچه گاه این حرکت به قدری تدریجی است که زوج هنگامی نسبت به آن هوشیار میشوند که کار از کار گذشته است.
خیلی از زوجین بدبینیهای بیمارگونه خود را نوعی رفتار طبیعی تلقی میکنند و آنرا با عناوینی همچون غیرت و تعصب و مراقبت توجیه میکنند، حال آن که واقعیت چیز دیگری است.
روانشناسان معتقدند بدبینی به همسر، در سه حالت کلی بروز مییابد: گروه اول، کسانی هستند که شک و بدبینی در ذاتشان نهفته است. این افراد نه تنها به مشکوک بودن خود معتقد نیستند بلکه دیگرانی را که عادی رفتار میکنند، نابهنجار میدانند و معمولا آنان را نیز افراد بیقید و شرطی میشناسند که ششدانگ حواسشان به همه جا و همه چیز هست جز به همسر و زندگی مشترکشان. این افراد را از همان ابتدای زندگی بهراحتی میتوان شناخت.
این افراد معمولا خوشبین نیستند و در رابطه با پیرامون خود نوعی نگاه منفی دارند که معمولا نیز نسبت به هر موضوعی از ارکان زندگی مشترک و یا شخصیشان نیمه خالی لیوان را میبینند.
برخی از همین این افراد بشدت در معرض خطرند و دسته دوم مبتلایان را شامل میشوند، اینان همان کسانی هستند که مبتلا به اختلالات شخصیت پارانوئید هستند، به این معنی که با کنار هم گذاشتن برخی از پارامترهای خیالی به این نتیجه مهم میرسند که همسرشان قطعا در حال خیانت به وی است و این فکر همچون خورهای، سوهان جسم و روحشان میشود و آنان را تا به مرز نابودی پیش میبرد که بیگمان در این شرایط بحرانی، طلاق و جدایی بین زوجین مسالمتآمیزترین اتفاق خواهد بود.
گروه سوم کسانی هستند که نوعی از وسواس، در بدبینی هایشان نهفته است، این دسته از زوجین نسبت به برخی از رفتارها و واکنشهای همسر خود با جنس مخالف، حال چه در محیط کاری باشد چه در محافل دوستانه و خانوادگی، مبتلا به نوعی وسواس فکری هستند که در پارهای اوقات نیز، همراه با بدبینی به همسر است.
ریشههای بدبینی به همسر
عدم شناخت کافی از همسر، گاه اساس بدبینی و شک به وی است. وقتی فرد از همسر آیندهاش تصویری دیگر در ذهن میپروراند اما با ورود به زندگی مشترک متوجه میشود که در انتخابش آن طور که شاید و باید دقت نکرده است، دچار نوعی نفرت و انزجار به همسرش میشود که طبیعتا این وضعیت، مهمترین دلیل پیدایش بهانهگیری و بدبینی بیمارگونه به همسر است.
از سوی دیگر در بسیاری از مواقع بدبینی و شک زوجین نسبت به هم از علاقه و عشق بسیار به یکدیگر نشات میگیرد. مثلا، آقا همسرش را تنها متعلق به خود میداند و طبیعتا هر نوع رفتار خارج از منزل برایش سخت و غیرقابل هضم خواهد بود. معمولا این عشق و علاقه به تدریج به نوعی احساس شکست و یاس تبدیل میشود و فرد هر آن فکر میکند که زندگیاش در حال فروپاشی و نابودی است.
الگوگیری و تقلید یکی دیگر از دلایل بدبینی است، معمولا فرزندان والدین بدبین و شکاک در طول زندگی خود، بدبینی را یاد میگیرند و همیشه به این گمانند که دیگران قابل اعتماد نیستند و باید نسبت به همسر و اطرفیات خود بدبین و شکاک باشند مگر آن که خلاف آن ثابت شود. اگرچه گاهی هم مشکلات اخلاقی و شخصیتی دیگران، همسران را دچار شک و بدبینی میکند، مثلا ممکن است فردی به زندگی یک زوج حسادت کند و بر همین اساس، پروژهای را پیاده کند که باعث سلب شدن اعتماد زوجین نسبت به یکدیگر شود، اینجاست که مراقبت از خانواده در مقابل سنگاندازی و حسادتهای دشمنان خانوادگی و دوستانه که معمولا به شکل یک دوست وارد زندگی میشوند، میتواند اساس خیلی از بدبینیها و سوءتفاهمها باشد.
بیشک هریک از ما نسبت به برخی رفتار و عکسالعملها حساسیت بسیاری داریم و حتی آنها را نشانهای بر بیوفایی میبینیم. برای اجتناب از شک و تردید، بهتر است حساسیتهای یکدیگر را شناسایی کنید و برای اصلاح و یا حذف آنان از خزانه رفتاری و گفتاری خود تمامی تلاشتان را به کار گیرید. البته شایان ذکر است که فقط حساسیتها را بشناسید اما هرگز آنها را به رخ طرف مقابلتان نکشید و یا با دستاویز شدن بر آنها، در جهت تحریک همسرتان گام برندارید.
از غافلگیریهای احساسی و رمانتیک که گاها اجرای برخی از آنها نیازمند پروژهای پیچیده است، به شدت پرهیز کنید، چه بسا بسیار مشاهده است که برخی از زوجن بخاطر غافلگیر کردن همسرشان در برگزاری جشن تولد و یا سالگرد ازدواج، مجبور به نوعی پنهانکاری شدهاند که همین کار، نهتنها موجب شادی و مسرتشان نشده است بلکه مشکلات و مصائبی را رقم زده که بدبینی و سوءظن یکی از پیامدهای آن است.
همیشه و در همه حال احترام به یکدیگر را هرگز فراموش نکنید. در مقابل خانوادهها، اقوام و دوستان یکدیگر حفظ حرمت کنید و به وقت خصوصی و حضور در کنار یکدیگر نیز، احترام همدیگر را داشته باشید.
در مراودات اجتماعی بخصوص در معاشرت با همکاران و دوستانی که مخالف جنس شما هستند، بسیار محتاط باشید. تماسهای بیمورد و روابط آزاد در محیطهای کاری نتیجهای شوم در بردارد که حتی اگر شما هم فکری در سر نداشته باشید، ممکن است همسرتان ان گونه که خود متمایل است آنها را ترجمه کند. اگرچه سخت است اما شما باید مواظب برداشتهای ذهنی همسرتان راجع به کلام و رفتارتان باشید.
در صحبت کردن با نامحرم، به ویژه در مقابل همسرتان، مواظب لحن کلام و گفتوگوهایتان باشید، حتیالمقدور نگاه خود را کنترل کنید و یا سرتان را پایین بیندازید و بشدت از انجام شوخی و یا خندههای بیجا پرهیز کنید، این رفتار نهتنها جلوی سوءظن همسرتان را میگیرد بلکه برای خودتان نیز بسیار ارزشمند و مفید خواهد بود.
یادتان باشد همه افراد متاهل احساس تعلق و مالکیتی خاص، به همسر و زندگی مشترکشان دارند، به همین دلیل شایسته است بر رفتار و کلام خود مراقبت بسیار داشته باشید. رفتاری نکنید یا سخنی نگویید که همسرتان به اندازه پر کاهی هم که شده، نسبت به سلامت شما و زندگی مشترکتان مظنون شود. برخی از همسران از سر ندانمکاری و شیطنت و گاه حتی از سر لجبازی و انتقام به گونهای کلام و رفتار میکنند که شک و سوءظن حداقلترین پیامدهای منفی آن رفتار است. برای اجتناب از سوءتفاهمات شایسته است گزیده سخن بگوید و مواظب سلامت کلمات و جملاتتان باشید و همچنین از بیان خاطرات و اتفاقات خوشایند و ناخوشایند سالهای دور زندگی، به همسرتان بشدت خودداری کنید.
